خانه‌سازی شرکت ترکیه‌ای کوزو در ایران
روزنامه هفت صبح | یک: یک شرکت ترکیه‌ای تصمیم گرفته در ایران ۱۰۰هزار واحد مسکونی بسازد. این خبر دیروز روی خروجی خبرگزاری ایسنا قرار گرفت و در توضیحات آن آمده که تفاهمنامه‌ای هم در این موضوع امضا شده و این واحدها قرار است برای دهک‌های ضعیف جامعه ساخته شود. خب این اتفاق جالبی است که در شرایط تحریم یک شرکت خارجی داوطلب سرمایه‌گذاری و کار در ایران شده و البته توضیح داده شده که این پروژه بدون عبور از مجرای بانکی که گرفتار تحریم است انجام می‌شود.
وقتی جزئیات بیشتر این خبر را دنبال کردیم دیدیم شرکت طرف قرارداد اتفاقا خیلی هم غریبه نیست. منظور شرکت ترکیه‌ای کوزو است که قبلا هم در ایران کار کرده و همین حالا ساخت ۳۵هزار واحد مسکونی در فاز ۱۱ مسکن مهر پردیس را در حال اجرا دارد. نکته مبهم ماجرا هم البته همین‌جاست که قبلا شرکت کوزو و عمران پردیس در این پروژه به اختلاف خورده بودند. حالا چطور شده این شرکت دوباره برای یک قرارداد جدید انتخاب شده؟ جلوتر حالا باز به این مسئله برمی‌گردیم اما فعلا بد نیست اطلاعاتی را که در مورد این پروژه ۱۰۰هزار واحدی منتشر شده مرور کنیم.
* دو: خبرگزاری ایسنا در این گزارش توضیح نداده که این ۱۰۰هزار مسکن قرار است در کجا ساخته شوند اما از قول مدیرعامل شرکت بازار تهاتر ایرانیان نوشته که مکان یابی انجام شده و در مرحله بعد برای ساخت ۳۰۰هزار مسکن ظرف سه سال هم هدفگذاری شده است. در بخش دیگری هم تخمین زده شده که این پروژه می‌تواند برای ۱۰۰هزار نفر اشتغال ایجاد کند و دو شرکت انبوه‌سازی دیگر ترکیه‌ای هم در این پروژه جذب شده‌اند. در مورد میانگین قیمت ساخت این واحدهای مسکونی هم باز توضیحی داده نشده اما گفتند که هدف این طرح دهک‌های ضعیف و محروم جامعه هستند.
* سه: در مورد این پروژه ابهاماتی وجود دارد که باید منتظر واکنش رسمی وزارت راه و دستگاه‌های دیگر باشیم چون قبلا تجربه همکاری با شرکت کوزو ترکیه در مسکن مهر پردیس حاشیه‌هایی به همراه داشت. این شرکت قرار بود ۳۵هزار واحد مسکونی در فاز ۱۱ پردیس بسازد که چند سال پیش با شرکت عمران پردیس به اختلافات مالی خورد و گزارش‌هایی منتشر شد که این شرکت از تحویل این خانه‌ها به خریداران خودداری می‌کند.
حتی در مقطعی گفته شد که کار ساخت این واحدها به مدت چهار سال تعطیل شده و برای تحویل واحدها هم کوزو از عمران پردیس مبلغ ۲۰میلیارد تومان دیگر درخواست کرده است. بعدها با روی کار آمدن محمد اسلامی در کسوت وزیر راه و شهرسازی البته به نظر می‌رسد که پروژه‌ها از سر گرفته شد و در دی ماه ۱۳۹۷ که اسلامی برای بازدید به پردیس رفته بود دیداری هم او با کوگچن کوزو انجام داد و عکس معروفی از آن‌ها گرفته شد که در حین گپ و گفت، گوکچن بازوی محمد اسلامی وزیرراه را گرفته است.
* چهار: نکته دیگری که در مورد این پروژه وجود دارد این است که احتمالا انبوه‌سازان داخلی خیلی از آن خوشحال نمی‌شوند چون به طور مشخص در مورد همین کوزو قبلا پیش آمده که انبوه‌سازان با واگذاری پروژه‌ها به آن مخالفت کردند. در مقطعی یکی از اعضای اتحادیه سراسری انبوه‌سازان گفته بود اگر از کشوری مثل ایتالیا وارد ایران شوند تکنولوژی و توان فنی آن‌ها به ایران کمک می‌کند اما از دانش مهندسین کشورهایی مثل ترکیه چیزی عاید ایران نمی‌شود. ضمن اینکه آن‌ها با تاخیر در انجام پروژه اعتماد خریداران داخلی را از بین می‌برند. همچنین از دیدگاه انبوه‌سازان داخلی تا وقتی در داخل کشور توان اجرای این پروژه ها وجود دارد واگذاری آن به پیمانکاران خارجی اشتباه است.
* پنج: شرکت ترکیه‌ای کوزو در سال ۱۹۴۳ تاسیس شده و تا الان در ایران مسئولیت ساخت ۵۳هزار واحد مسکونی در شهر جدید پردیس در شرق تهران و پرند در جنوب شرق تهران را برعهده داشته. بین افکار عمومی شایعه‌ای وجود دارد که این شرکت متعلق به خویشاوندان امینه اردوغان همسر رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه است اما ما هیچ منبع رسمی برای تایید این ادعا پیدا نکردیم. به هرحال روی وب سایت بین‌المللی این شرکت تصاویری از مسکن مهر پردیس به عنوان یکی از پروژه‌های در حال اجرای این شرکت دیده می‌شود و طرح‌های مشابه آن در الجزایر و آنکارا هم توسط این شرکت اجرا شده.
کوزو قبلا تجربه ساخت هتل در دوبی و بیمارستان در ترکیه و … را هم داشته. مراحل شروع همکاری کوزو با ایران اینطور بود که ابتدا در سال ۱۳۸۹، ساخت ۱۲۹۰۰ واحد در فاز ۵ پرند به این شرکت واگذار شد که تجربه موفقی بود و در مدت زمان کوتاهی تحویل مالکان شد. بعد نوبت به پروژه ۷۱۰۰ واحدی در فاز ۶ پرند رسید و در نهایت هم پروژه ۳۵هزار واحدی مشهور فاز ۱۱ شهر جدید پردیس. واحدهایی هم که توسط کوزو ساخته و تحویل داده شده هم معمولا قیمت بالاتری با واحدهای هم‌رده دارند اما همانطور که اشاره شد تحویل آن‌ها با تاخیرهای طولانی مواجه بود.
