خطر این لیر موذی را دست‌کم نگیرید
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | سفر به استانبول در این مقطع از سال تا چند وقت پیش خیلی تصمیم منطقی‌ای به نظر نمی‌رسید، چون برودت هوا و تاخت و تاز برف و باران شانس گشت‌وگذار با خیال راحت در این شهر را می‌گیرد. امسال اما با توجه به سقوط ارزش لیر و فروکش کردن کرونا فرصت متفاوتی برای ماجراجویی در این شهر پیش آمده. استقبال ایرانی‌ها از تورهای ترکیه هم نشان می‌دهد خیلی از ایرانی‌ها حداقل در فاصله فراگیر شدن سویه اُمیکرون و بازگشت محدودیت‌ها، به استانبول عزیمت کردند. گزارش پیش‌رو یک روایت دست اول تجربه سفر به این شهر از ترکیه در همین روزهای اخیر است.
یک: برای سفر به ترکیه یا حداقل این استانبول که من دیدم همین اول خیالتان را راحت کنم که استفاده از تورهای مسافرتی مقرون به صرفه‌تر است. فکر اینکه جداگانه بلیت هواپیما می‌خریم و بعد هتل را خودمان می‌گیریم و … را نکنید. با یک حساب سرانگشتی هزینه‌ها را که مقایسه کنید می‌بینید استفاده از تور گزینه بهتری است. اگر بخواهید بلیت هواپیما را خودتان بگیرید برای رفت و برگشت هر نفر حداقل باید ۴٫۸ میلیون تومان هزینه کنید. در وهله بعد باید هزینه هتل را لحاظ کنید.
به طور مثال بگویم محل اقامت ما یک هتل چهار ستاره در ۱۲۰۰ متری میدان تقسیم بود که هزینه هر شب یک اتاق معمولی آن ۷۱ دلار است (این مورد را در سایت‌های بین‌المللی و رسمی می‌توانید بررسی کنید). ما برای ۴ شب مهمان این هتل بودیم که با دلار ۳۰ هزار تومانی اگر حساب کنید می‌شود بیش از ۸٫۵ میلیون تومان. اگر نصف این مبلغ را برای هر نفر در نظر بگیریم و با قیمت بلیت هواپیما جمع کنیم در مجموع بیش از ۹ میلیون تومان آب می‌خورد. حالا تور برای اقامت در همین هتل را ما برای ۴ شب با هر نفر ۷٫۵ میلیون تومان گرفتیم. ضمن اینکه تور ترانسفر فرودگاه و یک گشت شهری رایگان هم دارد. بنابراین هرطوری حساب کنید استفاده از تورهای مسافرتی انتخاب معقول‌تری است.
دو: برای انتخاب هتل روی تورمان از قبل سایت‌های گردشگری و امتیازات را زیر و رو کردیم اما در نهایت نتیجه خیلی دلگرم‌کننده از آب در نیامد. اکثر هتل‌های استانبول البته اکثرا به همین شکل است. لابی‌های کوچک و فضاهای محدود. خبری از رستوران‌های دلباز و ریخت‌و پاش هتل‌های شهرهایی مثل آنتالیا و کوش‌‌آداسی و … نیست. صبحانه هتل هم معمولا خیلی مختصر سرو می‌شود. منظور اینکه برای گرفتن هتل خیلی وسواس به خرج ندهید. مهم‌ترین پارامتر برای انتخاب هتل در استانبول موقعیت و دسترسی آن است که نزدیک ایستگاه مترو و اتوبوس یا مراکز اصلی شهر باشد. از این هتل ما با یک پیاده‌روی کوتاه به خیابان استقلال و میدان تقسیم می‌شد رسید و مقابل هتل هم ایستگاه اتوبوس و مترو وجود داشت.
