ناگفته‌هایی درباره واکسن کرونا از زبان مینو محرز
روزنامه هفت صبح | مینو محرز که این روزها یکی از سلبریتی‌های حوزه کرونا محسوب می‌شود دیروز در گفت‌و‌گو با خبرآنلاین حرف‌هایی درباره واکسن کرونا زد که حاشیه‌های زیادی داشت، بخش‌هایی از حرف‌های او را می‌خوانیم:
* یک: واکسن آمریکایی یک تکنولوژی جدید است و آینده آن را نمی‌دانیم، البته که برای من متخصص عفونی ساخت این نوع واکسن خبر خوبی است.به نظر من این‌که تاثیرگذاری واکسن حدود ۷۰درصد باشد، خبر خیلی خوبی است. البته برای کووید کمی بحث‌های اقتصادی هم تاثیرگذار بوده است و برای این‌که سهام بالا برود یکی گفت ۹۰درصد و دیگری گفت ۹۵درصد.
اما واقعیت این است که با اثربخشی ۷۰درصد می‌توان نتیجه خیلی خوبی از یک واکسن داشته باشیم. قبلا می‌گفتند یک نفر که دچار کووید می‌شود مصونیت پیدا نمی‌کند، اما اخیرا یک مطالعه خوبی که در‌هاروارد انجام شده نشان می‌دهد که ممکن است آنتی‌بادی پایین بیاید اما سلول‌ها مصونیت پیدا می‌کنند و این مصونیت تا سال‌ها ادامه پیدا می‌کند. البته داشتیم کسانی که دو یا چند بار مبتلا شدند، شاید آن‌ها استثنا بودند.
* دو: با توجه به شخصیتی که ویروس از خودش نشان داده است هیچ راه دیگری جز واکسن نیست. امیدوارم بعد از ساخت واکسن ویروس جهش پیدا نکند چون دیگر خیلی وضعیت ناجور می‌شود.
* سه: برای ساخت واکسن در ایران از روشی استفاده کردیم که خیلی سریع‌تر به نتیجه می‌رسد و میزان مصونیت آن هم خوب است. نوع دیگر واکسن جدیدی که در دنیا آمده است یعنی واکسن mRNA، اگر در بلندمدت خوب و موثر باشد یک تحولی در سیستم ساخت واکسن ایجاد می‌کند.
اما آن واکسن به همه جای دنیا نمی‌رسد به خصوص این که حمل‌ونقل آن سخت است. یکی از این واکسن‌ها (واکسن شرکت فایزر) به یخچال منفی ۸۰درجه نیاز دارد که فقط در مراکز تحقیقاتی وجود دارد، به همین دلیل انتقال آن مثل باقی واکسن‌ها که در کیف یخ قرار می‌گیرند راحت نیست. واکسن مدرنا هم احتیاج به یخچال منفی ۲۰درجه دارد که انتقال آن هم سخت است.
* چهار: برای تست واکسن در مرحله انسانی در مرحله اول ۵۶ نفر در نظر گرفته می‌شود و در مرحله بعدی باید روی حدود ۱۰۰ نفر کار شود. این مرحله آزمایشی روی گروه سنی ۱۸ تا ۵۰ سال انجام می‌شود و واکسن به کودکان و زنان باردار تزریق نمی‌شود. یعنی مقاوم‌ترین گروه سنی و آن‌هایی که به شکل بدون علامت ویروس را پخش می‌کنند، تست می‌شوند.
* پنج: روی داروی آیمود ایدز که کار کردیم، اول به ۶ داوطلب دادیم بعد مرحله اول، دوم و سوم بالینی انجام شد و بعد دوره پسابازاریابی انجام شد و روی هم رفته چیزی حدود ۲هزار نفر این دارو را تزریق کردند، با وجود این که این دارو تزریقی بود. برای چین هم این اتفاق رخ داده است، اما این مراحل اول و دوم باید روی تعداد کمتر انجام بشود.
* شش: ما نمونه کار داروی آیمود را در قسمت پوتنسی بین‌الملل ثبت کردیم که به اسم خودمان هم هست. وقتی این دارو را برای کار با پروفسوری هلندی بردیم او گفت که شما در یک قدمی‌درمان HIV هستید، الان هم دارو برای درمان قاطع این بیماری کار می‌شود یعنی تا زمان استفاده آن مریض زنده است و زندگی نرمال را دارد.
* هفت: اگر بهمن شروع کنیم و سه مرحله آزمایش انسانی را اجرا کنیم و اگر موثر باشد ساخت آن تا اردیبهشت یا خرداد زمان می‌برد. زمان رسیدن واکسن خارجی هم زودتر از تیرماه نخواهد بود. پس به نظر من با توجه به پولی که برای آن واکسن باید بدهند که تازه تیر به دست ما برسد این کار خیلی به درد نمی‌خورد. چون آن واکسن به این زودی که نمی‌آید و گفتند ارسال آن به ایران تا تیرماه طول می‌کشد.
