جزئیات دقیق از حادثه انفجار کلینیک سینا اطهر
روزنامه هفت صبح، سارا غضنفری | ساعت ۲۰:۴۶ سهشنبه شب دهم تیرماه صدای دو انفجار اهالی محله شریعتی را به خیابان کشاند. انفجاری که صدایش را تا چندین محله آن طرفتر هم شنیدند و دودش از ساختمانهای دوردست هم مشخص بود. حادثه آتشسوزی گسترده در کلینیک سینا اطهر مشهور به سینا شمیران، در خیابان شریعتی نرسیده به میدان قدس رخ داد و شدت حادثه به قول جلال ملکی، سخنگوی آتشنشانی دستکمی از حادثه پلاسکو نداشت.
فقط در این حادثه با ریزش آوار روبهرو نبودیم و این بار به جای آتشنشانها، ۱۹ نفر پزشک، تکنسین اتاق عمل و بیمار جانشان را از دست دادند. البته از این تعداد ۱۵ نفر پزشک و تکنسین اتاق عمل بودند و دو بیمار و دو نفر که هنوز مشخص نیست از کادر درمان بودند یا بیمار چرا که خانوادهها هنوز به سراغشان برای تست دی ان ای نیامدهاند. در این حادثه ۱۹ نفر شامل ۱۵ زن و ۴ مرد جان خود را از دست دادهاند و ۲۳ نفر نیز مصدوم شدهاند.
*** صدای مهیب انفجار
کلینیک سینا اطهر یک مرکز پزشکی تخصصی فعال در حوزه تصویربرداری، ام آر آی و ماموگرافی بود که در حوزه دندانپزشکی نیز فعالیت داشت. این اواخر به دلیل برخی عملهای جراحی محدود و زیبایی نیز شهرت پیدا کرده بود و حتی موقع انفجار در طبقه آخر این ساختمان پزشکان در حال جراحی زیبایی بودهاند. حتی زنانی که از این حادثه نجات پیدا کرده بودند اثرات جراحی زیبایی و روی صورت باندپیچ شدهشان مشخص بود.
*** یک جرقه و انفجار
حمید هداوند، جانشین رئیس پلیس پایتخت درباره علت حادثه میگوید: به احتمال زیاد جرقه برق باعث بروز آتشسوزی شده اما علت حادثه در دست بررسی است و فعلا نمیتوان درباره عمدی بودن با نبودن حادثه اظهار نظر کرد. اما زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران اعلام کرد که طبق گزارش اولیه آتشنشانی اشکال در سیستم برق نگهداری سیلندرهای اکسیژن علت وقوع حادثه کلینیک سینا اطهر بوده است.
اگرچه ملکی، سخنگوی آتشنشانی تا لحظه تنظیم این گزارش به هفتصبح میگوید: هنوز علت دقیق حادثه مشخص نیست و در دست بررسی است. اما طبق گفته یک منبع آگاه شروع حادثه از یک جرقه کولر گازی بوده است که در ابتدا نگهبان ساختمان سعی میکند تا با کپسول ضد حریق کوچک، آتش را خاموش کند اما آتش زبانه میکشد و به طبقه منفی یک که کپسولهای اکسیژن قرار داشته میرسد و منجر به انفجار میشود.
*** چهار بار تذکر نقص ایمنی
هنوز آن فیلم جنجالی جلسه محمدباقر قالیباف، شهردار وقت با اعضای شورای شهر از اذهان عمومی پاک نشده است. آنجا که قالیباف وقتی اعلام میشود ساختمان پلاسکو مشکل ایمنی دارد و او میگوید: ساختمان را ببندم یا نبندم! حالا انگار مجدد تاریخ تکرار شده است. به مدیران کلینیک سینا اطهر چهار بار تذکر داده شده بود که این ساختمان ایمن نیست. سیدجلال ملکی، سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی از اعلام چهار اخطار به کلینیک سینا اطهر از سال ٩۴ تاکنون خبر داد.
