حاشیه‌های تزریق واکسن به کادر درمان و مردم
روزنامه هفت صبح | برای خیلی از ما روزی که خودمان یا یکی از عزیزانمان واکسن بزنند روز بزرگی خواهد بود و احتمالا چشم‌هایمان برق خواهد زد. دست‌اندرکاران واکسیناسیون که در پایگاه‌های بهداشت و بیمارستان‌ها مشغول زدن واکسن به خلق‌الله هستند، هر روز این برق را در چشم خیلی‌ها می‌بینند اما غیر از این تجربه‌های بامزه دیگری هم دارند. از فرار و قایم شدن خانم پرستار گرفته تا کسانی که واکسن دلخواه خودشان را می‌خواهند.
*** از شما بعید است آقا و خانم دکتر
واکسن برای هیچ کس اجباری نیست. از همان ابتدا که واکسیناسیون شروع شد مسئولان وزارت بهداشت روی این موضوع تاکید می‌کردند برای همین هم نمی‌توان کسی را مجبور کرد که واکسن بزند اما مسئولان تزریق واکسن تا جای ممکن تلاش می‌کنند که افراد را برای زدن واکسن قانع کنند. محبوبه محمدی که کارمند وزارت بهداشت است و یکی از کسانی است که همراه تیم‌های واکسیناسیون به بیشتر از ۱۰بیمارستان در تهران رفته می‌گوید خیلی از پزشکان و پرستاران راضی به دریافت واکسن نمی‌شدند.
او می‌گوید: «با توجه به حرف و حدیث‌هایی که درباره واکسن مخصوصا واکسن چینی و روسی به وجود آمده بود این آمادگی وجود داشت که عده‌ای از همکاران مقاومت‌هایی بکنند حتی ما از خیلی پزشکان می‌شنیدیم که واکسن آمریکایی نباید زد چون اولین بار است که با این تکنولوژی متمرکز بر ژن ویروس، واکسن ساخته شده و هنوز عواقب و عوارض این نوع واکسن‌ها معلوم نیست. به همین دلیل از قبل به ما گفته شده بود که ممکن است با مقاومت روبهرو بشویم که همینطور هم شد.
ما یک سری توضیحات هم آماده کرده بودیم که اگر پزشکان خواستند اطلاعات بیشتری داشته باشند به آنها ارائه کنیم. در این مواقع با دو دسته مقاومت روبهرو بودیم. پزشکانی که نه تنها نمی‌خواستند واکسن بزنند بلکه حاضر نبودند به حرف‌های ما گوش کنند اما پزشکانی هم بودند که در مورد واکسن چینی و روسی بدبین بودند. دسته دوم معمولا با توضیحات ما قانع می‌شدند و با سلام و صلوات واکسن را دریافت می‌کردند.»
محمدی یک خاطره بامزه هم دارد. او می‌گوید: «در بین پرستارها مقاومت کمتر بود. آنها با روی بازتر و آمادگی بهتری واکسن را دریافت می‌کردند اما یک بار یکی از پرستاران یکهو از اتاق بیرون رفت. همکارهاش که دنبالش رفتند پیدایش نکردند گفتند ترسیده و قایم شده است.»
*** فهرست بلند سوالات
کسانی که در تیم‌های واکسیناسیون هستند مخصوصا آنها که وظیفه تزریق به افراد عادی را به عهده دارند، هر روز با خیل عظیمی از سوالات روبهرو می‌شوند. محمدی می‌گوید برای کسانی که اخیرا در پارک‌ها و فضاهای باز به سرنشین‌های ماشین‌های مراجعه کننده واکسن می‌زنند کار خیلی راحت‌تر است چون فضا و فرصت زیادی برای سوال و جواب نیست اما در مراکز بهداشت به زحمت می‌توان از زیر بار سوال‌ها در رفت. از پیرزن‌ها و پیرمردهایی که نگران عوارض واکسن هستند تا همراه‌های نگران این سالمندان.
او می‌گوید: «بعضی‌ها خیلی سوال می‌کنند از اینکه بعد از واکسن باید چه خوراکی‌هایی بخورند، چه کارهایی بکنند. ناقل محسوب می‌شوند یا نه، فلان دارو را می‌توانند مصرف کنند، مسکن می‌توانند بخورند؟ و… عجیب اینکه اطلاعات عمومی‌خیلی از سالمندان که از فضای مجازی به دست آمده خیلی وقت‌ها ما را متعجب می‌کند. بعضی از آنها دقیقا در جریان هستند که کدام واکسن برای کدام کشور است و در موردش کمی‌هم اطلاعات دارند.
مورد بامزه زن و شوهر سالمندی بودند که زن اصرار داشت اول به مرد واکسن زده بشود و مرد هم متقابلا همین را می‌خواست. تا جایی که ما گفتیم اگر واکسن عوارض داشته باشد به این زودی‌ها خودش را نشان نمی‌دهد و اگر می‌خواستید روی هم آزمایش کنید باید حداقل به فاصله چند روز می‌آمدید. آخر هم با خنده و شوخی همزمان به هر دوتا زدیم و تمام.»
گویا همیشه همه چیز اینقدر خوب و راحت پیش نمی‌رود مثل پیرمردی که اصرار داشته هر طور شده واکسن اسپوتنیک بزند و می‌گفته که تلویزیون اعلام کرده انتخاب واکسن با خود مردم است و هر واکسنی بخواهند به آنها تزریق می‌شود. از خانم محمدی می‌پرسم که آیا دلیلی وجود دارد که دقیقا برای مراجعه کننده‌ها نوع واکسن توضیح داده می‌شود؟ می‌گوید: «به ما گفته شده که تا جای ممکن ابهام‌ها را برطرف کنیم.
