خوشمزهترین غذاهای افطاری در شهرهای ایران
زهرا آذرنیوش | نگاهی به آداب و رسوم اقوام مختلف ایران نشان میدهد که سنتهای غذایی اقوام در ماه رمضان در گوشه و کنار کشور بهصورت مجزا تصویری زیبا را میآفریند. شاید بسیاری از ایرانیها هنوز هم از وجود این سنتهای زیبای غذایی در ماه رمضان بیاطلاع باشند. این سنتهای غذایی در اکثر شهرهای ایران وجود دارد، طبیعی است که غذاهای هر منطقه از ایران براساس اقلیم، آداب بومی، مواد غذایی و محصولات پرورشی همان منطقه بنیاد گذاشته شود که بهمرور بهعنوان سنتهای این مناطق جا افتاده و شناخته میشوند.
*** شیرآش: از غذاهای محلی ماه رمضان در مازندران میتوان به قماق، ترشاو و شیرآش اشاره کرد. این غذاها هرسه با برنج یا آرد درست میشوند و همین میتواند نشان دهد که اکثر غذاهای محلی اقوام ایرانی براساس اقلیم و محصولات منطقه خود تدارک دیده میشوند.
*** آش دوغ، فرنی و مربای گل سرخ: تبریز، اردبیل و شهرهای ترکنشین شمال غرب ایران نیز دارای غذاهای سنتی خاص خود در ماه رمضان هستند. شیربرنج، فرنی و حلیم، دلمه و کتلت، پای ثابت سفرههای افطار این دو شهر است. برخی از این غذاها را بهعنوان غذاهای محلی این دو شهر در میدانهای شهر میتوان دید. در میدان مرکزی اردبیل، حلوای سیاه بهعنوان دسر محلی ماه رمضان به مردم شهر و مسافران عرضه میشود.
*** برساق و کولیره کردستان: یکی از نانهای معروفی که در ماه رمضان در سنندج پخته میشود، نان برساق است. این نان در گذشته دارای اهمیت بیشتری بوده و پخت آن در کردستان رایج بود. امروزه نان برساق و نانهای تاوهای کردستان به روستاها محدود شده و بیشتر در نمایشگاههای قومی این استان عرضه میشود. حلیم یکی از غذاهای معروف در سفره افطاری اهالی کردستان است. اما از غذاهای مخصوص اهالی کردستان در ماه رمضان میتوان به «کولیره» اشاره کرد که در روزهای خاصی از ماه رمضان پخته میشود. در کردستان در روز عید فطر نیز نانی خاص با نام «نان جشن» پخته میشود و در میان روزهداران پخش میشود.
*** بژیبرساق و هریسه: ایلام یکی دیگر از شهرهای کشور به شهر هریسه(حلیم) مشهور است. حلیم را در ماه رمضان میتوان در تمام مغازههای ایلام برای افطار روزهداران مشاهده کرد. مردم ایلام به حلیم دیدگاهی متبرکانه دارند و خوردن آن در افطاری جزو فرهنگ خاص آنها محسوب میشود. بژیبرساق از مهمترین شیرینیهای سنتی ایلام است که در ماه رمضان پخت میشود و مورد استفاده مردم در افطار و سحر است.
*** آش عباسعلی: آش عباسعلی از غذاهای سنتی کرمانشاه است که در این منطقه برای افطار پخته میشود و طرفداران بسیاری دارد. این غذا ترکیبی از گوشت، غلات و حبوبات است که با پیازداغ نیز تزیین میشود. یکی دیگر از مواد غذایی پرمصرف در ماه رمضان در کرمانشاه روغن حیوانی کرمانشاهی است که مردم منطقه اعتقاد دارند، استفاده از آن در غذاهای سحری سبب میشود که روزهداران احساس گرسنگی کمتری کنند. خاصیت مقویبودن این روغن سبب شده در دیگر نقاط ایران نیز در غذاهای سحری از روغن کرمانشاهی استفاده شود.
*** حلوا زرده: خوراکیهایی که در همدان در ماه رمضان استفاده میشود، نان کماج معروف و حلوازرده رنگین مخصوص این شهر است. در این شهر خوردنیهای دیگری مانند انگشتپیچ و نان روغنی در ماه رمضان پخت میشود.
