خانواده‌ها در دوراهی مدرسه و کرونا
روزنامه هفت صبح | مسئولان وزارت علوم دیروز اعلام کردند که احتمالا از اواخر ترم جدید، کلاس‌های دانشگاه‌ها به صورت حضوری برگزار شود اما در مورد مدارس آخرین خبری که شنیده شده احتمالا بازگشایی آنها از نیمه‌های آبان‌ماه است. موضوعی که از همین حالا برخی خانواده‌ها در حال اعتراض به آن هستند و مقدمات مقاومت در برابر فرستادن بچه‌ها به مدرسه شروع شده است. حالا که چند هفته از بازگشایی مدارس در اغلب کشورهای جهان می‌گذرد به وضعیت آنها نگاه کنیم و ببینیم که بعد از برقرار شدن کلاس‌های حضوری در مدرسه چه اتفاقی برای دانش‌آموزان و به‌طور کلی وضعیت کرونا در این کشورها افتاده است.
اروپای نه‌چندان متلاطم
هشتم شهریور سازمان بهداشت جهانی و صندوق کودکان سازمان ملل از کشورهای اروپایی خواستند که با توجه به ثبات وضعیت کرونا در این کشورها مدارس را در سال جدید حضوری برگزار کنند اما همچنان تاکید کردند که پروتکل‌های بهداشتی رعایت شود تا دانش‌آموزان و کارکنان در امان بمانند.
معلوم نیست به دلیل همین درخواست بود یا خود اروپایی‌ها هم می‌خواستند که امسال مدارس را بازگشایی کنند، به این ترتیب از ۱۵ شهریور مدارس اغلب کشورهای اروپایی به‌صورت حضوری شروع به کار کردند اما با قوانین ویژه مثل لزوم تهویه مناسب و اجبار بالای ۱۳ ساله‌ها به زدن ماسک البته در بعضی از کشورها؛ واکنش اهالی کشورهای مختلف اروپایی هم به این ماجرا متفاوت بود.
در انگلستان که نزدیک به ۶۶درصد مردم هر دو دُز واکسن را دریافت کرده و واکسینه محسوب می‌شوند، بازگشایی مدارس اعتراض‌های زیادی به‌دنبال داشت و مقامات بهداشتی این کشور مجبور شدند اعلام کنند که در صورت مشاهده اثرات منفی بازگشایی فورا مدارس را در مناطق قرمز خواهند بست. دلیل این واکنش‌ها احتمالا به شروع پیک سویه دلتا مربوط می‌شد. چرا که انگلستان از اوایل ماه جولای یعنی تیرماه با صعودی شدن نرخ مبتلاهای جدید و فوتی‌ها مواجه شده بود.
این کشور که در روزهای قبل از آن سابقه ثبت چندین روز بدون فوتی را داشت، ناگهان با شیب صعودی فوتی‌ها مواجه شد. این روند با بازگشایی مدارس ادامه پیدا کرد و گزارش‌هایی از ابتلای بیشتر کودکان و معلمان به کرونا شنیده می‌شد. این روند صعودی تا همین حالا هم ادامه داشته و حالا انگلستان چند روزی است که بیشتر از صد فوتی و بیشتر از ۳۵ هزار مبتلای تازه ثبت می‌کند اما این موضوع باعث بسته شدن مدارس در این کشور نشده و فقط نظارت‌ها را بیشتر کرده است.
حالا هر ۵ روز از دانش‌آموزان دبیرستانی آزمایش سریع کرونا گرفته می‌شود، دانش‌آموزان مبتلا با دقت بسیار زیادی رصد می‌شوند و در صورت ابتلای یکی از آنها کل کلاس و هرکس که با او در تماس بوده قرنطینه می‌شود. تمام اعضای خانواده کودک کرونا گرفته تا زمانی که تست کرونای کودک منفی شود، نباید سر کار یا مدرسه و دانشگاه حاضر شوند اما در عین حال مدارس ملزم نیستند که دانش‌آموزان را جدا از هم نگه دارند.
تقریبا مشابه این وضعیت در اسکاتلند و ولز و ایرلند شمالی هم برقرار است و معاون وزیر آموزش انگلستان اخیرا گفته که به نظر می‌رسد طی دو تا سه هفته آینده روند ابتلاها دوباره نزولی شود و نیازی به تجدید‌نظر در فعالیت مدارس دیده نمی‌شود اگرچه رسانه‌ها و افکار عمومی در این کشور هنوز هم بابت برگزاری کلاس‌های درس به شکل حضوری به دولت انتقاد می‌کنند. این را هم در نظر داشته باشید که وضعیت کنونی اگرچه یک وضعیت هشدارآمیز برای انگلستان محسوب می‌شود اما با روزهای اوج همه‌گیری در این کشور فاصله بسیار بسیار زیادی دارد.
