خداحافظی با پژوی محبوب فرانسوی‌ها
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | این نقطه پایان پژو ۴۰۵ است. پدر خوانده محصولات ایران خودرو. روز پنجشنبه آخرین نمونه از این محصول هم از خط تولید ایران خودرو خراسان خارج شد. پژو ۴۰۵ با این شکل و شمایل نزدیک به ۳۰سال در خیابان‌های ایران حکمرانی کرد. خودرویی جادار که در زمان خودش طراحی موزون و سواری قابل قبولی داشت.
در دوره‌ای به عنوان یک خودروی فرانسوی و گرانقیمت نماد اشرافیت در شهر بود و بعدتر تبدیل شد به خودروی دولتی و کارمندی و در سال‌های اخیر در کنار پراید خودروی محبوب اقشار ضعیف‌تر جامعه بود. نکته طعنه‌آمیز اینکه پراید هم آخرین روزهای حضورش در صنعت خودروسازی ایران را تجربه می‌کند.
قبل از عید نسخه پراید ۱۱۱ پیچیده شد و پراید ۱۳۱ هم تا چند روز دیگر کنار می‌رود. پژو۴۰۵ اندکی زودتر از پراید وارد ایران شد اما بعد از قریب به سه دهه همزمان باید با هر دو وداع کنیم. آن‌ها البته از نظر استانداردهای زیست‌محیطی و فنی باید سال‌ها پیش کنار می‌رفتند. همین پژو جی.ال.ایکس یا ۴۰۵ که در سال ۱۹۸۸ خودروی برتر اروپا معرفی شده بود فقط تا سال ۱۹۹۶ در قاره سبز تولید می‌شد.
حتی در شیلی و آرژانتین و اندونزی و زیمبابوه هم سال‌ها پیش کنار گذاشته شد و فقط در ایران و مصر تا الان دوام آورده. وقتی در سال ۱۳۶۹ آیت‌الله هاشمی رئیس جمهور وقت ایران خط تولید پژو ۴۰۵ را افتتاح کرد این خودرو با پیشرانه ۲ لیتری ۸ سوپاپ کاربراتوری تولید می‌شد و به پژو ۲۰۰۰ هم معروف بود که اوایل دهه ۸۰ تولید آن متوقف شد.
بعد موتور ۱٫۸ انژکتوری جایگزین آن شد که به موتور XU7 معروف بود و روی نسل اول سمند هم از همین موتور استفاده شد. در مقطعی موتور TU5 که روی پژو ۲۰۶ تیپ ۵ استفاده می‌شود هم در تولید ۴۰۵ استفاده شد که پژو SLX نامگذاری شد و تغییرات ناچیزی هم در بدنه داشت. قصه انواع فیس‌لیفت‌هایی که از دل همین پژو ۴۰۵ بیرون آمد هم مفصل است.
از پژو آر.دی و روآ که از موتور پیکان در کالبد پژو ۴۰۵ استفاده شد تا وانت آریسان که آن هم موتور تقویت شده پیکان را با ظاهری شبیه ۴۰۵ در بطن خود دارد. موفق‌ترین فیس‌لیفت اما پژو پارس است که اوایل پرشیا نامگذاری شده بود و هنوز هم به‌‌رغم رفتن ۴۰۵ به حیاتش ادامه می‌دهد و در همین سایت ایران خودرو خراسان هم این خودرو را جایگزین ۴۰۵ کردند.
پژو ۴۰۵ چه با موتور ۱٫۸ لیتری و چه ۲ لیتری خودروی پرمصرفی بود و اگر اوضاع صنعت خودرو در کشور ما عادی بود و مسئله تحریم‌ها را نداشتیم زودتر از این قافیه را به رقبا می‌باخت. با این حال آماری وجود دارد که در پنج سال اخیر ۴۹۰ هزار دستگاه از این خودرو به فروش رفته و یک مهره تاثیرگذار برای ایران خودرو محسوب می‌شد.
از یک منظر ۴۰۵ شاید حتی از پیکانی که سال ۸۴ کنار گذاشته شد هم برای ایران خودرو محصول استراتژیک‌تری بود. از این زاویه که روی خیلی تولیدات دیگر ایران خودرو که به عنوان خودروی ملی می‌شناسیم مثل سمند و سورن و دنا عملا از پلتفرم و گیربکس پژو ۴۰۵ استفاده شده. پس بیراه نیست که بگوییم پژو ۴۰۵ پدرخوانده بخش مهمی از سبد تولیدات ایران خودرو است.
