حاشیههای کنسرتهای آنلاین ایرانی و خارجی
روزنامه هفت صبح، علی رستگار| کنسرت زنده چند خواننده مشهور خارجی و داخلی در روزهای گذشته دوباره بحثها درباره کنسرتهای زنده و تعداد بینندگان واقعی آنها را به صدر خبرها آورد. «یانی» نوازنده شناختهشده جهانی که در ایران نیز چهرهای محبوب است، در اجرای آنلاین خود، بهجای کنسرت آنلاین، حدودا پنجدقیقه برای هوادارانش در کل دنیا نوازندگی کرد و از آنها خواست تصور کنند که یانی مهمان خانههای آنهاست. او در این اجرای خانگی به مردم که از ساعتها قبل برای اجرای او ثانیهشماری میکردند، گفت: «موسیقی مردم جهان را بههم نزدیک میکند.»
طبق آمارها اجرای او در حدود ۴۰هزار بیننده داشت. ویدئوکنسرت خانگی «کیهان کلهر» نیز روی یوتیوب گذاشته شد که حدود ۲۵هزار بیننده داشت. از سوی دیگر «آندرا بوچلی» نیز برای مردم دنیا چهارآهنگ در کلیسای جامع میلان اجرا کرد(بدون حضور تماشاگر) که پخش زنده آن حدود ۲٫۵میلیون نفر بیننده داشت و کلیپ ذخیرهشده آن در کانال یوتیوب این خواننده نیز تابهحال حدود ۴۰میلیون بازدید داشته. حالا ماجرا چیست؟ شهرداری میگوید آن کنسرتهای لایو نوروزی که توسط این سازمان برگزار شد، در حدود پنجمیلیون بیننده داشته! در ادامه گزارش به بررسی این اتفاقات میپردازیم.
*** قدم به قدم با کنسرتهای آنلاین
* یک: شهرداری تهران برای نوروز امسال قصد داشت کنسرتهایی برگزار کند به نام «نوروزگاه» که بعد با شیوع کرونا این برنامه لغو شد و یکسری کنسرتهای آنلاین به نام «نوروزخانه» جایگزین آن شد. یعنی هر شب یک خواننده پاپ در سالن برج میلاد مقابل صندلیهای خالی برنامه اجرا میکند و این برنامه بهصورت زنده روی چند پلتفرم اینترنتی برای مردم پخش شود. این کنسرتهای رایگان هر شب ساعت ۹ اجرا میشد و برخی از خوانندههای پاپ ازجمله رضا یزدانی، مهدی جهانی، روزبه بمانی، گروه لیان و… در آن به اجرای برنامه پرداختند. مجریان این طرح چنان با بزرگنمایی درباره آمار مخاطبان این برنامه صحبت کردند که ناخواسته به یک دعوای صنفی دامن زدند که درنهایت منجر به قهر و جدایی فیلیمو و نماوا با انجمن صنفی VOD کشور شد. این دو شرکت هم دومهره سنگین این حوزه هستند و جدایی آنها از انجمن صنفی اتفاق مهمی تلقی میشود.
* دو: ماجرای جدایی فیلیمو و نماوا از انجمن صنفی ویاودیهای کشور بهواسطه یک بیانیه مشترک اعلام شد. یکی از علل این جدایی در متن اطلاعیه اعلام نظرهای غیرکارشناسی از سوی بعضی اعضای انجمن عنوان شده. بهنظر میرسد اشاره آنها به همین آمارهایی است که از برگزاری کنسرتهای آنلاین دیدیم. انجمن صنفی شرکتهای نمایش ویدئویی آنلاین یک بیانیه منتشر کرده بود که در آن تاکید شده بود، بیش از پنجمیلیون نفر از مردم ایران کنسرتهای آنلاین را تماشا کردند. احتمالا این آمار هم با استناد به جدولی که شرکت تیوا منتشر کرد، تهیه شده.
شرکت تیوا یکی از پلتفرمهای اصلی پخش همین کنسرتهای آنلاین است و بهنوعی رقیب همان فیلیمو و نماوا محسوب میشود. این شرکت مدعی شده بود، در روز دهم فروردین بیش از دومیلیون و ۷۰۰هزار نفر فقط از این پلتفرم و درمجموع پنجمیلیون و ۹۰۰هزار نفر از سایر پلتفرمها، بیننده کنسرت روزبه بمانی بودند. یا یک شب قبلتر درمجموع پنجمیلیون کاربر بهطور زنده به تماشای کنسرت مهدی جهانی نشستند. در روز جمعه ۲۲فروردین نیز شرکت تیوا میخ آخر را محکم کوبید و اعلام کرد، کنسرت علی زندوکیلی هفتمیلیون بیننده داشته و رکورد زده است!
