حواشی دیدار صدراعظم آلمان از مسکو چه بود؟
روزنامه هفت صبح | یک: پوتین رئیسجمهور روسیه برای آخرینبار با آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان دیدار کرد. مرکل بهزودی از کار کنار میرود و این دو دیگر در جایگاه مقامات ارشد کشورهایشان یکدیگر را ملاقات نخواهند کرد. به همین مناسبت پوتین با دسته گلی از رزهای صورتی رنگ به دیدار همتای آلمانیاش رفت تا آخرین دیدار را به یادماندنی کند.
البته رئیسجمهور روسیه شأن بیشتری از یک دیدار خداحافظی برای این ملاقات قائل شد و در آستانه دیدار با «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان در مسکو برگزار شد، گفت: سفر مرکل به مسکو فقط یک سفر خداحافظی نیست و پر از محتوای جدی و مهم است. پوتین پیش از دیدار دوجانبه با مرکل به خبرنگاران گفت: آلمان یکی از شرکای عمده تجاری روسیه در اروپا و جهان باقی خواهد ماند و بعد از چین برلین یکی از شرکای اصلی ما در اروپا و جهان است.
دو: صدراعظم آلمان در دیدار با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه خواهان آزادی آلکسی ناوالنی مخالف سرشناس و زندانی پوتین شد. آنگلا مرکل و پوتین در کاخ کرملین دیدار کردند و صدراعظم آلمان بعد از این دیدار به خبرنگاران گفت که از رئیسجمهور روسیه خواسته است ناوالنی را آزاد کند. خبرگزاریهای روسی اظهارات جداگانه پوتین را منتشر کرده که بدون اشاره به موضوع آقای ناوالنی گفته است آلمان از شرکای مهم روسیه در غرب و جهان است.
سفر مرکل به روسیه همزمان با سالگرد مسمومیت آقای ناوالنی انجام شده است. در نخستین سالگرد مسمومیت ناوالنی، بریتانیا هفت مامور امنیتی مظنون به دست داشتن در این اقدام را به فهرست تحریمهای خود افزود. آمریکا نیز روز جمعه اعلام کرد اقدامات مشابه علیه عاملان مسمومیت ناوالنی را انجام خواهد داد. ناوالنی پس از پایان معالجه در آلمان اواخر دی ماه هنگام ورود به فرودگاه مسکو به جرم نقض شروط حبس تعلیقی خود بازداشت شد.
سه: صدراعظم آلمان از روسیه خواست در گفتوگو با طالبان برای تسهیل انتقال همکاران محلی نیروهای ناتو از افغانستان مشارکت کند. پوتین پس از دیدار با مرکل کشورهای غربی را به تلاش برای تحمیل ارزشهای خود به افغانستان متهم کرد.
چهار: ما آلمان و فرانسه تا رسیدن به این نقطه مسیر طولانی را طی کردهاند. اختلافات دو کشور از زمان جنگ جهانی اول شروع شده است که در آن امپراتوری آلمان در مقابل روسیه تزاری جنگید. روابط دو کشور در دهه ۱۹۲۰ گرم بود ولی در دهه ۱۹۳۰ بسیار سرد، در میان سالهای ۱۹۳۹-۴۱ دوستانه بود، اما در سالهای ۱۹۴۱-۱۹۴۵ به جنگی مرگبار تبدیل شد. در دهه ۱۹۲۰ هر دو کشور در امور تجاری و (مخفیانه) در امور نظامی با یکدیگر همکاری داشتند.
در دهه ۱۹۳۰ وقتی فاشیستهای تحت حمایت برلین و کمونیستهای مورد حمایت مسکو با یکدیگر در سراسر جهان جنگیدند، خصومتها بیشتر شد. در یک گردش سیاسی خیرهکننده در آگوست ۱۹۳۹، پیمان مولوتوف-ریبنتروپ میان دو کشور امضا شد و کشورهای مستقل اروپای شرقی را بین هم تقسیم کردند.
اما این پیمان پس از عملیات بارباروسا در سال ۱۹۴۱ وقتی آلمان به اتحاد جماهیر شوروی سوسیالیستی حمله کرد فروپاشید. با این وجود شوروی جان سالم بهدر برد و با بریتانیا و ایالات متحده آمریکا اتحادی بزرگ ایجاد کرد و آلمانها را به عقب راند و در نبرد برلین موفق به سرنگونی دولت رایش آلمان نازی شد.
آلمان و روسیه از نظر انرژی به یکدیگر وابسته هستند، یعنی نیاز آلمان به انرژی روسیه و روسیه به سرمایهگذاری سنگین آلمان برای توسعه زیرساختهای انرژی خود نیازمند هستند. روابط دو کشور در سال ۲۰۱۴ پس از واکنش به اشغال کریمه توسط روسیه، از اوکراین حمایت کرد و حمایت از شورشیان در اوکراین باعث بسیار تیرگی روابط شد. آلمان در اعمال فشار در دوری از تحریمهای شدیدتر اتحادیه اروپا علیه صنایع نفت و بانکداری روسیه مشارکت داشت.
در مقابل روسیه با کاهش واردات مواد غذایی از اتحادیه اروپا به این اقدام واکنش داد. با این همه آنگلا مرکل سیاستمدار مورد علاقه پوتین است. مرکل در آلمان شرقی رشد کرده و از این نظر هر دو مشترکات زیادی دارند. از جمله اینکه میتوانند بهخوبی به زبان دیگری صحبت کنند. بهنظر نمیرسد که با حضور صدراعظم بعدی آلمان روابط دو کشور از امروز بهتر باشد.