سه: حالا در وضعیت کرونا چه اقداماتی باید انجام بدهیم؟ مسافرانی که واکسن نزده باشند باید ۷۲ساعت قبل از پرواز تست پی‌سی‌آر بدهند. ما چون دو دُز واکسن زده بودیم و کارت الکترونیکی آن را از سایت وزارت بهداشت ایران دریافت کردیم تست پی‌سی‌آر ندادیم و همان کفایت می‌کرد. موقع صدور کارت پرواز در فرودگاه فقط همان کارت واکسن را کنترل کردند و خلاص. برای بازگشت از ترکیه اما به دلیلی که هنوز علتش را نمی‌دانیم اوضاع متفاوت است.
همه مسافران ۷۲ ساعت قبل از بازگشت باید داخل خاک ترکیه یک تست پی‌سی‌آر بدهند. خود تور لیدرها هماهنگ می‌کنند یک نفر می‌آید در روز و ساعت مشخص داخل همان لابی هتل تست را می‌گیرد و همان شب هم نتیجه را روی واتساپ برای شما ارسال می‌کنند. هزینه انجام این تست برای هر نفر ۱۵۰ لیر است. جواب این تست را باید روی گوشی‌تان داشته باشید هم فرودگاه استانبول یکبار کنترل می‌کنند و هم در بدو ورود به ایران ماموران فرودگاه خودمان می‌بینند.
چهار: دولت ترکیه اخیرا برای کنترل کرونا یک مقررات جدید هم وضع کرده. هر گردشگری باید قبل از سفر به استانبول یک کد شبیه همان کارت واکسن دیجیتال خودمان به اسم HES دریافت کند. خیلی پروسه ساده‌ای است. قبل از سفر وارد سایت وزارت بهداشت ترکیه می‌شوید و بعد از وارد کردن مشخصات و تاریخ سفر این کد را دریافت می‌کنید. در طول اقامت در ترکیه ممکن است چندین بار به این کد نیاز پیدا کنید. به طور مثال برای ورود به پاساژ‌ها و مراکز خرید حتما این کد را داخل گوشی باید نشان بدهید. برای فعال کردن استانبول کارت هم که ماجرای آن را جلوتر توضیح می‌دهم به این کد نیاز دارید.
پنج: نکته‌ای که خیلی از ایرانی‌ها در جریان سفرهای خارجی تجربه آن را دارند اصرار تور لیدرهای ایرانی برای خرید تورهای داخل شهری از آنان است. یعنی از همان لحظه اول ملاقات با این بنده‌های خدا می‌بینید که مصرانه می‌گویند در فلان برنامه ما شرکت کنید. با کلی آب و تاب هم معمولا در مورد این برنامه‌های مفرح صحبت می‌کنند. نکته‌ای که لابد می‌دانید این است که این دوستان معمولا در حق هم‌وطنان کم‌لطفی می‌کنند و تورها را با قیمتی بالاتر از مقدار واقعی به شما می‌فروشند.
در صورتی که خیلی از تورهای گردشگری با همان سرویس ایاب و ذهاب و بلیت ورودی و راهنما در بعضی مراکز توریستی داخل شهر با قیمتی به مراتب پایین‌تر به فروش می‌رسد. در جریان این سفر ما همین کار را کردیم. تصمیم گرفتیم به جای خریدن تورهای داخل شهری از تور لیدرها و استفاده از تاکسی و اوبر از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنیم. فراوانی مترو و اتوبوس و تراموا در استانبول حیرت‌انگیز است. در اولین قدم استانبول کارت از یک ایستگاه مترو خریدیم و خیلی راحت با همان کارت به همه‌جای شهر سرکشی کردیم.
استانبول کارت چیزی شبیه همین کارت متروی خودمان است که با آن می‌توانید سوار اتوبوس و مترو و تراموا شوید. بعد از خرید این کارت البته باید اطلاعات HES کدتان را به واسطه یک سایت روی آن ثبت کنید. کار وقت‌گیری نیست ظرف چند دقیقه شماره گذرنامه و مشخصات را وارد می‌کنید و کارت فعال می‌شود.
