خطر تلویزیون بیخ گوش سریالهای خانگی
روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون | از وقتی اعلام شد صدا و سیما به جای وزارت ارشاد متولی سریالهای خانگی است، شاهد دو طیف دستهبندی بودهایم. این موضوع دستمایه فریدون جیرانی هم قرار گرفت تا در برنامه کافه آپارات، آن را با حضور همایون اسعدیان و محمدمهدی عسگرپور بررسی کند. این سه چهره از جمله کارگردانهایی هستند که هم با تلویزیون همکاری دارند و هم سینما. در کارنامه عسگرپور و اسعدیان سابقه مدیریتی هم دیده میشود و از این نظر مشخص بود بحثی مفید شکل میگیرد. بخشی از گفتههای مهمانها درباره شبکه خانگی و ظرفیتهای آن را مرور میکنیم.
*** تلویزیون فقط شعار میدهد
عسگرپور: صداوسیما باید بخشی از آنتن خود را برای سریالهایی بگذارد که برگرفته از مسائل عادی جامعه است. بخشی را برای سریالهایی که میخواهد نگاه دوراندیشانه به مسائل داشته باشد. برخی از کارهایش باید مکاشفه را پیگیری کند. این رنگ آمیزی اساسا در تلویزیون ما وجود ندارد. شوراهای طرح و برنامه تلویزیون نشستهاند و طرحها میآیند و آنها میگویند این نه. فقط شعار میدهند.
*** ممیزی نامعلوم سیما
اسعدیان: در تلویزیون هیچ کسی نمیداند ممیزیها چیست. من سریال آخری که برای خودم ساختم لحظه گرگ و میش بود. ۴۰ قسمتش را از قبل داده بودم مدیران دیده بودند و همه نظرات تعریف و تمجید بود. وقتی پخش شروع شد هجوم نظراتی که معلوم نبود از کجا میآید و ازکدام نهادها است شروع شد و دچار مشکلات شدیم.
*** جای خالی رقابت
عسگرپور: در مقابله با وی او دی ها ؛ آقای علی عسگری سه سال پیش در جلسهای که ما هم بودیم گفتند ما تلاش میکنیم جلویشان را بگیریم. گفتم شما حاضر به رقابت نیستید. میخواهید حذفش کنید و برای این کار از قدرتم استفاده میکنم. چرا؟ چون در مقابل او کم میآوری و نمیتوانی مثل او تولید کنی؟ سریالهای تلویزیون هم که دیگر ربطی به جامعه ندارد. بلیهای به اسم اختلاس وجود دارد. میترسند به آن بپردازند. طرحی با همین موضوع که موضوع روز است را نمیتوانی در تلویزیون بسازی.
*** ظرفیتهای شبکه خانگی
اسعدیان: ممکن است سریال ضعیف هم ساخته شود. منکر این نمیشوم. ولی واقعیت این است که سریالهای شبکه نمایش خانگی تماشاگر جدید اضافه کرده است. تماشاگر تلویزیون را نگرفته است تماشاگر ماهواره را گرفته است. کمی به فضای جامعه نزدیک شده است.
شکل و شمایل آدمها در این سریالها به شکل و شمایل مردم در خیابان شبیه است. محدودیتهای عجیب و غریبی که در تلویزیون هست را نداریم. فیلم سینمایی که دو سال بود هیچ کس حاضر نبود آن را اکران کند و در بهترین حالت ممکن بود ۱۰۰ میلیون بفروشد که ۳۰میلیون به تهیهکننده میرسید در اکران آنلاین ۵۶۰ میلیون فروش کرده است. این اندک نیست.
*** چه کسی لایق دادن مجوز است؟
عسگرپور: یک قاعدهای وجود دارد که صوت و تصویرفراگیر مجوزش باید توسط سازمان صداوسیما صادرشود. سریالهای شبکه نمایش خانگی را مصداق این موضوع میدانند و میگویند تلویزیون باید مجوز کار اینها را بدهد. صوت و تصویرفراگیر مصداقهای زیادی دارد. مثلا در خیابان کسانی که لوازم خانگی خریداری میکنند یک صدای ضبط شده دارند و صوت فراگیر دارند. اینها هم باید از تلویزیون مجوز بگیرند! معنایش میتواند این باشد.
به قول یکی از دوستان ماشین که بوق میزند هم باید از تلویزیون مجوز بگیرد. این موضوع تا این حد میتواند طنز باشد. آنچه من فهمیدم از این حوزهها این است که صوت و تصویرفراگیر منظورمان چیزی است که از آنتن پخش میشود و مردمانی که پای گیرندهها نشستهاند بتوانند آن را روی آنتن دریافت کنند. ولی وقتی محصولی که قبلتر توسط دی وی دی منتشر میشد توزیع میشد و الان در بستر پلتفرمها منتشر میشود را دیگر میتوانیم صوت و تصویرفراگیر ندانیم. مخاطبین انتخاب میکنند که این سریال را بخرند یا ببینند.
*** فرجام ندانم کاری
عسگرپور: در کشوری با ۸۰ و خردهای میلیون آدم زندگی میکنیم. اینها باید خوراک فرهنگی داشته باشند. سریالهای تلویزیون ۱۵ تا ۲۰ درصد به این پاسخ دادند. این اواخر اینطور شده است. میخواهیم جلوی این را بگیریم. این مردم بنابراین چه ببینند؟
ما داریم به آنها میگوییم بروید شبکههای ماهوارهای را ببینید. از آنها داریم درخواست میکنیم. ما اینقدر بلد بودیم و درگیر دعوای خودمان هستیم. شما فعلا شبکههای ترکیه و باقی را ببینید. به نظرم کمی اینطوری دارند عمل میکنند. یا از سر ندانم کاری این اتفاق میافتد که فکر نمیکنم اینطور باشد. واقعا این حس را ندارم.
*** از عاقبت هفت عبرت بگیریم
اسعدیان:در شبکه خانگی تماشاگر جدید پیدا میکنیم. ما خیلی مخاطبان فرهنگی داریم که سینما رفتن برایشان جزو برنامه زندگیشان نیست. اما اگر خوراکشان را بدهید میبینند. برای بهمن فرمان آرا به عینه دیدیم. تمام برنامههای سینمایی تلویزیون را نابود کردیم و الان برنامههای آپارات خیلی جذابتر است و مخاطب خودش را دارد. مگر خود شما آقا جیرانی هفت را اجرا نمیکردید؟ آن را به یک برنامه بیخاصیت غیرزنده تبدیل کردهاند .