جنگ دو واکسن مدرنا و فایزر در آمریکا
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | یک هفته بعد از اعلام موفقیت ۹۰ درصدی واکسن فایزر برای مقابله با کرونا، حالا یک واکسن آمریکایی دیگر در شرکت داروسازی مدرنا تولید شده با ۹۴٫۵ درصد موفقیت. این واکسن هم مشابه همان قبلی گفته شده از ماه آینده میلادی با مجوز اضطراری میتواند به داوطلبان تزریق شود. مدرنا واکسن خود را با همکاری موسسه ملی بهداشت آمریکا ساخته و ۳۰ هزار نفر در آزمایش بالینی آن شرکت کردند که روی ۹۴٫۵ درصد آنها نتیجه مطلوب مشاهده شده.
پیشبینی شده در مرحله اول ۶۰ میلیون دوز از این واکسن به آمریکاییها تزریق شود و در سال آینده میلادی هم برای تولید یک میلیارد دوز دیگر برنامهریزی شده است. حالا با این احتساب میتوانیم تخمین بزنیم که تا همین یک یا دو ماه آینده۵۵ میلیون نفر آمریکایی میتوانند واکسن کرونا تزریق کنند. چون شرکت فایزر هم گفته بود تا پایان امسال ۵۰ میلیون دوز عرضه میکند. با احتساب این دو واکسن تا قبل از ژانویه، آمریکاییها ۱۱۰ میلیون دوز واکسن تایید شده در اختیار دارند.
با توجه به اینکه هر فرد به دو دوز از این واکسنها در فاصله ۲۸ روز نیاز دارد، بنابراین به عدد ۵۵ میلیون نفر میرسیم. حالا برای سال آینده میلادی که هر کدام از این شرکتها تولید یک میلیارد دوز را در برنامه دارند، طبعا تولیدشان مازاد بر نیاز جامعه ۳۳۰ میلیوننفری آمریکاست و در کشورهای دیگر هم عرضه میشود.
بخش قابلتوجهی از این واکسنها هم البته از قبل پیشخرید شده؛ به طور مثال اتحادیه اروپا ۱۶۰ میلیون دوز و ژاپن ۵۰ میلیون دوز از این واکسن مدرنا را سفارش دادهاند. دیروز پروفسور اوگور شاهین، سازنده واکسن فایزر گفته بود که تا زمستان سال آینده زندگی به حالت عادی برمیگردد.
* دو: واکسن فایزر و مدرنا هر دو با یک تکنولوژی جدید ساخته شدند به نام «ام.آر.ان.ای» که یعنی برای ساخت آنها برخلاف شیوه مرسوم از خود ویروس ضعیفشده استفاده نشده است. با این حال واکسن مدرنا برتری محسوسی نسبت به فایزر دارد. واکسن فایزر باید در دمای منفی ۷۰ درجه سانتیگراد نگهداری شود و بنابراین حمل و نقل و استفاده از آن در مناطق دورافتاده سخت است.
واکسن مدرنا اما این مشکل را ندارد. تا ۳۰ روز در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد و یعنی یک یخچال عادی قابل نگهداری است و شش ماه هم در دمای منفی ۲۰ درجه سانتیگراد سالم میماند. ضمن اینکه واکسن مدرنا نیاز به رقیق شدن قبل از واکسیناسیون ندارد و بنابراین پیشبینی میشود توزیع گستردهتری در سطح جهان نسبت به فایزر داشته باشد.
در مورد واکسن مدرنا هم مثل واکسن فایزر گفته شده که موفقیتش بیش از حد انتظار بوده و در حالی که فائوچی، رئیس سازمان بیماریهای عفونی آمریکا گفته بود موفقیت ۵۰ تا ۶۰ درصدی یک واکسن قابلقبول است، حالا این شانس ۹۴٫۵ درصدی موفقیت واکسن مدرنا نکته جالبتوجهی است.
* سه: هفته پیش که خبر موفقیت واکسن فایزر منتشر شد، بازارهای مالی دچار شوک عجیبی شدند. قیمت نفت و شاخص بورس در یک چشم بههمزدن صعود کردند و قیمت طلای جهانی سقوط چشمگیری داشت. دیروز اما واکنش بازارهای مالی به خبر ساخت واکسن مدرنا تا این حد اغراقآمیز نبود. شاید یک علت ماجرا این بود که از هفته پیش اعلام شده بود آزمایشهای بالینی مدرنا در مرحله آخر است و گزارش نهایی در ماه نوامبر منتشر میشود.
از طرفی پیشدستی کردن شرکت فایزر در اعلام موفقیت هفته پیش به نوعی ضرب خبر واکسن دوم را هم گرفته بود. با این حال باید بگوییم که دیروز هم قیمت هر انس طلای جهانی که از چند روز پیش گارد صعودی گرفته بود، بهیکباره ۱۵ دلار سقوط کرد. قیمت نفت برنت با رشد ۳٫۵ درصدی به مرز ۴۵ دلار رسید. شاخص سهام داو جونز هم با رشد ۱٫۱۵ درصدی ۳۴۴ واحد رشد داشت.
ضمن اینکه در رقابت بین فایزر و مدرنا هم اتفاق بامزهای رخ داده. دیروز با اعلام خبر موفقیت واکسن مدرنا، سهام این شرکت ۱۰ درصد رشد داشت، اما سهام فایزر ۲٫۵ درصد سقوط کرد. احتمالا به این علت که واکسن مدرنا ۹۴٫۵ درصد جواب داده و واکسن فایزر ۹۰ درصد. با اینکه شرکت مدرنا اصلا از نظر بزرگی و قدمت و تولیدات قابل مقایسه با فایزر نیست.
مدرنا یک شرکت تازهتاسیس (از ۲۰۱۰) بیوتکنولوژی در ایالت ماساچوست آمریکاست با ۶۰ میلیون دلار درآمد، اما فایزر به عنوان بزرگترین شرکت داروسازی جهان در نیویورک مستقر است و با ۱۷۰ سال قدمت و سالانه ۵۲ میلیارد دلار درآمد. ظاهرا اما اینجا رقیب جوانتر از پیشکسوتش سبقت گرفته است.