* هشت: می‌دانید که بزرگترین کارخانه‌هایی که برای واکسن به شکل انبوه کار می‌کنند در هند هستند، هیچ جای دنیا امکانات هند را برای واکسیناسیون ندارد. وقتی با همکاری یک پروژه از یونیسف می‌خواستیم سرخک، سرخچه و اوریون را ریشه کن کنیم، گفتند واکسن هندی قبول نداریم بعد رئیس یونیسف گفت که بزرگترین کارخانه واکسن برای هند است که از ایران به بازدید رفتند و دیدند هیچ کارخانه‌ای در دنیا چنین تشکیلات عظیمی‌ندارد.
* ۹: داروهای مختلف زیادی به بازار آمده‌اند، اما دنیا در حال کار روی داروهایی است که اتفاقا مکانیزمی‌مشابه با داروهای ما دارد تا دیگر ویروس‌های نهفته در بافت‌ها هم از بین بروند و به طور کاملا قاطع HIV درمان می‌شود، این ایده‌آل است و در آمریکا و هلند در حال کار کردن روی این روش هستند. اتفاقا در هلند کسی که این کار را می‌کند ایرانی است، او روی قارچ‌های وحشی کار می‌کرد. یک آقای دکتر آمریکایی که سومین کاندیدای جایزه نوبل بود هم در ایران در مرکز تحقیقات ایدز برای ما کنفرانس داد، داروی او هم برای ریشه‌کنی ایدز فوق‌العاده اثر می‌کرد.
* ۱۰: ما در ابتدا تاکیدی بر تجویز کورتن نداریم، اوایل باید داروهای ضد ویروس تزریق شود. داروی ضد ویروسی نداریم که به شکل سرپایی داده شود اما هم اکنون برخی در حال تحقیق روی داروی آیورمکتین هستند، دارویی که ضدانگل است. امتحان کردند که این دارو اثر ضدویروسی دارد و خوراکی هم است. این دارو خیلی امیدوار کننده است، شعار یک پروفسوری در آمریکا این است که جای رمدسیویر آیورمکتین تزریق شود، این‌ها همه در حد تحقیقات هستند اما امیدوارم سرپایی جواب بدهد چون در این صورت با چهار قرص می‌توان مریض را کاملا خوب کرد. از سویی آزیترومایسین را اصلا دیگر تجویز نمی‌کنیم، این دارو خودش عارضه دارد.
* ۱۱: در دوره پاندمی شرکت‌های دارویی و واکسن خیلی کثیف کار کردند، مخصوصا خود آمریکا. شاید حضور خود رئیس جمهورش(ترامپ) که در تجارت است هم بی‌تاثیر نباشد. باور می‌کنید مقالاتی در برخی مجلات مهم بر علیه کلوکرین چاپ کردند؟ این دارو در بیماران بستری اثر ندارد اما در سرپایی خیلی خوب اثر می‌کند. بعد از آن مقالات یک تحلیل گسترده نشان داد که کلوکرین در بیماران سرپایی موثر است.
* ۱۲: داروی فاویپیراویر : این دارو اتفاقا در آمریکا بررسی شد و هیچ اثری ندارد. من نمی‌دانم چرا برخی آنقدر فاویپیراویر را دوست دارند؟ این یک داروی ضد آنفلوآنزاست و در کووید اثر نداشته است، مطالعه‌ای اینجا هم انجام شد که نشان می‌داد اثری ندارد. در ترکیه این دارو تجویز می‌شود اینجا هم برخی پزشکان دوست دارند، این دارو را تزریق کنند اما ما نتیجه‌ای از آن نگرفتیم. عوارض این داروها هم زیاد است، نمی‌دانم چرا ترکیه دوست دارد این دارو را تجویز کند. قبلا هم به بیماران داروهای آنفلوآنزا یا ضد ایدز دادیم، اوایلش کمی‌اثر کرد ولی بعد دیدیم هیچکدام موثر نبودند.
* ۱۳: دکتر ملک‌زاده یک محقق فوق‌العاده بود که تیم بسیار قوی داشت و من برای ایشان احترام زیادی قائل هستم. این مطالعه که سازمان جهانی بهداشت قصد اجرای آن را در ۳۰ کشور داشت، توسط تیم ایشان انجام شد و از ایران حدود ۳۸۰۰ نفر در این آزمایش شرکت کردند.آقای احمدی نژاد به این پژوهش هم انتقاد کرد و گفت که برای این انجام شده است که یک عده به پول برسند و مردم ایران موش آزمایشگاهی شده‌اند!