از طرفی خب حق مردم است که بدانند چه واکسنی دریافت می‌کنند و بعد انتخاب کنند که اصلا می‌خواهند واکسن بزنند یا نه. ضمن اینکه ما باید تا اندازه‌ای در مورد عوارض احتمالی واکسن که در بعضی‌ها مثل سرماخوردگی خودش را نشان می‌دهد توضیح بدهیم. همین توضیح باعث می‌شود که باب بقیه سوال‌ها باز شود.
*** کلافگی از اصرار ناموجه
جالب اینکه سوالات دریافت کننده‌های واکسن همان موقع تمام نمی‌شود، خیلی‌ها روزهای بعد با مراکز بهداشتی تماس می‌گیرند و سوالات بیشتری می‌پرسند. فاطمه لیانی پرستار بخش مراقبت‌های ویژه یکی از بیمارستان‌های ساری می‌گوید آنقدر که از زمان واکسیناسیون تماس داشته‌اند و سوال کرده‌اند که می‌شود فلان غذا را خورد یا سفر رفت و… از ابتدای شیوع کرونا اینقدر مراجعه و تماس با هدف سوال نداشته‌اند. او می‌گوید: «ما اضطراب مردم را درک می‌کنیم. خودمان هم به عنوان کسانی که اول از همه واکسن گرفتیم همینقدر استرس داشتیم و نمی‌دانستیم چه اتفاقی می‌افتد.
چیزی که احتمالا شما نمی‌دانید جوی است که در هفته‌های شروع واکسیناسیون علیه واکسن در بعضی گروه‌ها و کانال‌هایی که پزشکان و پرستاران عضو آنها بودند به وجود آمده بود و خود ما را خیلی می‌ترساند برای همین با خودم می‌گویم که وقتی من تا این اندازه استرس داشتم چه انتظاری می‌توان از مردم عادی داشت؟»چیزی که او را بیشتر ناراحت می‌کند انتظارات بی‌جایی است که برای دریافت واکسن وجود دارد. می‌گوید که هر روز تعداد زیادی از دوستان و آشنایان زنگ می‌زنند و می‌پرسند که نمی‌شود یکجوری برایشان واکسن جور کنیم؟
*** ما در اولویتیم
این توقعات فرساینده اتفاقا موضوعی است که دکتر خیاط زاده مسئول واکسیناسیون استان آذربایجان شرقی را هم خیلی کلافه می‌کند. او می‌گوید روزی نیست که از فلان نهاد و سازمان درخواست نداشته باشند که برای دریافت واکسن در اولویت قرار داده شوند. خیاط زاده می‌گوید: «همه می‌خواهند در اولویت باشند. یک روز از دفاتر پیشخوان دولت نامه می‌زنند که ما مستقیم با مردم در ارتباطیم باید واکسن بزنیم. یک روز اتحادیه عکاس‌ها زنگ می‌زنند و می‌گویند که ما مجبوریم در مراسم مختلف حاضر شویم و اگر ما واکسن نزنیم چه کسی باید واکسن بزند؟
اینها در حالی مطرح می‌شود که ما باید طبق پروتکل‌ها رفتار کنیم و یک واکسن هم نمی‌توانیم طبق صلاحدید خودمان اختصاص بدهیم. مجبوریم به همه آنها بگوییم فعلا فقط اولویت با سالمندان و بیماران خاص است. این توضیح دادن مدام از ما خیلی انرژی می‌گیرد.»موضوعی که باعث تعجب خیاط زاده شده آمادگی خیلی خوب بیماران خاص برای دریافت واکسن است. او می‌گوید: «فکر می‌کردیم که با توجه به وضعیت بیماران خاص و شرایط ویژه‌ای که آنها دارند راه سختی برای راضی کردنشان داشته باشیم.
اما نه تنها اینطور نشد بلکه خیلی از آنها وقتی می‌شنوند که سهمیه واکسن تمام شده ساعت‌ها منتظر می‌مانند تا سهمیه بعدی برسد و حاضر نمی‌شوند بعدا مراجعه کنند چون می‌خواهند هرچه زودتر واکسن بزنند. در حال حاضر بیشتر کسانی که مبتلا به سرطان بوده‌اند در استان آذربایجان شرقی واکسن زده‌اند.او هم از واکنش بعضی از اهالی کادر درمان شاکی است و می‌گوید: «من تعجب نمی‌کنم که مردم از حرف و حدیث‌هایی که درباره واکسن آسترازنکا مطرح می‌شود مثل لخته کردن خون، بترسند و توضیح بخواهند.
اما وقتی همکاران پزشک و پرستار ما صرفا به دلیل خواندن یک مطلب در فضای مجازی از زدن واکسن آسترازنکا خودداری می‌کنند و اصرار دارند که واکسن دیگری بگیرند واقعا متعجب می‌شوم چون انتظار داریم که آنها کمتر از مردم عادی تحت تاثیر این شایعه‌ها قرار بگیرند. با همه اینها می‌توان گفت که روند واکسیناسیون در استان خیلی خوب بوده و بیشتر از ۹۰ درصد افراد بالای ۸۰ سال واکسن را دریافت کرده‌اند.»