بیایید به اوضاع در کشورهایی مثل فرانسه و سوئد هم نگاهی بیاندازیم. از قرار معلوم این کشورها که هر دو اواسط شهریور کلاس‌های درس را دایر کرده‌اند، وضعیت مطلوبی دارند و نشانه‌ای مبنی بر اوج‌گیری کرونا در آنها دیده نمی‌شود. این روزها فرانسه با آمار پوشش ۶۶درصدی واکسن، تقریبا روزانه بین ۲۰ تا ۶۰ فوتی دارد و نزدیک ۶ هزار مبتلای جدید هم دارد، در مجموع تغییر وضعیت خاصی در این یک ماهی که از بازگشایی مدارس در این کشور می‌گذرد، دیده نمی‌شود.
فرانسه که ۱۲ میلیون دانش‌آموز دارد تمام مدارس را در تمام مقاطع به‌صورت حضوری برگزار می‌کند اما محدودیت‌های سخت‌گیرانه‌ای دارد، مثلا دانش‌آموزان ۱۲ سال به بالا باید به شکل منظم تست بدهند، استفاده از ماسک برای آنها اجباری است و هیچ تجمعی هم در ساعت‌های بین کلاس‌ها نباید انجام شود و دانش‌آموزان هر کلاس و پایه باید جدا از هم رفت و آمد کنند، اما در کشوری مثل سوئد که ۶۴درصد مردم هر دو دُز واکسن را دریافت کرده‌اند هیچ خبری از این سخت‌گیری‌ها نیست.
سوئد در تمام ماه‌هایی که از شیوع کرونا می‌گذرد مدارس را به‌طور کامل تعطیل نکرد بلکه در روزهایی که وضعیت قرمز می‌شد به‌صورت منطقه‌ای دست به تعلیق کلاس‌ها می‌زد و بعد دوباره بچه‌ها به مدرسه برمی‌گشتند بدون اینکه حتی زدن ماسک کاملا اجباری باشد. مسئولان سوئد اعلام می‌کردند که در این مورد خانواده‌ها تصمیم می‌گیرند.
حالا هم این کشور روزانه زیر ۱۰ فوتی و کمتر از ۱۰۰۰ مبتلای جدید دارد و اینطور که آمارها می‌گویند حتی از شیوع کرونای دلتا هم چندان تاثیری نگرفت. اگرچه سوئد در مورد رفت و آمد افراد به این کشور سخت‌گیری‌های زیادی داشته و هنوز هم روی کسانی که وارد کشور می‌شوند، نظارت جدی وجود دارد.
وضعیت پیچیده در آمریکا
اوضاع در آمریکا تا اندازه‌ای متفاوت است. ۵۵درصد آمریکایی واکسینه شده‌اند و قوانین مربوط به بازگشایی مدارس هم در این کشور ایالت به ایالت متفاوت است. این کشور دقیقا از اواسط جولای یعنی تیر ماه وارد پیک جدید کرونا شد، البته روزهای سیاهی که نزدیک به ۵ هزار فوتی می‌داد، تکرار نشد اما در حالی‌که فوتی‌ها به زیر ۳۰۰ نفر رسیده بود ناگهان نمودار صعودی شد و در میانه‌های سپتامبر تعداد فوتی‌ها به ۲۵۰۰ نفر رسید، در حالی‌که مدارس این کشور در اغلب ایالت‌ها از اوایل سپتامبر به‌صورت حضوری شروع به‌کار کرده بودند.
یعنی بازگشایی مدارس در این کشور با صعودی شدن نمودار فوتی‌ها منطبق بود، به همین دلیل هم انتقادها و نگرانی‌های والدین و مسئولان ایالتی در مورد ادامه برگزاری کلاس‌ها به شکل حضوری بالا گرفت. گزارش‌های زیادی از افزایش تعداد دانش‌آموزان و معلم‌های کرونا گرفته و حتی فوت کرده به رسانه‌ها راه پیدا می‌کرد. تا جایی‌که همین دو هفته پیش وزارت بهداشت و مرکز کنترل بیماری‌های آمریکا اعلام کرد که میزان ابتلای افراد ۱۲ تا ۱۹ ساله در این کشور ۱۶درصد بیشتر شده است.
اما باز هم اغلب ایالت‌ها به برگزاری حضوری کلاس‌های درس پافشاری کردند و گفتند که این وضعیت ناشی از رعایت نکردن پروتکل‌ها و شیوع سویه دلتاست. آنها می‌گفتند در ایالت‌هایی که میزان رعایت پروتکل‌ها خوب است، مثل جورجیا، تغییر خاصی در میزان شیوع کرونا بین بچه‌ها دیده نمی‌شود. البته بعضی ایالت‌ها مثل کالیفرنیا بعضی از مدارس را در مناطقی که تراکم جمعیت زیادی داشتند تعطیل کردند اما نه طولانی مدت بلکه به مدت یک هفته.