این آمار همینطوری بین مدیران شهرداری و وزارت ارتباطات در توییتر دستبهدست میشد و بههم خسته نباشید و تبریک میگفتند. بهطور مثال غلامحسین محمدی، رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران و محمدرضا جوادی یگانه، معاون اجتماعی و فرهنگی شهرداری تهران آمارهایی را که حافظ حکمی، از مدیران تیوا منتشر کرده بود، بازنشر کردند و امیر ناظمی، معاون وزیر ارتباط با انتشار نمودارهایی از ترافیک اینترنت کشور از استقبال قابل توجه مردم از این کنسرتها نوشت. در اینکه برگزاری این کنسرتها اتفاق خوبی بوده، تردیدی نیست اما مشکل اینجاست آمارهایی که ارائهشده خیلی واقعی بهنظر نمیرسد؛
چرا؟ چون اساسا اینترنت کشور از نظر فنی ظرفیت چنین اتفاقی را ندارد. محمدجواد شکوری، مدیرعامل آپارات در مورد صحت و سقم این آمارها توئیت کرده بود: «تماشای آنلاین کنسرت برای نزدیک به پنجمیلیون نفر یعنی حداقل هفت ترابیت پهنای باند در کشوری که هیچ دیتاسنتری به تروپوت یک ترابیت نمیرسه و کل ظرفیت ixp کشور کمتر از دو ترابیت است. آخه چرا؟!» خب با این تفاسیر دلیل دلخوری فیلیمو و نماوا هم تقریبا مشخص میشود. ضمن اینکه آنها با محمد صراف، مدیرعامل این انجمن که خودش هدایت فیلمنت را هم برعهده دارد، بر سر طرح سینمای آنلاین گویا اختلافاتی داشتند.
* سه: از بحث آمارهای بزرگنماییشده درباره تعداد مخاطبان این کنسرتها که بگذریم، این برنامهها چند حاشیه نیز داشت. یکی از آنها کنارهگیری اشوان از حضور در این کنسرتها بود. در لیستی که برگزارکنندگان کنسرت آنلاین منتشر کرده بودند، در روز ۲۱فروردین اشوان قرار بود به اجرای برنامه بپردازد اما این خواننده پاپ روی اینستاگرامش یک استوری گذاشت و نوشت که بدون هماهنگی اسم او در لیست قرار گرفته و قبلا هم به برگزارکنندگان توضیح داده که قصد شرکت در این برنامه را ندارد اما چون اسم او را از فهرست خارج نکردند، مجبور شده شخصا در این مورد اطلاعرسانی کند.
* چهار: یکی دیگر از حاشیههای این کنسرتها لغو برنامه گروه بوشهری لیان و محسن شریفیان بود. درواقع در لیستی که اول منتشر شد، قرار بر این بود که در روز ۱۳فروردین گروه لیان و محسن شریفیان برنامه اجرا کنند. بعد گفتند برنامه این گروه لغو شده و بهجای آن گروه رستاک به اجرای برنامه میپردازد. درنهایت هم هیچکدام برگزار نشد و رحیم شهریاری روی صحنه رفت. در آن زمان لغو برنامه محسن شریفیان و گروه لیان خودش تبدیل به معضل دیگری شد.
چون محمدجواد حقشناس، عضو شورای شهر تهران در توئیتی تلویحا تایید کرده که لغو اجرای این گروه بهدلیل ممنوعالکارشدن آنها است و به تعبیر حقشناس، مدیر حراست مجموعه برج میلاد با این بهانه دخالت ناروا کرد. سرانجام گروه لیان در ۲۲فروردین به اجرای برنامه پرداخت اما آنهم با حاشیههایی روبهرو شد. گروه «لیان» به مخاطبان کنسرت آنلاین این گروه وعده داده بود که محمد بحرانی و عروسک جنابخان در اجرای آنلاین آنها در برج میلاد حضور خواهد داشت. درحالیکه از قبل اعلام شده بود جنابخان با صداپیشگی محمد بحرانی در این کنسرت جلوی دوربین خواهد آمد، در میانه اجرا، محسن شریفیان(سرپرست گروه لیان) وقتی فهمید این عروسک اجازه ندارد روی صحنه حضور پیدا کند، از ادامه برنامه صرفنظر کرد.
در آن زمان سایت خبرآنلاین گفت، دلیل اینکه جنابخان اجازه نیافت در این کنسرت اجرا کند، آن بود که صداوسیما مالک حقوق مادی و معنوی این عروسک است و گروه لیان هم از قبل در این مورد هماهنگی نکرده و مجوزی نگرفته بود. سایت تیوا هم که وابسته به صداوسیماست، برای همین اجازه نداده بود تا گروه نمایشی عروسک جنابخان و محمد بحرانی(صداپیشه) جلوی دوربین بروند. اما پس از اینکه یکساعتونیم از توقف این کنسرت آنلاین گذشت، با توافق صداوسیما، عروسک جنابخان اجازه یافت در کنسرت حاضر شود و مخاطبان از ساعت ۲۳، به مدت ۵۰دقیقه، تماشاگر اجرای زنده و آنلاین گروه لیان شدند.
* پنج: یکی دیگر از حاشیههایی که گریبان این کنسرتها را گرفت، مسئله دستمزد خوانندهها بود. خبرگزاری تسنیم نوشته بود که این خوانندهها برای هر اجرا بین ۲۰ تا ۵۰میلیون تومان پول دریافت کردند و از شهرداری تهران انتقاد کرده که چرا چنین هزینهای کرده است. روزنامه جوان هم هزینه برگزاری این کنسرتها را ۵۰۰میلیون برآورد کرد.
این گروه از رسانهها حتی از این زاویه هم انتقاد کردند که این برنامهها با طرح فاصلهگذاری اجتماعی مغایرت دارند چون برای هر برنامه ۱۰۰نفر در سالن جمع میشوند و همین باعث شیوع کرونا میشود. انتقادها از دستمزدها در حدی بود که مدیر دفتر موسیقی فرهنگ و ارشاد اسلامی، مصاحبه کرد که ما فقط در زمینه ارائه مجوز به خواننده و نوازنده و قطعات نقش داشتیم و درمورد ارقام پرداختی و قراردادها هیچ دخالتی نداشتیم و خلاصه به این ترتیب ارشاد پای خود را از این ماجرا بیرون کشید و خلاص.