ماجرای مجادله اولیانوف در وین با خبرنگار بیبیسی
روزنامه هفت صبح، فاطمه رجبی | ایرانیها روی نقش روسیه در مذاکرات برجامی حساس هستند و این حساسیت را میتوان در بزنگاههای مختلف دید، چه زمانی که فایل صوتی محمدجواد ظریف منتشر شد و بخش مربوط به نقش روسیه به سرعت وایرال شد چه حالا که یک توئیت نماینده روسیه در مذاکرات زیر ذرهبین رفته و کار را به دعوا و کلکل لفظی بین میخائیل اولیانوف و کاربران ایرانی توئیتر کشانده است.
ماجرا از آنجا شروع شد که یک خبرنگار آمریکایی به نقش روسیه در برجام اشاره کرد و اولیانوف هم به او جواب داد.
بهمن کلباسی، خبرنگار شبکه بیبیسی فارسی پاسخ اولیانوف را بازنشر کرد اما انگار در ترجمه آن چندان دقیق نبود. این توئیت کمی بعد از تمام شدن سفر انریکه مورا، هماهنگکننده اتحادیه اروپا در مذاکرات به ایران نوشته شده بود. اینطور که کلباسی ترجمه کرده بود، کلباسی در توئیتش نوشته بود که « سفیر روسیه در وین دقایقی پیش اینجا صریحا نوشته کشورش در شرایط فعلی دیگه علاقه چندانی به کمک به احیای برجام ندارد.»
کلباسی این موضوع را به عدم تمایل روسیه برای بازگشت ایران به بازار جهانی نفت در دورانی که روسیه تحت شدیدترین تحریمهاست ربط داده و نوشته بود: «پیشبینی میشود درآمد امسال روسیه از فروش نفت با ۴۵درصد افزایش به ۱۸۰میلیارد دلار برسد، مشخص است ترجیح میدهد نفت ایران وارد بازار نشود.»
کلباسی که خبرنگار بیبیسی فارسی در نیویورک است، بیشتر از ۲۵۰هزار دنبالکننده در توئیتر دارد و طبیعی است که چنین توئیتی میتوانست واکنشهایی داشته باشد برای همین جدا از بخش تحلیلی توئیت خبرنگار بیبیسی، خیلی از کاربران توضیح دادند که او توئیت اولیانوف را درست ترجمه نکرده اما جالب اینکه خود آقای اولیانوف که حضور همیشگیاش در توئیتر یکی از نکتههای جالب در مورد او است، وارد میدان شد و به کلباسی گوشزد کرد که او منظورش را درست منعکس نکرده. اولیانوف برای کلباسی نوشت که به هیچ وجه از عدم تمایل کشورش چیزی نگفته.
او نوشت: « من کاملاً واضح نوشتم که در این شرایط ما در موقعیتی نیستیم که بتوانیم پیشنهادهای خوبی برای نهایی کردن مذاکرات وین ارائه دهیم. شما سخنان من را اشتباه تعبیر کردید (به احتمال زیاد عمدا) و ادعا کردید که روسیه «علاقهای به کمک ندارد.» روش معمول برخی از کشورهای غربی. خجالتآور است!»
بحث بین او و کلباسی به همین جا ختم نشد، خبرنگار بیبیسی فارسی تاکید کرد که حرفهای او را کلمه به کلمه ترجمه کرده و بین چیزی که اولیانوف در توئیت اول نوشته بوده و آنچه خودش ترجمه کرده تفاوت چندانی وجود ندارد. اولیانوف باز هم به بحث ادامه داد و کلباسی یادآوری کرد او در هیچ بخشی از توئیتش به عدم تمایل یا بیعلاقگی دولتش اشاره نکرده بلکه گفته که در شرایط کنونی با توجه به رابطه روسیه و آمریکا، کشورش در موقعیتی نیست که نقش زیادی در پیشبرد مذاکرات ایفا کند.
او به کلباسی کنایه زد که کار ترجمه را به گوگل سپرده و نوشت: «گوگل ترجمه کمی متفاوت ارائه کرد. اما ترجمه خود شما هم حرف من را اشتباه تعبیر میکند. من نگفتم که «ما مشتاق نیستیم» یا «علاقهمند نیستیم». ما خوشحال خواهیم شد که این کار را انجام دهیم، اما شرایط کنونی با توجه به روابط فعلی با ایالات متحده امکانپذیر نیست.»