*** دیماج: مردم قزوین در ماه رمضان غذاهای خاص خود مثل انواع آش و دیگر غذاها را پخت و صرف میکنند. اما معروفترین غذای قزوین در ماه رمضان دیماج است که در کنار دیگر غذاها هنگام افطار، مورد استفاده قرار میگیرد و مخصوص این شهر است.
*** لرزان: لرزان از دسرهای معروف دامغان و شاهرود است که ماده اصلی آن را نشاسته تشکیل میدهد و بیشتر در ماه رمضان در این شهرها پخت میشود. لرزان در رستورانهای شهر پخت و سرو نمیشود و تنها میتوان آن را در خانههای اهالی این شهرها جستوجو کرد.
*** لگیمات : خوراکی مختص خوزستان و ماه رمضان که نوعی شیرینی شبیه زولبیا و بامیه است و با قهوه تلخ صرف میشود. این شیرینی بیشتر در بازارهای عربی اهواز و سایر شهرهای خوزستان عرضه میشود. فلافل و بامیه را بهطور رایج میتوان جزو غذاهای افطاری این منطقه بهحساب آورد.
*** نان تموشی و قلیهماهی : در بندرعباس نیز نانهای محلی و انواع شیرینی پخت میشود. نان ریخته را میتوان یکی از نانهای مهم در استان هرمزگان دانست. خرما روغنی، آشهای محلی، حلیم و حریصه و قلیهماهی مهمترین غذاهای مردم این شهر در ماه رمضان است. نان تموشی(تویمشتی) یکی دیگر از نانهای خوشطعم و سنتی اهالی هرمزگان است که بسیار مورد توجه توریستهای این منطقه قرار دارد.
*** آش بیبی سهشنبه: در اراک و دیگر شهرهای استان مرکزی نیز نان فطیر، آش بیبی سهشنبه، حلیم و ترحلوا را میتوان از غذاهایی نامید که در ماه رمضان بهصورت سنتی پخت میشوند.
*** ترحلوا و آش سبزی: در جایجای استان فارس نیز غذاهای محلی بسیاری در ماه رمضان پخته و مورد استفاده قرار میگیرد. در شیراز نیز که از شهرهای سنتی ایران محسوب میشود، غذاهای متنوع بسیاری بر سر سفرههای افطار دیده میشود. کلمپلوی شیرازی و آشسبزی شیراز، از متداولترین افطاریهای شیرازیها است؛ ترحلوای شیراز نیز که معمولا برای افطار سرو میشود، یکی از دسرهای پرطرفدار این منطقه است. یکی از غذاهای معروفی که در استان فارس و در شهر کازرون بر سر سفرههای افطار دیده میشود، آش کازرونی است.
*** آش رشته و کاکولی: در شهرکرد نیز انواع آش و سوپ و غذاهای مختلف برای افطاری ماه رمضان استفاده میشود. آشرشته و حلیم از جمله غذاهای ماه رمضان در این منطقه هستند. کباب بختیاری از غذاهای سنتی و مخصوص است که در گذشته بیشتر در سفرههای افطاری و در منازل این منطقه دیده میشد. مهمترین نانی که در این منطقه در ماه رمضان پخت میشود، نانی شیرین با عنوان «کاکولی» است که جنبهای متبرکانه دارد و در گذشته پخت شده و بین روزهداران تقسیم میشد. در برخی جاهای استان، این نان در روزهای بیستوهفتم ماه رمضان پخته و تقسیم میشد. این سنت امروزه در برخی روستاها به مقدار کم رایج است. امروزه این نان بیشتر در نمایشگاههای محلی این منطقه ارائه میشود.
*** آش بت ماش: زاهدان دارای غذاهای محلی بسیاری است که مطابق با آداب و رسوم و اقلیم منطقه هستند. اما از مهمترین غذاهایی که در ماه رمضان در این استان پخت میشود، «بت ماش» را میتوان نام برد که از برنج، روغن و ماش تشکیل شده است و معمولا با ترشی سرو میشود و برای افطار در این منطقه و برخی دیگر از شهرهای استان سیستان و بلوچستان استفاده میشود.
توضیحات
آش عباسعلي
توضیحات
بژيبرساق و هريسه
توضیحات
شير آش