حمله نوروزی گاندو به تلویزیون
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | تا چند روز پیش از سریال کمدی «بوتیمار» به عنوان سریال نوروزی شبکه سه یاد میشد. یکباره خبر آمد قرار است فصل دوم سریال «گاندو» نوروز ۱۴۰۰ از شبکه سه پخش شود. این سریال فعلا تغییر اسم داده و عنوان موقت «لوتی» گرفته است. این سریال مثل فصل اول، داستانی امنیتی دارد و به تلاش نیروهای امنیتی کشورمان برای مقابله با یک گروه جاسوسی میپردازد. آیا تصمیم شبکه سه در انتخاب یک سریال امنیتی برای نوروز ۱۴۰۰ درست و منطقی است؟
*** مورد اول| فضای نوروز
اولین ایرادی که میتوان به انتخاب «گاندو ۲» برای پخش در نوروز گرفت به شرایط این ایام برمیگردد. رسم تلویزیون همهساله این است که در روزهای تعطیلی ابتدای سال، مخاطب را از استرس دور کند. هدفگذاری تلویزیون، ایجاد لحظات شاد به مناسبت جشن آغاز سال نو و پاسداشت یک آیین کهن است.
در سالهایی که نوروز با مناسبتهای عزا همزمان میشود، ماجرا فرق میکند. امسال به دلیل تقارن نوروز با شعبان، انتظار میرود آنتن بیش از پیش رنگولعاب شاد داشته باشد. از آنسو، در یک سال اخیر، مردم اتفاقات تلخ زیادی را بهخاطر کرونا و نیز وضعیت معیشتی طی کردهاند. پس نیاز به یادآوری نیست که تلویزیون در تعطیلات نوروز باید همه تلاش خود را صرف شاد کردن مخاطبان کند.
*** مورد دوم| مغایر با فضای نوروز
آنچه مشخص است اینکه سریال «گاندو» مختصات اثری مفرح را ندارد. فصل اول سریال دست روی فساد و خیانت برخی از اصحاب قدرت گذاشت و تلاش نیروهای امنیتی برای مبارزه با آنها را به تصویر کشید. فارغ از سویهگیری «گاندو» نتیجهای که به دست آمد، داستانی ملتهب بود. طبیعی است که برای اثرگذاری، سازندگان سراغ مواردی میروند که روان مخاطب را اذیت میکند. آیا این سریال ملتهب که برخی مخاطبان با آن زاویه دارند، مناسب نوروز است؟ طبعا چنین سریالی با فضای شاد نوروز و سیاستگذاری تلویزیون مبنیبر شاد کردن مخاطب، مغایرت دارد.
*** مورد سوم |یک سریال حساسیتزا
بعد از اینکه از فصل دوم «گاندو» به عنوان سریال نوروزی شبکه سه نام برده شد، برخی رسانهها دست به انتشار تحلیلهایی زدهاند؛ مثلا گفته میشود پخش سریال در نوروز، برای پرهیز از ایجاد حساسیت به دلیل تعطیل بودن رسانههای رسمی است. تجربه اما نشان داده بهرغم عدم انتشار رسانههای مکتوب در نوروز، برنامهها و سریالهای حاشیهدار، در فضای مجازی ایجاد واکنش میکنند.
بعد از نوروز هم دامنه آن به روزنامهها کشیده میشود و تا مدتها ادامه مییابد. پس این استدلال سست است و صرفا یک نکته را یادآور میشود: «گاندو» سریالی ملتهب است و میتواند در نوروز از مخاطب سلب آرامش کند! کمااینکه فصل اول آن بارها محل صفکشی موافقان و مخالفان شد. در فصل اول «گاندو» برخی اتفاقها و شخصیتهای واقعی مشابهتسازی شده بود.
مثلا نام جیسون رضائیان به مایکل هاشمیان تغییر یافت. با همه اینها، کدها و نشانهها روشن بود و «گاندو» به شکل مستقیم نقدش را به برخی مسئولان وارد میکرد. این شیوه اما مورد اعتراض برخی رسانهها بود؛ بهویژه اینکه مشابهتسازی محمدجواد ظریف از سوی برخی، گلبهخودی تعبیر شد.
*** مورد چهارم |کدام ترینها؟
حالا که اعلام شده شبکه سه سراغ یک سریال امنیتی برای نوروز رفته، شاهد هستیم که از این تصمیم به عنوان یک اتفاق تازه یاد میشود. مثلا گفته میشود این نخستینبار است که یک سریال در کنداکتور قرار گرفته. در حالی این برداشتها منتشر میشود که پیشتر تلویزیون چنین سابقهای را داشته است.
مثلا همین شبکه سه نوروز ۸۲ سریال «وفا» را که بخشی از داستان آن امنیتی بود پخش کرد. منتها آن سال مصادف با محرم شده بود و وانگهی وجه عاشقانه سریال بر داستان امنیتیاش میچربید. مهمتر اینکه سریال، ملتهب نبود و جناحبندی سیاسی اطراف آن شکل نگرفت. شبکه دو هم دو سال پیش ملودرام «بر سر دوراهی» را پخش کرد. اینها مثالهایی است تا ثابت شود شبکه سه با انتخاب
«گاندو ۲» دست به آشنازدایی در نوروز نزده است. حتی اگر با چنین سابقهای مواجه نبودیم، باز هم انتخاب یک سریال تند و تیز امنیتی برای نوروز فضیلت نیست.
*** مورد پنجم| به بوتیمار برگردید
حتی اگر دست شبکه سه خالی بود، نمیشد «گاندو ۲» را انتخابی مناسب برای نوروز دانست. حالا اما این شبکه دو سریال کمدی در اختیار دارد و همین انتخاب «گاندو» را عجیب و بودارتر میکند! این شبکه ابتدا تصمیم به پخش کمدی «بوتیمار» گرفت.
اما فعلا آن را کنار گذاشته. از آنطرف سریال کمدی «چوبخط» را با عجله آماده میکند تا نیمه دوم اسفند روی آنتن بفرستد. این سریالها ولو در بدبینانهترین حالت، پایینتر از «زوج یا فرد» و «دوپینگ» قرار نمیگیرند. این سریالها در دو نوروز اخیر از شبکه سه پخش شدهاند و بهرغم همه ضعفها، بهخاطر فضای شاد، مورد استقبال قرار گرفتهاند. دقیقا منظور شبکه سه از پخش «گاندو» در نوروز چیست؟