خط شکنی به سبک سیروس مقدم
روزنامه هفت صبح، مرجان فاطمی | بزرگترین سریالساز تلویزیون، در اولین قسمت از «خوابزده» ثابت کرد در سریالسازی برای نمایش خانگی، برخلاف بسیاری از کارگردانها، به اصول همیشگیاش پایبند مانده است . اولین قسمت از سریال «خوابزده» سیروس مقدم دیروز در شبکه نمایش خانگی توزیع شد.
سیروس مقدم پرکارترین کارگردان تلویزیونی است و بعد از ساخت ۳۴سریال تلویزیونی، حالا برای اولینبار قدم به شبکه نمایش خانگی گذاشته و اولین سریالش را روانه بازار کرده است. اهمیت سیروس مقدم به عنوان کارگردان مطرح تلویزیونی آنقدر زیاد است که از مدتها پیش منتظر بودیم اولین اثرش را در شبکه نمایش خانگی ببینیم.
درباره محتوای سریال هنوز نمیتوانیم قضاوتی داشته باشیم اما آنچه از قسمت اول این سریال برمیآید، پایبندی مقدم به اصول سریالسازی خودش است؛ اصولی که بسیاری از کارگردانها در بدو ورود به شبکه نمایش خانگی زیر پا گذاشتند و سریالهایی ساختند که اصلا ارتباطی به آثار قبلیشان در سینما و تلویزیون نداشت. هفت صبح با تکیه بر قسمت اول سریال «خوابزده» این مسئله را بررسی میکند.
*** تفاوت در شبکه خانگی نسبت به تلویزیون
محمدحسین لطیفی، مهدی سهیلیزاده، منوچهر هادی، بهروز شعیبی، فریدون جیرانی و … از جمله کارگردانهایی هستند که بعد از تجربه ساخت چندین و چند سریال تلویزیونی و فیلم سینمایی، وارد شبکه نمایش خانگی شدند. اگر آثار تلویزیونی هرکدام از آنها را با سریالهای شبکه نمایش خانگیشان مقایسه کنید متوجه میشوید که تفاوت بسیار زیادی وجود دارد.
لطیفی، کارگردان سریالهایی مثل «همسایهها»، «دودکش» و «پادری»، در شبکه نمایش خانگی سراغ ساخت سریالی مثل «قلب یخی» یا «ساخت ایران» میرود. مهدی سهیلیزاده بعد از سریالهایی مثل «دلنوازان»،«فاصلهها» و … با سریال «مانکن» در این شبکه ظاهر میشود.
منوچهر هادی ناگهان از «خداحافظ بچه» و «خوب، بد، زشت» به «عاشقانه» و «دل» میرسد، فریدون جیرانی که «مرگ تدریجی یک رویا» و «تعبیر وارونه یک رویا» را برای تلویزیون ساخته در شبکه نمایش خانگی «نهنگ آبی» میسازد و نهایتا بهروز شعیبی بعد از «پرده نشین»، «گلشیفته» را در این شبکه میسازد… درواقع میتوان گفت هرکدام از این کارگردانها بعد از ساخت آثاری خانوادگی، در فضایی ساده و سنتی در تلویزیون به محض ورود به شبکه نمایش خانگی تغییر هویت دادند.
یا پای سلبریتیها و چهرههای شناخته شده را به سریالهایشان باز کردند یا برای بالا بردن جذابیت، از گریمهای عجیب و غریب و خانههای مجلل و ماشینهای مدل بالا و … کمک گرفتند. شاید بتوانیم بگوییم تنها کارگردانی که در شبکه خانگی هم مشابه تلویزیون و سینما اصالتش را حفظ کرد داود میرباقری بود که «شاهگوش» و «دندون طلا» را به سبک سایر آثارش ساخت.
*** تجربه جدید سیروس مقدم
از همین نقطه شروع به نظر میرسد سریال «خوابزده» یکی از متفاوتترین آثار سیروس مقدم باشد. در قسمت اول با شخصیت پیچیده و جالبی روبهرو هستیم که مدام در مرز میان رویا و واقعیت در نوسان است و مخاطبانش را هم با این تعلیق همراه میکند. مقدم پیشتر هم در ساخت سریالهای تلویزیونی، سبکهای مختلف را تجربه کرده است. او در کنار سریالهایی مثل «پایتخت»،«علیالبدل» و «چک برگشتی» سریالهای کاملا متفاوتی مثل «زیرهشت»، «رستگاران»، «اغما» و … را هم در کارنامه دارد. حالا هم با ساخت «خوابزده» درواقع تجربه جدیدی را رقم زده است.
*** بدون سلبریتی و خانههای مجلل
آنچه اهمیت دارد این است که فارغ از داستان وهمانگیز و بهره گرفتن از جلوههای ویژه، سیروس مقدم در کل سریالی ساخته است که به لحاظ ظاهری، تفاوت چندانی با سایر آثارش ندارد. او شخصیتهای اصلی سریالش را از میان بازیگران ناشناخته یا بازیگران تلویزیونی و تئاتری انتخاب کرده و برخلاف سایر کارگردانها، پای سوپراستارها را به سریالش باز نکرده است. از گریمهای عجیب و غریب در این سریال خبری نیست. شخصیتهای اصلی مثل سایر سریالهای تلویزیونیاش از میان مردم معمولی جامعه انتخاب شدهاند و خانهها و لباسهایشان تفاوتی با سایرین ندارد.
*** تمرکز روی داستان به جای زرق و برق
درواقع مقدم به جای اینکه در نقطه شروع سریالسازی برای شبکه خانگی روی حواشی متمرکز شود و سعی در بالا بردن جذابیت به وسیله موارد جانبی داشته باشد، تمرکزش را روی بالا بردن جذابیت داستان گذاشته است. این درحالی است که برخی کارگردانها معتقدند سریالهای شبکه نمایش خانگی باید جذابیت بصری بالایی داشته باشند و این جذابیت جز با زندگی مجلل و گریمهای عجیب امکانپذیر نمیشود.
قسمت اول این سریال به اندازه کافی قابلیت جذب مخاطب دارد و داستان آن طوری طراحی شده است که مخاطب ترغیب میشود قسمتهای بعدی آن را هم تماشا کند. جالب اینجاست که فیلمنامه این سریال هم با سایر آثار سعید نعمتالله متفاوت است اما کماکان، رگههایی از علاقه نعمتالله به شخصیتها و سبک زندگی سنتی را میتوان در آن دید. البته هنوز نمیتوانیم درباره کل سریال قضاوت کنیم چون فقط یک قسمت آن را دیدهایم. بههرحال این امکان وجود دارد که سریال در قسمتهای بعدی به سمت و سوی دیگری تمایل پیدا کند و با وضعیت فعلی تفاوت داشته باشد.