کلکل با نفر سوم
تا اینجای کار هنوز کفه ترازو به نفع اولیانوف بود و بیشتر کاربرانی که شاهد بحث این دو نفر بودند به نحوی حق را به او میدادند اما ناگهان یک حرکت عجیب از آقای دیپلمات سر زد. وقتی یک کاربر ایرانی با نام کاربری «یوزارسیف» برای اولیانوف نوشت: « تاریخ تکرار میشود و خیانت شما هم تمامی ندارد .اکنون به فکر خود باشید که عین{….} در گِل گیر کردهاید.» اولیانوف هم در جواب نوشت: «من یا تو؟» اینجا بود که نوک پیکان حمله کاربران فارسی زبان به سمت او چرخید چرا که دقیقا معلوم نبود منظورش از you «تو» است یا «شما»! در این بین هم کاربران زیادی به او یادآوری کردند که به عنوان یک دیپلمات نباید درگیر چنین بحثهایی شود …
کنایه به ظریف
قبلا هم اولیانوف با جوابی که به یک کاربر ایرانی داده بود جنجال راه انداخته بود، وقتی که کاربری به نام یوسف ایرانی پای یکی از توئیتهای او درباره مذاکرات نوشت: «محمد جواد ظریف درباره نقش منفی روسیه در مذاکرات حق داشت.» اولیانوف هم در جوابی که او داد به ظریف طعنه زد و نوشت: «شما آزاد هستید که بر اساس نظرات شخص دیگری تحت تأثیر دندان درد، سردرد یا موارد دیگر، خود را گمراه کنید.» البته او کمی بعد این توئیت را پاک کرد ولی اسکرین شاتهای این گفتوگو هزاران بار دستبهدست شد.
صابون اولیانوف یکبار هم به تن حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه دولت رئیسی خورد. در جریان ملاقات خسرو ناظری دبیرکل جدید سازمان همکاری اقتصادی(اکو) با حسین امیرعبداللهیان، او به گفتوگوها با اتحادیه اروپایی در تهران و ادامه آن در بروکسل اشاره کرد و گفت که مذاکرات هستهای با ۱+۴ به زودی از سر گرفته خواهد شد. اولیانوف بلافاصله بعد از این حرف توئیت کرد: «کسی میداند «به زودی» به چه معناست؟»
یک بار هم ترجمه رادیو فردا از توئیت او جنجال درست کرد، این رسانه از قول اولیانوف نوشت: «مسئله اصلی این است که باید با این تعداد سانتریفیوژ چه باید کرد؟ یک گزینه انتقال آنها به خارج ایران است. گزینه دیگر نابود کردن آنهاست و گزینه بعدی انبار کردن و پلمب آنها در ایران تحت تضمین آژانس بینالمللی انرژی اتمی است.» این حرفها به سرعت در رسانههای خارج از ایران منعکس شد و رسانههای داخلی هم با تردید، تعجب و عصبانیت دربارهاش حرف زدند. ماجرا آنقدر بالا گرفت که سفارت روسیه در ایران مجبور شد بیانیه بدهد و بگوید که حرفهای آقای نماینده بد ترجمه شده است.
سخنگوی توئیتری مذاکرات
میخائیل اولیانوف ۶۵ ساله آنقدر در توئیتر فعال است که میتوان او را به تریبون توئیتری مذاکرات برجام تشبیه کرد مخصوصا وقتی هنوز ماجرای جنگ روسیه و اوکراین پیش نیامده بود و رابطه روسیه و غرب بهتر بود، او هر روز جزئیات جدیدی از مذاکرات منتشر میکرد تا جایی که صدای بعضی چهرههای داخلی در آمد، آنها با انتقاد از سبک اطلاعرسانی دولت میگفتند که چرا باید خبرها را از زبان نماینده روسیه بشنویم و این فرصت را به او بدهیم که فضای روانی کاربران ایرانی توئیتر را مدیریت کند.