حقیقت تلخی که تهران، واشنگتن را تنبیه کرد
روزنامه هفت صبح | شورای سردبیری روزنامه نیویورک تایمز در یادداشتی درباره برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به بررسی رویکرد آمریکا درقبال این توافق پرداخت و تاکید کرد که اکنون تنها یک مهلت زمانی کوتاه برای بازگشت ایران و ایالات متحده به شروط برجام وجود دارد.
نیویورک تایمز با اشاره به خروج یک جانبه دونالد ترامپ رئیسجمهور پیشین آمریکا از توافق هستهای ۲۰۱۵ و اعمال تحریمهای سختگیرانهتر علیه ایران نوشت:اما قمار رئیسجمهور ترامپ شکست خورد.
تحریمهای جدید فشار بیشتری بر ایران وارد کرده اما در عین حال، دولت این کشور را متقاعد کرده است که برخی فعالیتهای هستهای خود را که به واسطه برجام متوقف کرده بود از سر بگیرد.کشورهای دیگر همچون چین نیز که به همراه اروپاییها و آمریکا برای حصول توافق هستهای با ایران تلاش کرده بودند از یک جانبهگرایی واشنگتن خسته شدند و تعامل تجاری با ایران را از سر گرفتهاند.
طرفهای مذاکرهکننده این رایزنیها را سازنده و نتیجهگرا توصیف کردهاند و قرار است طی روزهای آینده ادامه یابد. همین میتواند دلیلی برای خوشبینی محتاطانه باشد.نیویورک تایمز افزود:پیشنهاد ایالات متحده این است که اکثر تحریمهای «فشار حداکثری» را که دولت ترامپ در تلاش برای محروم کردن ایران از اقتصاد جهانی اعمال کرده، پایان دهد.
این تحریمها مجموعه وسیعی از سازمانها و موسسات ایرانی را هدف قرار داده که شامل بانک مرکزی، وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران میشود. سید عباس عراقچی، معاون وزیر امور خارجه ایران در اینباره گفت که اگر وعده لغو تحریمهای ایران تحقق یابد، تهران میتواند کار هستهای خود را متوقف و معکوس کند.
این روزنامه همچنین با بررسی دیدگاه مخالفان برجام و بازگشت آمریکا به این توافق نوشت:انتقاد مشترک برخی از مخالفان بازگشت واشنگتن به برجام این است که لغو تحریمها اهرمی را که طی سه سال گذشته ایجاد شده است، از بین میبرد.این نگرش جمهوریخواهانی مانند الیوت آبرامز، نماینده ویژه ترامپ در امور ایران و همچنین دموکراتهایی مانند باب منندز، سناتور نیوجرسی و رئیس کمیته روابط خارجی سنا است.
منندز به تازگی نامه ۴۳ سناتور دیگر را امضا کرده است که در آن خواسته شده بود، تحریمها تا زمان دستیابی به توافق دیگری که محدودیتهای عمیقتری را برای برنامه هستهای ایران، برنامه موشکهای بالستیک و سیاستهای منطقهای این کشور ایجاد میکند، برقرار باشد.
البته این نامه بیشتر از آنکه یک نقطه شروع برای گفتوگو باشد، یک لیست آرزو بود. اگر ایران تمایلی برای تسلیم در برابر این خواستههای آمریکا داشت،این کار را مدتها قبل انجام میداد.در این مرحله، رویکرد تندروها مخالف عقل سلیم است. اگر ایالات متحده از پایبندی به توافق اول امتناع میکند، چرا ایرانیان برای تبعیت آمریکا از قرارداد دوم به آن اعتماد داشته باشند؟
نیویورک تایمز افزود: حقیقت ناراحتکننده این است که تحریمهای «فشار حداکثری» پایدار نیستند. این تحریمها موجب تغییر رفتار ایران نشد و دقیقا برعکس، ایران برای تنبیه ایالات متحده به دلیل خودداری از اجرای تعهداتش به توقف مرحلهبهمرحله تعهدات هستهای خود پرداخت تا به واشنگتن نشان دهد که جهان بدون توافق هستهای چگونه خواهد بود.
تهران در حال حاضر به غنیسازی اورانیوم تا ۲۰درصد میپردازد درحالی که طبق برجام اجازه داشت اورانیوم را تا ۳٫۶۷ درصد غنیسازی کند. همچنین ایران طبق برجام میتوانست حدود ۲۰۲ کیلوگرم ذخیره اورانیوم غنی شده داشته باشد اما طبق برآوردها،اکنون حدود سه تن ذخیره (اورانیوم) دارد.
این روزنامه آمریکایی علاوهبر این با اشاره به کاهش دسترسیهای بازرسان بینالمللی هستهای در ایران نوشت: تحریمها قرار بود فشاری کوتاهمدت برای آوردن ایران پای میز مذاکره ایجاد کند اما باقی ماندن آنها برای یک مدت نامعلوم موجب میشود کل اقتصاد ایران که کشوری پیچیده با بیش از ۸۰میلیون نفر جمعیت است به بازار سیاه سوق داده شود. ژاکوب لو، وزیر خزانهداری آمریکا پیشتر در سال ۲۰۱۶ هشدار داده بود که استفاده بیش از اندازه از تحریمهای اقتصادی میتواند نتیجه معکوس داشته باشد.