خداحافظی با پروازهای لحظه آخری ارزان‌قیمت
روزنامه هفت صبح | هفته پیش انجمن شرکت‌های هواپیمایی، نرخ‌های جدید خودش را اعلام کرد که قبل از اینکه اعمال شود، لغو شدند اما نکته جالب آن تعیین «کف قیمت» نجومی برای بلیت‌ها بود. در این نرخ‌نامه فقط در چند مورد کف قیمت پروازها ۵۰۰ هزار تومان و در سایر موارد ۶۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان تعیین شده بود.
رضا شیوا، رئیس شورای رقابت به هفت‌صبح می‌گوید هرچه انجمن شرکت‌های هواپیمایی اعلام کرده بود لغو شده و همه چیز مثل گذشته است اما اگر قرار بود این نرخ‌ها اعمال شود یعنی دیگر هیچ پرواز لحظه آخری ارزانی پیدا نمی‌کردید و برای هیچ بلیت ارزان‌قیمتی نمی‌توانستید برنامه‌ریزی کنید.
حالا اگرچه قرار است به زودی نرخ‌نامه جدیدی ارائه شود اما آیا فکر می‌کنید می‌توانیم به نرخ‌نامه جدید امیدوار باشیم؟ نگاهی به روند رشد نرخ «حداقل قیمت» مسیرهای هوایی نشان می‌دهد احتمالا در قیمت‌های جدید هم نباید دنبال پروازهای لحظه آخری ارزان‌قیمت بگردیم چراکه رشد قیمت در نرخ «حداقل قیمت» بلیت آنقدر زیاد بوده که دیگر بعید است بتوان بلیت ارزان‌قیمتی پیدا کرد که اندازه جیبمان باشد.
*** چرا بلیت‌ها کف قیمت دارند؟
سیستم قیمت‌گذاری بلیت هواپیما کمی عجیب‌وغریب است؛ از یک طرف گفته می‌شود که قیمت بلیت‌ها به صورت رقابتی از سوی شرکت‌های هواپیمایی انتخاب می‌شود اما از طرف دیگر انجمن شرکت‌های هواپیمایی برای قیمت‌ها یک سقف و یک کف تعیین کرده که با ماهیت رقابتی بودن آن در تضاد قرار دارد.
از سال ۹۴ سازمان هواپیمایی کشور اعلام کرد که بر اساس قانون پنجم توسعه قیمت بلیت هواپیما هم رقابتی شده است و دیگر تابع یک نرخ دستوری نیست. چند سال بعد برای این بازار آزاد یک کف و سقف قیمت تعیین شد. به گفته یکی از مدیران عامل سابق هواپیمایی کشور که نمی‌خواهد اسمی از او آورده شود، زمان آزادسازی قیمت‌ها در برنامه پنجم توسعه، شرکت‌ها در رقابت با هم قیمت بلیت را خیلی ارزان کرده بودند.
او می‌گوید: «بعد که دیدند شرکت‌ها در رقابت با هم بلیت را بسیار ارزان کرده‌اند، انجمن شرکت‌های هواپیمایی تصمیم گرفت که برای آن یک کف قیمتی تعیین کند. اینگونه شد که دیگر هیچ وقت بلیت سفرهای داخلی از قیمتی پایین‌تر نمی‌رفت.» شاید اول به نظر می‌آمد انجمن هواپیمایی کشور در ظاهر برای بلیت‌های هوایی سقف تعیین کرده تا به گفته خودش از افزایش نجومی قیمت جلوگیری کند اما در واقع بیشتر این کار بهانه‌ای شد برای اینکه مبادا ایرلاین‌ها در رقابت با هم قیمت خود را از نرخی پایین‌تر عرضه کنند؛ وگرنه زمانی که مسافران به راه‌های دیگری مثل مسیر ریلی و زمینی دسترسی داشته باشند، عرضه و تقاضا اجازه نخواهد داد که قیمت‌ها نجومی شوند.
سال پیش کف قیمت بلیت مسیرهای داخلی بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار تومان تعیین شده بود. یعنی شرکت‌ها هرچقدر هم می‌خواستند یک بلیت را ارزان بفروشند، دیگر از این نرخ پایین‌تر نمی‌توانستند بروند اما به مرور زمان نرخ کف قیمت هم با افزایش همراه شد. مثلا خرداد ماه امسال یک بار «کف قیمت» را به دلیل کرونا افزایش دادند و بار دیگر قرار بود در آبان ماه امسال به دلیل رشد نرخ ارز، قیمت «کف و سقف» آن را افزایش دهد.
مثلا پرواز تهران به مشهد یکی از پرطرفدارترین پروازهای ایرلاین‌هاست. سال پیش حداقل قیمت این مسیر ۲۲۹ هزار تومان بود. شهریورماه امسال این رقم به ۳۵۵ هزار تومان رسید و آبان ماه قرار بود به ۷۰۰هزار تومان برسد که سرانجام مجوز افزایش را پیدا نکرد. یا در مثالی دیگر می‌توانیم به پروازهای مشهد به کیش اشاره کنیم.
سال پیش کف قیمت این مسیر ۲۷۰ هزار تومان بود، شهریور امسال این عدد به ۳۹۰هزار تومان رسید و قرار بود که آبان با نرخ حداقل ۷۴۰ هزار تومان فروخته شود. انجمن‌های صنفی معتقدند نتیجه‌ای که این رشد در کف قیمت بلیت به دنبال خواهد آورد این است که به مرور زمان قشر ضعیفی که در فصل‌های خلوت به سفر می‌رفت از سفر هوایی محروم می‌شود و از هواپیما چیزی جز آرزو برای او باقی نخواهد ماند.
