درباره حاشیههای «سلام تهران» و گاف عجیب آن
روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون | احتمالا بریده برنامه «سلام تهران» را دیدهاید. بیوک میرزایی بازیگر بیحاشیه کشورمان جمعه شب مهمان این برنامه بود که به شکل ویژه به مناسبت آغاز امامت حضرت مهدی (عج)روی آنتن رفت. در بخشی از برنامه با حضور مهران رجبی عکسهایی روی ویدئووال قرار گرفت و مجری نظر میرزایی درباره آنها را جویا شد. نوبت به تصویر حجتالاسلام محسنی اژهای، رئیس قوه قضائیه که رسید، واژهای عجیب از زبان مهمان خارج شد. فارغ از همه هیاهوها، مقصر این اتفاق چه کسی است؟
مورد اول| یک ایده تکراری
برنامههای تلویزیونی برای ایجاد تفاوت، مهمان خود را وارد چالشهای مختلف میکنند. یکی از این چالشها نمایش عکس روی ویدئووال است که مجری از مهمان میخواهد نظر خود را به زبان آورد. این ایدهای کلیشهای است که بارها مورد استفاده قرار گرفته. برنامه «سلام تهران» هم جمعه شب از این ایده استفاده کرد و تصویر برخی چهرههای مشهور را روی ویدئو وال انداخت. بیوک میرزایی هم نظر خود را بیان میکرد. مهران رجبی دیگر مهمان برنامه هم به کمک میرزایی میآمد تا راهنمای او باشد.
مورد دوم| یک اشتباه استراتژیک
وقتی برنامه زنده است، باید مراقب بود تا میزان گاف نزدیک به صفر شود. نمیدانیم در اتاق فکر «سلام تهران» چه گذشته که تصویر رئیس قوه قضا برای چالش با بیوک میرزایی انتخاب شده. مثلا قرار بوده او از حجتالاسلام اژهای تعریف کند؟ نظرش را درباره عملکرد دستگاه قضا بگوید؟ مخاطب پی ببرد بازیگران آیا مسئولانشان را میشناسند؟ نمیدانیم.
هر چه هست انتخاب تصویر کسی که جایگاهی این چنین دارد، از اساس اشتباهی استراتژیک است. حتی اگر قرار باشد به شکل غیر مستقیم نظر مهمان پرسیده شود، راهکار این است که پیش از برنامه مطلع باشد. حتما نیت اتاق فکر «سلام تهران» خیر است اما به عواقب تصمیم گرفته شده، بیتوجه بود و حالا اتفاقی که رخ داده یادآور این مثل است :«چرا عاقل کند کاری که بازآرد پشیمانی؟»
مورد سوم| یک توجیه بد
روز گذشته، مجری برنامه «سلام تهران» به شکل تلفنی با بیوک میرزایی گفتوگو کرد تا شائبهها از بین برود. مجری اصرار داشت، ماجرا را به شیطنت رسانهها و «شبکههای معاند» ارتباط دهد. میرزایی در موقعیتی مستاصل قرار داشت و تلاش میکرد حسن نیت خود را اثبات کند.
در نهایت مخاطب تیزهوش پی برد که میرزایی قصد و غرضی نداشته و در لحظه گرفتار یک «خطای لسانی» شده.
سابقه این بازیگر بدون حاشیه نشان میدهد، باید حرف او را باور کرد. ضمن آن که برخلاف مجری برنامه، میرزایی در نهایت اصل خطا را انکار نکرد و به خاطر اشتباه خود بار دیگر از رئیس قوه قضا عذرخواهی کرد. آن چه صبح روز گذشته در آنتن شبکه تهران دیدیم، کم از اشتباه اول نداشت و یک توجیه در نهایت بد سلیقگی بود.
مورد چهارم| یک عبرت
«آفت دیده شدن» و «ایجاد جذابیت به هر قیمت» بارها دامن برنامههای تلویزیونی را گرفته ؛ از جمله خود «سلام تهران» را. نمونهاش صحبتهای تند مجری علیه رئیسجمهور سابق است که منجر به توبیخ او هم شد. با این حال گویا برای آنها اشتباهات قبل درس عبرت نمیشود. حتما میتوان برنامهای جذاب و متفاوت ساخت بدون آن که به هر راهکاری متوسل شد.
میدانیم تلویزیون پر است از خطوط قرمز و باید برنامه سازان با هوشمندی از آن عبور کنند که نه سیخ بسوزد و نه کباب. میدانیم گاه مهمان دانسته یا دانسته کلمه یا کلامی به زبان میآورد که حاشیه درست میشود. میدانیم برخی مجریان بدون هماهنگی حرفی میزنند که آشوب به راه میافتد.
با این حال اتاق فکر برنامهها بهراحتی میتوانند، در حوزه اختیار و دایره فعالیت خود کاری کنند تا درصد خطا پایین بیاید. چه لزومی داشت عکس رئیس قوه قضا روی ویدئووال قرار گیرد؟ این اولین گاف در یک برنامه زنده نیست و آخرین آن نخواهد بود. مهمتر از آن مواجهه ابتدایی برنامهسازان با مهمانها و در گام بعد، شیوه مصاف با اشتباه است. توجیه کودکانه به سبک «سلام تهران» فقط اعتماد مخاطب
را کم میکند.