جزئیات فرود عجیب و خطرناک هواپیمای ماهشهر
روزنامه هفت صبح | پرواز ساعت ۶:۳۵ تهران - ماهشهر نزدیک بود به یک فاجعه ختم شود اما بخت با همه ما یار بود که این بار کابوس پرواز و هواپیما بدون تلفات پایان یافت. ۱۳۵مسافر این پرواز از درهای اضطراری و البته بدون حضور نیروهای امدادی و آتش‌نشانی به موقع خارج شدند و خوشبختانه تا رسیدن آتش‌نشانی، انفجار و فاجعه رخ نداد.در این گزارش همه حاشیه‌های این پرواز خبرساز را مرور می‌کنیم. از روایت مسافران داخل هواپیما تا احتمالات دلایل این اتفاق عجیب و البته ویدئوهای بامزه‌ای که از دل این اتفاق بیرون آمده است.
مسافرانی که بدون استرس مشهودی از هواپیما خارج می‌شوند و بدون توجه به فریادهای خانم مهماندار وظیفه‌شناس که می‌گوید احتمال انفجار وجود دارد و از کنار هواپیما دور شوید، دور هواپیما جمع شده‌اند و مشغول گرفتن عکس و فیلمبرداری از واقعه هستند. همچنین یک تشکر ویژه از آقایان ناصر و مهدی که صدایشان در ویدئوها می‌آید که می‌خواهند به دنبال یک کیف جامانده خود دوباره به هواپیمای در معرض انفجار بازگردند!
دیروز اما این فقط سانحه هوایی نبود. در افغانستان طالبان اعلام کرد که یک هواپیمای نظامی آمریکا حامل افسران سیا را سرنگون کرده است. یک حادثه بزرگ که هنوز ابعادش به شکل کامل مشخص نشده است. طالبان در اواخر وقت دیروز اعلام کرد که یک هلیکوپتر نظامی را نیز سرنگون کرده که معلوم نشد آمریکایی بوده یا افغانستانی. سقوط هلیکوپتر کوبی برایانت چهره محبوب بسکتبال آمریکا که یکی از ۵ چهره بزرگ تاریخ رقابت‌های ان بی ای محسوب می‌شود خبر مهمی بود.
او با دختر ۱۳ ساله‌اش و سه همراه دیگر در حومه لس‌آنجلس سقوط کرد و کشته شد. و خب باز هم هستند. این خبرها را ببینید: اعضای تیم شهر خودرو که بعد از سفر از دوبی به کویت قصد سفر به قطر برای دیدار با السیلیه را داشتند سوار هواپیما شدند اما به خاطر نقص فنی، موتور سمت چپ هواپیما پایین آورده شد تا تعمیر شود. به دلیل به وجود آمدن این مشکل احتمالا کادر فنی شهر خودرو به نشست خبری که قرار است ساعت ۵:۳۰برگزار شود نمی‌رسند.
علی متانت مدیرکل فرودگاه‌های گلستان گفت: هواپیمای مسیر گرگان به تهران ساعت ۱۳ قصد پرواز از گرگان به سمت تهران را داشت که خلبان هنگام بلند شدن از روی باند متوجه نقص فنی در سیستم هواپیما شد و از پرواز خودداری کرد. علی متانت افزود: این هواپیما متعلق به شرکت آرجی قشم ایر است و ۸۵ مسافر داشت. او گفت:مسافران این پرواز ساعتی پیش با هواپیمای جایگزین به مقصد رسیدند و هواپیما هم در فرودگاه گرگان در حال بررسی و رفع مشکل فنی است. در هفته ۷۶ پرواز از فرودگاه گرگان انجام می‌شود که بیشترین این پرواز‌ها در مسیر گرگان به تهران است.
*** روایت مسافران پرواز
* یک: یکی از کارکنان پتروشیمی که از مسافران هواپیمای تهران- ماهشهر بود در خصوص شرح این ماجرا گفت: هواپیما ساعت ۶ و ۴۲ دقیقه از تهران پرواز کرد و پذیرایی انجام شد و همه چیز خوب بود. نزدیک فرودگاه ماهشهر که رسیدیم من به مسافر کناری گفتم هواپیما حالت عادی برای نشستن ندارد. در همین حال هواپیما روی باند، ترمز وحشتناکی گرفت و از باند خارج شد. به خاطر گل و لای ناشی از بارندگی شب گذشته ماهشهر، هواپیما از فنس عبور کرد و پس از عبور از فاصله ۱۰۰متری در وسط جاده متوقف و درهای اضطراری باز شد.
