خروج آجیل از انحصار عید با معجزه بستهبندی
روزنامه هفت صبح | تا چند سال پیش آجیل درست و حسابی به شب چله و عید اختصاص داشت.بقیه سال بزرگترها گاهی جیب بچهها و خودشان را با کشمش و گاهی بادام پر میکردند اما انواع تخمه، مخصوصا تخمه آفتابگردان در تمام طول سال خورده میشد خصوصا در مهمانی و از آن مهمتر موقع دیدن فیلم و فوتبال تا اینکه کمکم حساسیتها روی رژیم غذایی بالا رفت و کلمه ریزمغذی به گوش مردم عادی رسید و باعث شد که خانوادهها که حالا دیگر یکی یا نهایتا دوتا بچه داشتن نقش انواع آجیلها را در خوراکی روزانه بچهها پررنگتر کنند.
اصلا همین کوچک شدن خانوادهها کاری کرد که ترجیح بدهند به جای خرید کیلو کیلو آجیل به همان خرید یک مشت رضایت بدهند آن هم نه از آجیل فروشی که از سوپرمارکت و اینطوری شد که شرکتهای مختلف شروع به ارائه آجیل و خشکبار در بستهبندیهای کوچک کردند.
اینطوری دیگر لازم نبود کسی که میخواهد یک مشت آجیل بخورد حتما به آجیل فروشی برود و فروشنده را به زحمت بیندازد یا مجبور شود به جیبش فشار بیاورد.البته اگر بخواهیم بیانصاف نباشیم باید گفت کیفیت آجیلهای بستهبندی شده هم آنقدر خوب بود که خریداران را به خرید دوباره تشویق میکرد چون اگر قبلا برای خرید آجیل مرغوب و درجه یک باید به آجیلفروشیهای معروف و معتبر مراجعه میکردند حالا این آجیلها در نزدیکترین سوپرمارکت در دسترس بود.
*** تخمه در انحصار سنجابک
هنوز هم در محلههای قدیمی بوی تخمهای که در حال بو داده شدن است از کنار بعضی مغازهها به مشام میرسد اما خیلی وقت است که دیگر مردم قبل از شروع شدن فوتبال با کیسه فریزر پر از تخمه آفتابگردان به خانه نمیروند بلکه توی دستشان یکی دو «بسته» تخمه دیده میشود که اولینبار سنجابک آن را تولید کرد.
در حال حاضر چند شرکت دیگر هم تخمه آفتابگردان بستهبندی شده میفروشند اما سنجابک چنان جای خودش را در دل ایرانیها باز کرده که بعید است به این راحتی برند دیگری بتواند جایش را پر کند.در مورد کیفیت آجیل و خشکبار بستهبندی شده گفتیم، نمونه قابل لمس آن همین تخمههای سنجابک است تا جایی که سطح توقع ایرانیها را از تخمه آفتابگردان و حتی تخمه کدو و ژاپنی بالا برده و دیگر با دیدن چند تخمه پوک یا تلخ بین یک مشت تخمه تعجب میکنند در حالی که قبلا این اتفاق کاملا طبیعی بود.
*** مزمز با آلبالو و بادام زمینی
شاید بشود گفت که مزمز به عنوان برندی که بیشتر با چیپس و پفک شناخته میشد، با ورود به عرصه تولید آجیل بیشتر از اینکه به مشتریها و مردم خدمت کرده باشد در حق بادامزمینی لطف کرد و آن را از یک بخش معمولا نخواستنی و کمتر محبوب آجیل عید به یک آجیل مستقل در طعمهای مختلف تبدیل کرد.
انصافا بادام زمینی هم توانست از این فرصتی که در اختیارش گذاشته شد به خوبی استفاده کند و قابلیتهایش را نشان بدهد. به این ترتیب حالا بخش آجیلهای بستهبندی در سوپرمارکتها یک قسمت مستقل دارد که در آن فقط بادام زمینی دیده میشود و معمولا در انحصار مزمز هم قرار دارد. بقیه آجیلها مثل فندق و بادام هندی هم در سایه بادامزمینیها وضعیت فروش خوبی دارند.البته مزمز در زمینه تولید آجیل و خشکبار بستهبندی یک محصول محبوب دیگر هم دارد که باب طبع ترش پسندهاست یعنی آلبالو خشکه.
تفاوت آلبالو و بادام زمینیهای مزمز در این است که اولی امکان تولید در طعمها و مدلهای مختلف را ندارد اما با همین بضاعت توانسته در کنار محصول محبوب دیگر مزمز جای پای محکمی برای خودش درست کند. مزمز به تازگی آلوچه ترش را هم به محصولاتش اضافه کرده که ترش خورها را بیشتر به سمت خودش بکشاند و از قرار معلوم موفق هم شده است.
*** مانی، متنوعتر و گرانتر
در حالی که سنجابک و مزمز روی آجیلهایی مانور میدادند که قیمت مناسبتری داشتند و طبیعتا فروش تضمین شدهای هم پیدا میکردند سر و کله یک برند تازه پیدا شد یعنی مانی که با ترکیب ریسک قیمت و نوآوری کاری کرد که جای خالی آجیلهای گرانتر در سوپرمارکتها به خوبی پر شود.
اگرچه مانی بستههای آجیل گرانقیمتی تولید میکند و در تمام دو سه سال گذشته هم دائم قیمت محصولاتش بالا رفته اما راهحلهایی هم برای متعادل نگه داشتن قیمت در پیش گرفته مثل بالا بردن سهم میوههای خشک و مزهدار شده که وزن کمتری دارند و میتوانند بستههای آجیل را پر و پیمانتر کرده و مشتری را راضی نگه دارند. به هر حال هرچه بوده تنوع و حجم محصولات مانی نشان میدهد که این شرکت با وجود قیمت بالای محصولاتش مشتریهای خودش را دارد.
*** حضور اسم و رسمدارها
شاید شما هم تعجب کردید وقتی دیدید که در حضور تولیدکنندهها و فروشندههای خیلی قدیمی و معتبر آجیل و خشکبار، این برندهای جدید هستند که بازار فروش آجیل بستهبندی شده را به دست گرفتهاند.شاید یکی از دلایل این ماجرا سنتی بودن کسبوکار دستاندرکاران قدیمی و اسم و رسمدار آجیل بوده یا فروش زیاد و کافی آنها باعث شده ترجیح بدهند وارد تولید صنعتی و دردسرهای بستهبندی نشوند اما انگار مجموع این دلایل در سالهای اخیر کمرنگ شده و فروش آجیلهای بستهبندی آنقدر رونق داشته که شاهد ورود همان اسم و رسمدارها به این بازار هستیم و برندهایی مثل تواضع هم وارد بازی آجیلهای مشتی بستهبندی شدهاند.