او در این باره به هفت صبح میگوید: وضعیت ایمنی این ساختمان از سال ٩۴ تاکنون بررسی شده بود و حدود چهار اخطار در زمینه توجه به ایمنی این ساختمان صادر شده بود. همچنین دستورالعملهای لازم نیز در این خصوص ارائه شده بود.او با بیان اینکه طی سالهای ٩۶، ٩٧ و ٩٨ نیز از این ساختمان بازدید شده بود که متاسفانه ترتیب اثر خاصی داده نشد، گفت: در سال ٩٨ نیز یک اخطار جدی برای آنها صادر شد که از سوی شهرداری بود.
ملکی گفت: نگهداری غیر اصولی مواد و تجهیزات خطرناک، توجه به راههای خروج، سیستم برق و… از مواردی بوده که در دستورالعملهای ابلاغ شده ذکر شده بود.سوال اینجاست کدام نهاد باید این تذکرات ایمنی آتشنشانی به ساختمانها را جدی بگیرد. ملکی میگوید: سال گذشته حدود ۱۰۰ ساختمان غیر ایمن با تذکر آتشنشانی و همکاری شهرداری و قوهقضائیه بسته شدند.
اما باز شاهد فاجعهای هستیم که ۱۹ نفر در این ماجرا با دود خفه شدند! در همین زمینه زهرا صدراعظم نوری، رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران میگوید: این ساختمان از جمله ساختمانهای ناایمنی بوده که وضعیت نامناسب شبکه برق داخلی ساختمان را در آن شاهد بودیم، همچنین اتاقک انباری غیراصولی برای نگهداری سیلندرهای اکسیژن در مجاورت ورودی و محل دسترسی به ساختمان استفاده میشده است .
این در حالی است که لوازم قابل اشتعال در پلکان دسترسی به پشتبام دپو شده بود که این مسئله امکان تردد مناسب را سلب کرده و موجب توسعه حریق شده بود.وی با بیان اینکه در پشتبام فضایی را با کاربری انباری ایجاد کرده بودند، گفت: پلکان دوربند کافی نداشت و این مسئله باعث انتقال سریع دود به طبقات از طریق راه پله شده بود.
نوری با تأکید بر اینکه این ساختمان پنج طبقه ۱۴۰۰ مترمربع زیربنا داشت، گفت: این ساختمان ایمنی لازم را نداشته است به گونهای که آتشنشانان در سال ۹۴ اخطاریهای را برای این واحد صادر کرده و دستورالعملهایی را نیز در راستای ایمنسازی به آن اعلام میکنند اما مورد توجه مالک قرار نمیگیرد.
رئیس کمیته ایمنی شورای شهر تهران با تأکید بر اینکه در سال ۹۶ سازمان آتشنشانی با توجه به اینکه در این ساختمان دستورالعملهای ایمنی قبلی رعایت نشده بود مجددا ضمن تذکر به مالک، نامه استنکاف از دستورالعملهای ایمنی را مجددا ابلاغ میکند، گفت:
در سال ۹۷ یکی از واحدهای بازرسی آتشنشانی دوباره هشداری به ساختمان میدهد که متأسفانه تمکین نمیکند و نهایتا در سال ۹۸ شهرداری منطقه یک ضمن ابلاغ دستورالعملها در اخطار جدی به مالک اعلام میکند که اگر اقدامی در این خصوص صورت نگیرد ذینفعان باید در مقابل حوادث احتمالی پاسخگو باشند.
