حکم محاربه؛ اگر بترسانی، کشته می‌شوی
روزنامه هفت صبح| دادگاه زورگیر اتوبان نیایش، با عنوان اتهامی «محاربه» برگزار شده است. محاربه از نظر حقوقی چیست و چه کسی محارب حساب می‌شود؟ ریشه واژه مُحارَبه، «حرب» است که به‌معنای جنگ است. مُحارَبه در فقه به‌معنای سلاح‌کشیدن به‌روی مردم، به‌قصد ترساندن آنان است. در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲، در ماده ۲۷۹، آمده است که «محاربه عبارت از کشیدن سلاح به قصد جان، مال یا ناموس مردم یا ارعاب آنها‌ست، به‌نحوی‌که موجب ناامنی در محیط گردد.
هرگاه کسی با انگیزه شخصی به سوی یک یا چند شخص خاص سلاح بکشد و عمل او جنبه عمومی نداشته باشد و نیز کسی که به روی مردم سلاح بکشد، ولی در اثر ناتوانی موجب سلب امنیت نشود، محارب محسوب نمی‌شود.» مجازات محارب، در عموم موارد، اعدام است. بررسی اخبار قضایی از ابتدای سال تاکنون نشان می‌دهد که در شش ماه امسال، شش پرونده محاربه در کشور داشتیم که در اینجا به مرور آنها می‌پردازیم:
۱۶فروردین امسال، مصادف با ایام ماه مبارک رمضان، فردی به‌نام عبداللطیف مرادی فرزند محمدطاهر در صحن جامع رضوی، در یک عملیات تروریستی اقدام به ضرب و جرح سه نفر از روحانیون کرد که نهایتا منجر به جانبازی یک تن و شهادت دو تن دیگر شد. متهم در صحنه دستگیر و اتهام محاربه از طریق کشیدن (تجرید سلاح) روی مردم به قصد ازهاق نفس (قتل) و ایجاد رعب و وحشت که موجبات ناامنی در محیط حرم و حتی خارج از آن به وی تفهیم شد. پس از اتمام فرایند رسیدگی به اتهامات متهم و صدور رای توسط شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی مشهد پرونده جهت فرجام‌خواهی به دیوان عالی کشور ارسال و رای صادر شده توسط دادگاه انقلاب مشهد مبنی بر اعدام نامبرده توسط شعبه نهم دیوان عالی کشور تایید و پس از ۷۷ روز در روز ۳٠خرداد ماه ۱۴٠۱ در حضور جمعی از شهروندان و مسئولان از طریق چوبه دار در محل زندان وکیل‌آباد مشهد به مرحله اجرا در آمد.
۴خرداد امسال، دادستان تهران در یک نشست خبری گفت: یک سارق مسلح با نام اختصاری (ر- ع) به همراه دو نفر از همدستانش باند زورگیری و سرقت مسلحانه‌ای را تشکیل داده بودند و با ایجاد رعب و وحشت و استفاده از سلاح در منطقه شرق تهران به‌ویژه محلات جوادیه و تهرانپارس، نسبت به سرقت طلاجات مردم مبادرت می‌کردند. این افراد پس از گشت‌زنی با موتورسیکلت، سوژه خود را عمدتاً از بین بانوان انتخاب نموده و پس از تهدید و ترساندن مالباخته با قمه و خنجر به‌وسیله قیچی آهن‌بُر طلاجات وی را بریده و سرقت می‌کردند.
این سارقان مسلح در موارد متعددی اقدام به ضرب و جرح و سرقت مقرون به آزار مالباختگان کرده و با همین شیوه جرایم یاد شده را علیه افراد زیادی مرتکب شده‌اند. پس از طی مراحل دادرسی، اثبات جرم محاربه از طریق سرقت مسلحانه و صدور حکم اعدام در خصوص متهم (ر- ع)، این حکم در دیوان عالی کشور تایید و به مرحله اجرا گذاشته شد.
هفتم خرداد، یک فقره تیراندازی در خیابان طالقانی تهران رخ داد و بر‌اساس آن متهم علیرضا رضوی خالق‌آبادی فرزند جواد، از طریق تیراندازی به سمت افراد و ماموران فراجا اقدام به محاربه و افساد فی‌الارض کرده و ضمنا متهم است به مباشرت در ۴فقره قتل عمدی، شروع به قتل با استفاده از سلاح گرم نسبت به ۵نفر از ماموران فراجا و ایجاد رعب و وحشت در بین مردم در شهر تهران و شهرستان شهریار با استفاده از سلاح گرم که بر این اساس برای وی حکم اعدام صادر شد.