مهمانداران کمک کردند سریع‌تر مسافران از قسمت بال هواپیما خارج شوند چون سوخت هواپیما در حال ریختن بود و مسافران باید سریع‌تر هواپیما را ترک می‌کردند. شانسی که مسافران هواپیما آوردند آن بود که اتوبانی که در آن متوقف شد محل عبور و مرور اتوبوس‌های حامل کارکنان پتروشیمی و بندر امام خمینی است که در آن زمان خالی از تردد بود.»
* دو: «مرجان توحیدی» روزنامه‌نگار که خودش در پرواز بوده در صفحه توئیترش نوشته: «مسافر هواپیمای کاسپینم به مقصد ماهشهر ،هواپیما با سرعت بالایی نشست،با همون سرعت ادامه داد و انگار به چیزی برخورد کرده باشه متوقف شد.از باند خارج شد و فقط می‌تونم بگم تقدیر بود که به چیزی برخورد نکرد.تمام اون مدت رو جیغ کشیدم.مهماندار سعی می‌کرد مسافرها رو آروم کنه. از در اضطراری خارج شدیم.دورمون کردن از هواپیما،ماشین‌های آتش‌نشانی اومدن سریع فوم ریختن تا مانع انفجار بشن.مردم هنوز ایستاده بودن.طبق معمول فیلم می‌گرفتن و متوجه خطر انفجار نبودن.»
* سه: «نیما مهجانی» مسافر دیگری که در پرواز بوده، در ویدئویی که منتشر کرده می‌گوید: «هواپیما موقع فرود خیلی سنگین و با زاویه تندی روی باند نشست. سرعت هواپیما بعد از فرود اصلا کم نشد و بسیار سریع به حرکت روی باند ادامه داد. هر چقدر صبر کردیم به سرعت هواپیما بیشتر اضافه و از باند خارج شد. اگر هواپیما ۱۰۰ متر دیگر به حرکت خود ادامه داد به ساختمان‌ها برخورد می‌کرد و یک فاجعه رخ می‌داد.»
*** چند گمانه‌زنی از دلایل سانحه
* یک: مانند همیشه یکی از متهمان اصلی این سانحه نقص فنی است. برخی مسافران و کارشناسان می‌گویند که در زمان فرود برای چرخ‌های هواپیما مشکلی به وجود آمده و احتمالا ترکیده است. یکی دیگر از روایات این است که کلا چرخ‌های هواپیما باز نشده است.
* دو: گروه دیگری از کارشناسان می‌گویند احتمالا اشتباه انسانی در کار بوده و خلبان دیرتر از موعد روی باند نشسته و به همین دلیل کنترل آن سخت شده و از باند خارج شده است. مدیرکل فرودگاه‌های استان خوزستان در همین رابطه به خبرگزاری مهر گفته: «بر اساس اعلامی که به ما شده علت این حادثه این بوده که خلبان دیر لندینگ کرده است و همین امر باعث شده که هواپیما هنگام فرود از باند خارج شود و با سرعت در منطقه مسکونی حوالی فرودگاه حرکت کند.»
* سه: سازمان هواپیمایی کشوری اما می‌گوید فعلا هیچ چیز معلوم نیست و باید صبر کرد تا این موضوع و دلایل احتمالی آن بررسی شود.
*** چند حاشیه از سانحه
* یک: در فیلم‌های منتشر شده نه استرس خاصی در چهره مسافران حاکم است و نه کسی از هواپیما دور می‌شود. مهماندار دائما فریاد می‌زند که مسافران از هواپیما دورشوند اما آن‌ها مشغول فیلمبرداری، عکاسی و تهیه گزارش به سبک شهروند خبرنگار هستند. انگار حادثه پلاسکو و حوادث دیگر هنوز برای‌مان درس عبرت نشده است.
* دو: با وجود آنکه در خبرها گفته شده ماموران به سرعت در صحنه حاضر شدند و کف و فوم بر زمین پاشیدند تا از انفجار و آتش‌سوزی احتمالی جلوگیری کنند اما ویدئوهای لحظات اولیه چیز دیگری نشان می‌دهد. حداقل در ۵ دقیقه اول حادثه که جزو حیاتی‌ترین زمان است و امکان هرگونه حادثه‌ای وجود دارد، فقط مسافران و پرسنل هواپیما مشغول خروج مسافران هستند.
* سه: به شدت به دنبال آقا مهدی و ناصر هستیم که در آن بحبوبه می‌خواستند به هواپیما برگردند تا کیف دستی خود را از هواپیما بردارند!