هر چند که مالک اقداماتی ناقص همچون نصب خاموشکننده آتش یا اجرای سیستم اعلام و اطفای حریق را انجام میدهد اما این اقدامات به صورت ناقص اجرا شده و دستورالعمل را به صورت کامل اجرا نکردند. اگرچه شهردار منطقه یک، حمید موسوی پاسخ سوالات را به نحوی دیگر داده است. او به سایت شهر میگوید:
اینکه همه فضاهای اداری، تجاری و تجمعی به طور مستمر رصد و اخطارهای لازم در زمینه ایمنی صادر میشود، درست است اما ممکن است یک ساختمان همه تمهیدات ایمنی را داشته باشد ولی مثلا تعدادی کپسول گاز را به طور موقت در محوطهاش دپو کند. بنابراین این مسئله با اینکه میتواند علت اصلی آتش سوزی باشد اما ربطی به موضوعات اخطار ندارد!
*** مرگ پزشکان کلینیک
در این حادثه به نقل از کانال سازمان نظام پزشکی بیشتر کشتهها مربوط به پزشکان و کادر درمانی بوده است. دکتر محمدعلی اکبری، جراح و متخصص گوش و حلق و بینی و جراح سر و گردن یکی از جانباختگان حادثه کلینیک سینا اطهر بوده است.
شبنم دیبایی تکنسین اتاق عمل، ابراهیم جدی تکنسین اتاق عمل، مریم خرسندی تکنسین اتاق عمل، احسان گنج خانلو و همسرش رها نیکروش تکنسین اتاق عمل، دکتر فریده تورانی متخصص جراحی عمومی، محدثه رضی تکنسین اتاق عمل، دکتر سلطانپور، دکتر تورانی، ابراهیم جدی پرسنل درمانگاه از جمله کسانی هستند که در این حادثه جان باختند.
*** مرگ به دلیل خفگی با دود
در فیلمهایی که در فضای مجازی منتشر شد زنانی پشت شیشه تاریک از بالای ساختمان فریاد میزدند داریم خفه میشویم و به دادمان برسید. حتی مغازهدار محل میگوید: ما میدیدیم و صدایشان را میشنیدیم خودم هم خواستم کمک کنم که آسیب دیدم. در این حادثه افراد بر اثر خفگی دود جان باختهاند.
پنج نفر از این افراد از ترس سوختن داخل یک کمد پنهان شده بودند که همین افراد بر اثر خفگی جان باختند و یک نفر هم در دستشویی خودش را از ترس سوختن پنهان کرده بود که بر اثر استنشاق دود از حال رفته بود که توسط نیروهای آتشنشانی نجات یافت.
رئیس بیمارستان شهدای تجریش در این باره گفت: علت فوت جانباختگان حادثه کلینیک سینا اطهر سوختگی نبود و آنان به دلیل شدت دود غلیظ دچار خفگی شدند. همچنین دکتر رضا جلیلیخشنود گفت: سه نفر از کسانی که مصدوم شده بودند، جراحی بینی، لیپوساکشن و جراحی بر روی پیشانی داشتند که خدمات درمانی مورد نظر به آنان ارائه شده بود.
حالا ماجرا به پایان رسیده است. مدیرکل پزشکی قانونی استان تهران میگوید:
۱۹جسد از جانباختگان حادثه آتشسوزی سهشنبه شب در کلینیک سینا اطهر تهران (۱۵نفرزن و۴نفرمرد)که به مرکز تشخیصی وآزمایشگاهی پزشکی قانونی استان تهران واقع در کهریزک ارجاع شده بود شناسایی و تعیین علت فوت شدند و جواز دفن هم صادرشد و از این تعداد تاکنون۱۴نفر با دستور مقام قضایی تحویل بستگان درجه اول شده .
پنج نفردیگر هم هنوز بستگان جانباختگان جهت تحویل به پزشکی قانونی مراجعه نکردهاند. از این تعداد ۱۷ نفر از کادر درمان و دو نفر از مراجعین بودند.در میان این افراد یک زن و شوهر جوان بودند که ۱۰روز از تاریخ عقدشان میگذشت و فکر میکردند اگر از کرونا جان سالم به در ببرند غول مرحله آخر را بردهاند اما دریغ که اتفاق بدتری هم در انتظارشان بود.