درباره فیلم تئاتر «بین یه عالمه ماهی»

روزنامه هفت صبح، سمانه استاد | نمایش «بین یه عالمه ماهی» سال گذشته در تئاترشهر به روی صحنه رفت و فیلم تئاتر این اثر نیز در دسترس مخاطبان قرار گرفته است تا در این روزهایی که چراغ تئاترهای دولتی خاموش است با تئاتر همراه شوند. «بین یه عالمه ماهی» داستان آن‌هایی است که جنگ و مهاجرت زندگی‌‌شان را دگرگون کرد. داستان آن‌هایی که مجبور به کوچ از دیاری شدند که در آن زاده شده بودند.

آن‌هایی که خانه و کاشانه را ترک کردند تا از تیر و گلوله در امان باشند بی‌‌آنکه بدانند آیا در خاکی دیگر ریشه‌‌هایشان دوباره جان خواهد گرفت یا نه. «بین یه عالمه ماهی» داستانی است از جنگ، مهاجرت، دوستی، عشق، ترک وطن و نبودن. داستانی از گم شدن‌‌ها و پیدا نشدن‌‌ها، از رفتن و برنگشتن‌‌ها، از دور بودن‌‌ها و نزدیک نشدن‌‌ها، از مردن‌‌ها و به دنیا نیامدن‌‌ها.

اولین ویژگی نمایش «بین یه عالمه ماهی» متن قوی، جاندار و کامل آن است. نمایش روایتی است از اسماعیل، بهروز، امیر، اردلان و بلبل. داستان پنج دوست که در دوره‌‌ای از زندگی انگشتان یک دست بودند و حال از میان آنها تنها یک نفر باقی مانده و کوچک‌ترین عضو جمع که با خاطر پریشانش دنبال دوستان از دست رفته‌‌اش می‌‌گردد. متنی که «امیر دلفانی» نوشته، روایتی است از خانواده‌‌هایی که زمزمه‌‌ جنگ آنها را مجبور به کوچ کرد و در شهر جدید نیز آن سان که باید پذیرفته نشدند.

از این میان یکی مهاجرت می‌‌کند، یکی عاشق می‌‌شود، دیگری خودش را می‌‌کُشد و یکی برای همیشه گم می‌‌شود. بلبل انگشت سوم این دست است که در جنگ مفقود شده و گره کورِ نبودنش هیچ وقت برای دوستانش باز نمی‌‌گردد. متن قصه‌‌گویی روانی دارد که با دیالوگ‌‌هایی خوب همراه شده و کلیتی منسجم را ساخته است. بازی بازیگران دومین عنصری است که منجر به نمایشی جذاب شده. چهار بازیگر این نمایش، بسیار خوب در نقش‌‌های خود ظاهر شده و متناسب با شخصیت‌‌پردازی منحصر به فرد خود عمل کرده و به درستی می‌‌توانند همذات‌‌پنداری مخاطب را برانگیزند.

«میان یه عالمه ماهی» نمایشی است ایرانی که در فضایی متفاوت از نمایش‌‌های مرسومِ ایرانی به روی صحنه آمده است، فضایی که بیشتر برای نمایش‌‌های غیر ایرانی ترجمه شده در نظر گرفته می‌‌شود و می‌‌توان آن را شیوه‌‌ای متفاوت از اجرا در روایتی ایرانی دانست. صحنه متشکل از چهار صندلی به دور یک میز است که فضایی لامکان و لازمان را ساخته. دوستیِ این پنج نفر از زمان کودکی شروع شده و اثر این دوستی تا زمان حال باقی مانده است و چرخش جایگاه بازیگران به دور میزی ثابت خود نشان از گذشت زمان و طولانی بودن سبقه‌‌ این دوستی دارد.

نورپردازی مناسب نیز در ساختن فضایی همسان با دیگر اجزا حرکت کرده و به شخصیت‌‌های نمایش در شناساندن خود به مخاطب کمک فراوان کرده است. از پنج انگشت این دست چهار نفر در صحنه حضور دارند و بلبلِ غایب نیز به اندازه‌‌ این چهار نفر حضوری پررنگ دارد. شخصیتش شکل گرفته، عشقش به لیلا و فداکاری‌‌اش درآمده، نفس‌‌های عمیقش زیر آب حس می‌‌شود و صدای خوشش به گوش می‌‌رسد، حتی اگر خودش در صحنه حضور فیزیکی نداشته باشد.

بلبلی که گویی هر بار نامش به زبان می‌‌آید روی شانه‌‌ چپ دوستانش می‌‌نشیند و جای خالی‌‌اش با آنچه از او می‌‌سازند برای مخاطب پر می‌‌شود. «بین یه عالمه ماهی» نمایشی دلچسب است که به خوبی نشان می‌‌دهد متن‌‌های قوی ایرانی می‌‌توانند در قالب‌‌های مختلف خوب عمل کرده و جای برخی از متن‌‌های نه چندان دلچسب ترجمه را بگیرند. «بین یه عالمه ماهی» نمایشی مرتبط با این آب و خاک، این فرهنگ، این تاریخ و این سرزمین است که در این روزهای کرونایی می‌‌تواند گزینه‌‌ای مناسب برای لذت بردن از هنر تئاتر باشد.

نویسنده و کارگردان: امیر دلفانی
بازیگران: خشایار قائدرحمتی/ مهدی یگانه/ امیر دلفانی/ ایمان عبدی