شش: در این بخش از قیمت‌ها برایتان بگویم که در روزهای سقوط لیر وضعیت در ترکیه چطور است؟ ارزش پول این کشور مرتب در حال سقوط است اما تورم هنوز به طور کامل به اجناسی مثل پوشاک و خوراکی سرایت نکرده. دقیقا مثل کشور ما تورم به نوبت و با اندکی تاخیر به کالاهای مصرفی می‌رسد. وقتی به استانبول رفتیم روز اول به ازای هر ۱۰۰ دلار در صرافی‌های ترکیه حدود ۱۴۵۰ لیر می‌دادند و دو روز بعد بابت هر ۱۰۰ دلار ۱۵۵۰لیر. الان هم احتمالا به ۱۶۵۰ لیر یا شاید بیشتر رسیده. یعنی اینکه چه ساعتی و چه روزی دلارتان را به لیر تبدیل کنید هم روی میزان دارایی‌تان تاثیر دارد. ضمن اینکه جایی که برای اصطلاحا چنج کردن انتخاب می‌کنید هم بی‌تاثیر نیست و بهتر است در صرافی‌های رسمی با تابلوی «دویز» در استانبول برای مبادله دلار و لیر اقدام کنید.
هفت: نکته جالب اینکه در حوالی میدان تقسیم به ایرانی‌هایی بر می‌خورید که می‌گویند کارتخوان ایرانی موجود دارند و در ازای ریال به شما لیر می‌دهند. معامله با آن‌ها اما گزینه معقولی به نظر نمی‌‌رسد چون آن‌ها هم قطعا لیر را گران‌تر حساب می‌کنند. تازه اگر اسکناس قلابی ندهند. اینکه می‌گویم قیمت‌ها الان مناسب است یعنی بهای یک پرس غذا تقریبا با ایران یکسان یا کمتر است. به طور مثال با حدود ۳۰ لیر می‌توانید اسکندر کباب میل کنید. همین غذا را در تهران اگر پیدا کنید بعید می‌دانم کمتر از ۱۰۰ هزار تومان باشد. یا برای پوشاک و لوازم آرایشی با دست و دلبازی می‌توانید خرید کنید. خلاصه اینکه می‌گویند کاهش ارزش لیر یک خطر برای اقتصاد کشور ماست خیلی بیراه نیست. با این قیمت‌ها ترکیه می‌تواند به خیلی از بازارهای صادراتی رخنه کند یا حتی واردات کالا از مبادی غیررسمی و قاچاق در داخل کشور هم قوت بگیرد.
هشت: اگر به استانبول سفر کردید مثل ما وقتتان را با پرسه زدن در فروشگاه‌های خیابان استقلال هدر ندهید. ما روز اول این کار را کردیم و پشیمان شدیم. فروشگاه‌های خیابان استقلال شعبه‌های کوچکی هستند و خیلی از برندهای مطرح را هم آنجا پیدا نمی‌کنید. همان بهتر که در قدم اول استانبول کارت تهیه کنید و چست و چابک با مترو و اتوبوس خودتان را به مال‌ها و مراکز خرید اصلی شهر برسانید. روی گوگل مپ اسم و مشخصات ایستگاهی که باید سوار و پیاده شوید را پیدا می‌کنید. ما در روزهای بعد همین کار را کردیم. قید تور گشت شهری رایگان را هم زدیم.
چون این تورها معمولا مقابل مراکز خرید و فروشگاه‌هایی توقف می‌کنند که خودشان با هم بده و بستان دارند و از شرکت در این تور فقط وقتتان تلف می‌شود. در مجتمع‌های تجاری بزرگی مثل جواهر و ونیزیا و الیویوم و … هم سیاحت می‌کنید و هم برندهای معتبر بین‌المللی و فروشگاه‌های اوت‌لت را پیدا می‌کنید. مراکز تفریحی و موزه‌ها و … هم با همین فرمول قابل دسترسی هستند. ما با اتوبوس و تراموا به مسجد ایاصوفیه رسیدیم. برای استانبول‌گردی روی پیاده‌روی یا استفاده از دوچرخه حساب ویژه‌ای باز نکنید چون این شهر بدتر از تهران اصلا مسطح نیست و در سربالایی‌‌ها کار بیخ پیدا می‌کند. در نهایت اینکه این جمله را فراموش نکنید خیابان استقلال همه استانبول نیست.
