جنجال بودجه ۸هزار میلیارد تومانی صداوسیما
روزنامه هفت صبح، گروه تلویزیون| هر سال و در چنین بازه زمانی، انتشار میزان بودجه تخصیص داده شده به صداوسیما محل سروصدا می‌شود. صبح روز چهارشنبه 21 دی‌ماه لایحه بودجه سال 1401 توسط رئیس‌جمهور به مجلس شورای اسلامی تقدیم شد که در این لایحه بودجه صداوسیما حدود 8 هزار میلیارد تومان مشخص شده است. با انتشار این خبر، بار دیگر واکنش‌هایی عمدتا منفی، علیه تلویزیون شکل گرفت که کلیدواژه مشترک آنها این است: «چرا با این بودجه، آنتن شبکه‌ها از رخوت بیرون نمی‌آیند؟» این بار اما روابط عمومی صداوسیما واکنش‌ها را بی‌پاسخ نگذاشت.
مورد اول| ضد‌حمله
پاسخ روابط عمومی صداوسیما توام با نیش و گلایه بود. در این جوابیه، توضیحی مبسوط درباره افزایش ۴۷درصدی داده شده است: «مطابق قانون برنامه ششم توسعه، دولت مکلف است حداقل هفت‌دهم درصد از بودجه عمومی کشور را به‌عنوان بودجه صداوسیما در نظر بگیرد، رقمی که اساساً در مقایسه با سایر بخش‌های کشور و سطح تاثیرگذاری آنها و نیز شبکه‌های رقیب، بسیار ناکافی است. با این حال همین مبلغ نیز عملاً هیچگاه محقق نشده است.
در سال ۱۴۰۲ بودجه عمومی دولت ۲۱۶۴ همت است و با یک محاسبه ساده مشخص می‌شود باید حداقل ۱۵ همت به‌عنوان بودجه صداوسیما در بودجه امسال تخصیص داده شود. امسال با انتقال اعتبار مصوب صداوسیما در تبصره ۱۴ به ردیف اصلی، عملاً این ردیف نسبت به سال ۱۴۰۱ تنها حدود ۱۵درصد رشد داشته و این نسبت حتی کمتر از افزایش ۲۰درصدی حقوق کارکنان دولت در لایحه پیشنهادی است.
بنابراین و با توجه به فاصله تقریباً ۴ برابری نرخ‌های تولید در بخش خصوصی و نمایش خانگی با نرخ‌های صداوسیما و عدم رشد مناسب بودجه تولید سازمان در سال‌های متوالی و نیز در لایحه بودجه ۱۴۰۲ عملاً آنتن صداوسیما با افت جدی کمیت و کیفیت مواجه خواهد شد و پاسخگوی نیاز برحق مخاطبان و تولید و پخش آثار فاخر نمایشی و غیر‌نمایشی برای عموم مخاطبان نخواهد بود.» در بخش دیگری از این جوابیه آمده است:
«از سوی دیگر بودجه جداگانه‌ای نیز برای دو مجموعه تاریخی الف ویژه فاخر و در دست ساخت «حضرت موسی(ع)» و «حضرت سلمان» در نظر گرفته نشده است. لذا انتظار می‌رود روند تولید این دو مجموعه نیز متوقف یا به‌شدت کند شود.» این بخش از پاسخ روابط عمومی صدا و سیما تیتر برخی رسانه‌ها از‌جمله خبرگزاری مهر شده است که از احتمال توقف پروژه «سلمان فارسی» نوشته‌اند.
مورد دوم| ثبت یک رکورد
همزمان با شکل‌گیری حواشی مختلف، خبرآنلاین سراغ بودجه صداوسیما در سال‌های قبل رفته و نتیجه گرفته پیمان جبلی رکورددار بودجه‌گیری است: «از سال ۱۳۹۱ تا ۱۴۰۰ در مجموع شاهد 5/139درصد افزایش بودجه در سازمان صداوسیما بودیم که با در نظر گرفتن بودجه سال ۱۴۰۱ این رقم به 5/185درصد می‌رسد و همچنین در 10 سال گذشته بالاترین میزان افزایش بودجه در لایحه بودجه با ۴۶درصد همچنان به سال ۱۴۰۱ اختصاص دارد و به راحتی می‌توان گفت پیمان جبلی در افزایش دادن بودجه صداوسیما بسیار جدی عمل کرده است.»
مورد سوم| افت کمیت و کیفیت؟
نگاهی به وضعیت شبکه‌های تلویزیونی در چند سال اخیر نشان می‌دهد، «افت کیفیت و کمیت» مسئله‌ای تازه نیست. نمی‌دانیم منظور از خطری که روابط عمومی صداوسیما به آن اشاره می‌کند، چیست؟ یعنی قرار است در صورت عدم تحقق بودجه مورد نظر، وضعیت از چیزی که هست خراب‌تر شود؟ شفاف‌سازی صدا و سیما اتفاقی قابل تحسین است؛ اما نگرانیم! نگران از اینکه جوابیه مذکور، شرایط را طوری وانمود می‌کند که گویا تلویزیون در نقطه ایده‌آل ایستاده.
مورد چهارم| ایده یا بودجه؟
عجالتا بحث‌مان بر‌سر این نیست که تلویزیون نباید بودجه مورد نظر را دریافت کند. بحث فعلی هم دیر یا زود فراموش می‌شود؛ همانطور که ماجرای درآمد 31 هزار میلیارد تومانی تلویزیون از پخش زنده مسابقات پرسپولیس و استقلال از یادها رفت. بحث مهم‌تر این است که عدم تامین بودجه مورد نظر (اگر واقعا اینطور باشد) مشکل اصلی تلویزیون نیست.
تلویزیون بیش از همه از نداشتن ایده‌های خلاقانه در برنامه‌سازی و سریال‌سازی لطمه می‌خورد. متاسفانه در مدیریت کنونی این ایراد بیش از پیش به چشم می‌آید. سریال‌هایی مثل «خداداد» و «دردسرهای شیرین» و غالب برنامه‌های کنونی، مصداق از بین بردن بودجه هستند. مگر در همین تلویزیون برنامه پرمخاطبی چون «ویدئو چک» با کمترین بودجه ساخته نشد؟ و ای کاش تلویزیون به جایگاهی رسیده بود که نیازی به بودجه نداشت؛ حیف که چنین نشده و حتی با اسپانسرهای گردن کلفت، باز هم چشم این سازمان به دست دولت است.