* چهار: مهمانداران وظیفه‌شناس این پرواز بسیار مورد توجه و تشویق کاربران شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته‌اند. چه آن خانم مهمانداری که بیرون از هواپیما به مسافران هشدار می‌داد و چه مهماندارانی که داخل هواپیما بودند و به گفته مسافران، تمام تلاش خود را کردند تا خروج و امنیت مسافران به بهترین شکل انجام شود. دست مریزاد.
* پنج: فرودگاه‌های نزدیک به شهر یکی از معماهای بزرگ شهرهای ماست که ضریب خطر را بالا برده است. در همین چند سال اخیر حوادث مشابهی در فرودگاه‌های کرج، مشهد و.. دیده‌ایم که هواپیماها از باند خارج شده یا به داخل شهر رفته‌اند یا داخل خانه مردم.
*** دلیل افزایش سوانح هوایی در هفته‌های اخیر چیست؟
افزایش سوانح هوایی در هفته‌های گذشته و فرود‌های اضطراری پی‌در پی که دلیل آن نقص فنی در قطعات اصلی هواپیما مثل موتور اعلام شده است این سوال را باقی می‌گذارد که موضوع «ایمنی» در صنعت هوایی کشور از کدام ناحیه تهدید می‌شود؟ به گزارش ایرنا اگر تحریم‌های ظالمانه علیه صنعت هوایی که منجر به افزایش میانگین سن ناوگان هوایی کشور شده است را نادیده بگیریم به موضوع مهم دیگری به نام «تعمیر و نگهداری ناوگان هوایی» که ارتباط مستقیمی با انجام پرواز ایمن دارد، می‌رسیم.
وقتی یک شرکت هواپیمایی، تایید تاسیس خط هوایی را اخذ می‌کند و موفق به کسب مجوز پرواز از سازمان هواپیمایی می‌شود، پس از استخدام خلبان و ثبت هواپیما به نام ایرلاین، باید موضوع تعمیر و نگهداری ناوگان را پیگیری کند. در واقع هر هواپیمایی تا زمانی که عملیاتی است باید در دوره‌های زمانی خاص مورد بازرسی فنی قرار گیرد. این زمان‌ها با توجه به شرایط آب وهوایی منطقه، میزان سیکل پروازی (دوره زمانی)، تعداد تیک آف و لندینگ هواپیما (نشست و برخاست)، مدت زمان پرواز در هر عملیات پروازی، تعداد ساعات پروازی طی شده یک هواپیما (TC)، تعداد ساعات کل (TT)، شرایط ویژه پرواز و حوادث احتمالی پیش آمده متغیر است.
مشکل آنجایی بزرگ‌تر می‌شود که خط تولید هر سه هواپیمایی که در چند روز اخیر دچار نقص فنی شده‌اند، بسته شده است و قبل از تحریم‌ها، توقف تولید این هواپیماها در جهان دسترسی به قطعات نو و سالم را با مشکل مواجه می‌کند. «علیرضا منظری» معاون اسبق سازمان هواپیمایی کشوری به ایرنا گفت:«هزینه‌های نگهداری و تعمیر یک هواپیما در شرایط تحریم و عدم دسترسی به قطعات سالم و نو گران تمام می‌شود و این موضوعی است که می‌تواند از احتمال انجام یک پرواز بدون خطر بکاهد.
وضعیت ناوگان هوایی کشور خاص است، تحریم‌های صنعت هوایی در افزایش سوانح تاثیرگذار بوده و قطعات و لوازمی که نیاز است به موقع برسد یا وارد ایران نمی‌شود یا با واسطه و با هزینه‌های گران به دست شرکت‌های هواپیمایی می‌رسد که مشکل دوم یعنی بحث‌های مالی را برای ایرلاین‌ها ایجاد می‌کند. اکنون هزینه نگهداری هواپیما به دلیل افزایش هزینه‌های ارزی و افزایش هزینه‌های دستمزد بالا رفته، در حالی که درآمد شرکت‌های هواپیمایی به دلیل نگه داشتن قیمت بلیت هواپیما در حداقل ممکن، کاهش یافته است.
شرایط نگهداری هواپیما‌های نو بسیار ساده‌تر است ضمن اینکه بازرسی‌های دوره‌ای این هواپیماها ارزان‌تر تمام می‌شود، اما هرچه سن ناوگان افزایش می‌یابد به دلیل اینکه با قطعات مستهلک بیشتری مواجه هستیم هم شرایط نگهداری سخت‌تر می‌شود و هم برنامه نگهداری هواپیماها تغییر می‌کند.»