شانزدهم خرداد امسال فیلمی منتشر شد که در جریان آن، حوالی ساعت هشت شب در ارومیه سرنشینان ۲خودرو با هم در این خیابان درگیر می‌شوند که سرنشینان خودروی سواری پژو با سلاح گرم به طرف مقابل یعنی سرنشین یا سرنشینان خودروی پرادو مشکی شلیک می‌کند. رئیس پلیس آگاهی آذربایجان غربی روز بعد در این خصوص گفت: پس از یک فقره درگیری مسلحانه منجر به تیراندازی در خیابان آزادگان ارومیه، چهار عامل این درگیری دستگیر شدند و ۲ دستگاه خودرو و یک قبضه کلاشینکف نیز توفیف شد. علت اصلی این درگیری نزاع و اختلافات خانوادگی اعلام شد. حدود ده روز بعد هم رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی گفت باقیمانده نفراتی که در این تیراندازی دخیل بودند و دستگیر نشده بودند هم با دستورات و پیگیری‌های قاطع قضایی انجام شد. عتباتی افزود: تفهیم اتهام محاربه به عامل تیراندازی به سمت مردم و سلب آرامش و ایجاد رعب و وحشت در جامعه انجام شده و پرونده در مرحله تحقیقات مقدماتی قرار دارد.
۲۲تیرماه امسال، رئیس کل دادگستری استان البرز از اجرای احکام اعدام دو نفر از سارقین مسلح یک طلافروشی در خیابان شهید بهشتی کرج خبر داد. این پرونده مربوط به ۲۴مرداد سال گذشته بود. در این سرقت، متهمان با برنامه‌ریزی قبلی، ابتدا اقدام به سرقت مسلحانه یک دستگاه خودروی سمند در پوشش مسافر و با ضرب و جرح مالک خودرو در شهریار نموده و با همان خودروی مسروقه با چهار سرنشین در مقابل یک طلافروشی در کرج توقف کرده و سه نفر از سرنشینان که دو نفر از آنها مسلح به سلاح جنگی کلاشینکف بودند، از خودرو پیاده شده و وارد طلافروشی می‌شوند
و پس از تیراندازی‌های مکرر در داخل مغازه طلافروشی و نیز در جلوی مغازه و در خیابان با هدف ایجاد رعب و وحشت مالک مغازه و دختر وی و نیز مردم حاضر در خیابان، اقدام به سرقت حدود ۸کیلوگرم طلاجات کرده و از محل متواری می‌شوند. پس از سرقت با هدف عدم شناسایی، نسبت به تعویض خودروی استفاده شده در صحنه سرقت از طریق سرقت مسلحانه دو دستگاه خودروی عبوری مردم همراه با تهدید و ارعاب آنها از طریق تیراندازی‌های مکرر اقدام کرده بودند.
متهمان با دستورات قاطع قضایی و بررسی‌های فنی و تخصصی قضایی و انتظامی و با تلاش شبانه‌روزی پلیس آگاهی استان البرز در کمتر از ۲۰روز پس از انجام سرقت در یکی از استان‌های غربی کشور شناسایی و بازداشت شدند. این پرونده با احتساب خریداران مال مسروقه شش متهم دارد و طبق بررسی‌ها مشخص شده سرکرده گروه با سوابق متعدد سرقت مسلحانه در شهرهای تهران و بهارستان استان تهران متواری بوده است.
رسیدگی به اتهامات متهمان و تحقیقات مقدماتی به‌صورت ویژه در شعبه اول بازپرسی دادسرای جنایی و جرایم خاص کرج آغاز و دو کیفرخواست جداگانه خطاب به دادگاه انقلاب به اتهام محاربه و دادگاه کیفری دو کرج به اتهام سرقت مسلحانه، حمل و نگهداری غیرمجاز اسلحه، معامله مال مسروقه و ضرب و جرح عمدی صادر شد. در مورد دو متهم مسلح از مجموع چهار متهم اصلی پرونده در دادگاه انقلاب استان البرز، حکم اعدام صادر شد و با توجه به رد فرجام‌خواهی این دو متهم و تایید رای صادر شده از سوی دیوان‌عالی کشور، احکام اعدام آنها پس از طی مراحل قانونی اجرا شد؛ در مورد سایر متهمان نیز احکام حبس طولانی‌مدت، تبعید، شلاق و رد مال مسروقه صادر و در حال اجراست.
و در نهایت متهم اتوبان نیایش که در مرداد امسال و پس از وقوع یک فقره زورگیری و سرقت از یک زن در ترافیک بزرگراه نیایش و انتشار فیلمی از این سرقت در فضای مجازی، توسط کارآگاهان اداره هجدهم آگاهی در مخفیگاه خود در جنوب تهران دستگیر شد. دادگاه او روز شنبه ۱۹شهریور برگزار شد و اتهام او محاربه از طریق کشیدن سلاح سرد برای بردن اموال مردم و ناامن کردن جامعه، مباشرت در چند فقره سرقت مقرون به آزار، مشارکت در چندین فقره سرقت تلفن همراه در مناطق مختلف تهران بوده است.