در نهایت از ۲۱ سپتامبر یعنی حدود ۱۲ روز پیش روند ابتلا و فوتی‌های کرونا در آمریکا نزولی شده بدون اینکه تغییر ویژه و گسترده‌ای در مورد مدارس رخ داده باشد. همین دو روز پیش تعداد فوتی‌ها در این کشور ۱۸۰۰ نفر بود و ۱۲۰ هزار مبتلای جدید هم ثبت شد، در حالی‌که چهار روز پیش ۲۳۰۰ نفر بر اثر کرونا فوت کرده بودند.
ترکیه در دوراهی سخت
ترکیه هم تقریبا وضعیتی مشابه آمریکا داشته است با این تفاوت که هنوز هم روند ابتلا و فوتی در این کشور شکل و شمایل نزولی ندارد و در همان بالاها ثابت مانده است. ترکیه موفق شده ۵۳درصد از مردم کشورش را به‌طور کامل واکسینه کند، یعنی هر دو دُز واکسن را به آنها بزند اما همین دو روز پیش ۲۱۰ فوتی و ۲۸ هزار مبتلای جدید داشت.
این را در نظر داشته باشید که این کشور در سیاه‌ترین روزش ۳۹۴ فوتی داشت و وضعیتی که حالا با آن دست و پنجه نرم می‌کند تقریبا مانند وضعیت دی‌ماه پارسال است یعنی وقتی که هنوز واکسیناسیون در این کشور وجود نداشت اما به بدی فروردین‌ماه امسال نیست. ترکیه در همین حین مدارس را هم بازگشایی کرده آن‌هم به شکل حضوری. مدارس این کشور از همان تاریخ همیشگی یعنی ۶ سپتامبر برابر با ۱۵ شهریور شروع به‌کار کردند در حالی‌که انتقادهای زیادی به این کار وجود داشت.
دولت اعلام کرد که برای حدود ۵۸ هزار مدرسه این کشور بودجه‌ای معادل ۶۵۰ میلیون لیر اختصاص داده تا مدرسه‌ها بتوانند ماسک و مواد ضد‌عفونی‌کننده و بهداشتی تهیه کنند. همچنین برای این کار ۱۱۳ هزار نیروی خدماتی هم استخدام کرده است. به مدارس هم ابلاغ کرد که با وجود بازگشایی مدارس معلمان و دانش‌آموزان نمی‌توانند در کلاس‌ها و حیاط مدرسه تجمع کنند اما به نظر می‌رسد که تمام این کارها چندان موثر نبوده است چون غیر از اینکه کشور در پیک باقی ماند بلکه خبرهایی هم در مورد افزایش ابتلای بچه‌ها شنیده شد.
وزیر بهداشت ترکیه گفت: یک‌چهارم از آمار کنونی مبتلایان به کرونا، کودکان و نوجوانان هستند. فخرالدین کوجا وزیر بهداشت ترکیه گفت: «در حال حاضر ۴۰۰ هزار بیمار کرونایی در این کشور شناسایی شده‌اند که یک‌چهارم از این بیماران را کودکان و نوجوانان تشکیل می‌دهند. بیشترین مبتلایان در گروه سنی زیر ۱۷ سال با آموزش حضوری در مدارس ارتباط ۱۰۰ درصدی دارد. بازگشایی اجباری مدارس ترکیه پس از دو هفته، موجب ابتلای گروهی معلمان و دانش‌آموزان مدارس در برخی نقاط ترکیه شده است، تنها در استان سامسون در شمال این کشور در یک هفته گذشته ۷۵ معلم و ۱۷۵ دانش‌آموز به کرونا مبتلا شده‌اند.»
با این وجود مدارس تعطیل نشدند چون دولت معتقد است که بین بازگشایی مدارس و این وضعیت ارتباط مستقیمی وجود ندارد و دلیل ابتلای بیشتر بچه‌ها کم بودن پوشش واکسیناسیون در گروه سنی آنهاست. ضمن اینکه باز شدن فضای رفت و آمدهای توریستی در ترکیه هم یکی از اصلی‌ترین دلایل ادامه شیوع کرونا با وجود واکسیناسیون موفق در ترکیه است.
در نهایت شاید بتوان از همه این تجربه‌ها دو نتیجه گرفت؛ اینکه بین بالا رفتن میزان همه‌گیری و بازگشایی مدارس ارتباط مشخصی وجود ندارد و این موضوع به عوامل متعدد دیگری مربوط است اما در عین حال می‌توان گفت که بازگشایی مدارس حداقل روی ابتلای دانش‌آموزان و معلمان که در معرض شلوغی بیشتری قرار می‌گیرند، تاثیر‌گذار است.