باید بگویم که محقق اصلی آن مطالعه من بودم و کسی یک ریال هم پول نگرفت. داروها از طریق سازمان جهانی بهداشت وارد شد و مطالعه‌ای بود که خیلی از کشورها شرکت کردند و روی ۱۲هزار نفر کار شد. در نتیجه این مطالعه معلوم شد که هیچکدام از این داروها مثل رمدسیویر، داروهای ایدز و …. موثر نبودند. اما از سویی تا این مطالعه آماده شود FTA مجوز استفاده از رمدسیویر را داد.
این داروی ضد ویروس از خیلی وقت پیش توسط شرکتی برای ابولا ساخته شده بود و در دستشان مانده بود، بعد که ویروس در چین شیوع پیدا کرد این دارو به چینی‌ها پیشنهاد داده شد و آن‌ها هم دیدند که این دارو بد نیست و خودشان هم آن را ساختند، اما الان هرچه به جلو می‌رویم نظرات تغییر می‌کند. در کووید دارو باید روی هزاران نفر امتحان شود و تاکنون هیچ دارویی موثر نبوده است.
* ۱۴: در مورد طب سنتی می‌خواهم صحبت‌های استاد دکتر ملک افضلی را تکرار کنم؛ یک نوع طب بیشتر وجود ندارد، آن هم طب مبتنی بر شواهد است. در دنیای امروز باید مدرک داشته باشیم که یک دارو موثر است و نمی‌شود روی هوا صحبت کرد. در نتیجه آن‌ها هم پروپوزال بدهند، کار کنند و ثابت کنند که ترکیب این گیاه‌ها موثر است. من خودم روی گیاه کار کردم، کار با آن به این سادگی نیست و ترکیب آن را باید روی حیوان کار کنیم که یک موقع سرطان‌زا نباشد، وزارت بهداشت هم به این راحتی مجوز نمی‌دهد.
* ۱۵: تجربه‌ای که من از ایدز دارم نشان می‌دهد کشورهای اطراف ما به هیچ وجه آمار تلفات کرونا را درست نمی‌دهند، ترکیه اصلا این کار را نمی‌کند، آمارهای این کشور کاملا دست‌ساز است، افغانستان امکان تشخیص زیاد را ندارد، پاکستان دروغ می‌گوید و کشورهای خلیج فارس هم اصلا آمار درست نمی‌دهند.برای مثال عربستان گفته بود که یک مبتلا هم در این کشور وجود ندارد بعد در مسابقه فوتبال در قطر بیش از ۱۰ فوتبالیست کرونا مثبت بودند، مشخص است که دروغ می‌گویند. ما در ایران از اول برای همه بیماری‌های عفونی خیلی شفاف گزارش دادیم.
* ۱۶: دقیقا ایران طبق خواسته سازمان جهانی بهداشت تعدادی را که مثبت شده‌اند، گزارش می‌دهد. ۳۰درصد از مریض‌های ما که علائم هم دارند ممکن است تست کوویدشان منفی شود، این‌ها چه زنده بمانند چه نه جزو لیست قرار نمی‌گیرند چراکه سازمان جهانی بهداشت چنین چیزی می‌خواهد.
* ۱۷: اخیرا سازمان جهانی بهداشت گفته است که اگر ۹۷درصد جامعه به شکل درستی ماسک بپوشند نه این که ماسک زیر بینی یا چانه باشد، احتیاجی به تعطیلی نیست. اما اگر در این مرحله این تعطیلی‌ها رخ نمی‌دادند، دیگر سیستم بهداشتی جوابگو نبود. هم کادر پزشکی و هم بیمارستان‌ها توانایی بستری این تعداد بیمار را نداشتند.
بعد از باز شدن مردم باید رعایت کنند و اقداماتی انجام شود. مثلا در نیویورک اوضاع خیلی بد بود بعد از بازگشایی‌ها گفته شد که رستوران‌ها و مراکز ورزشی باز نشوند. چراکه در اینجور جاها افراد ساعت‌ها بدون ماسک حضور دارند. یکی از مسائل بسیار مهم این است که در محل کار افراد باید سیستم تهویه هوا وجود داشته باشد. خیلی جاها پنجره هم نیست و مردم در اتاق‌های کوچک کار می‌کنند. تهویه هوا اجباری است، به همین دلیل مترو محلی خطرناک حساب می‌شود، در حالی که بیشترین جابه‌جایی مسافران در مترو صورت می‌گیرد.
* ۱۸: قرنطینه با سطح قدیم خود نمی‌تواند وجود داشته باشد. چین در ووهان با ۱۲میلیون جمعیت با خشونت وحشتناک بیماری را کنترل کرد. یعنی ارتش وارد کار شد و در خانه مبتلایان را لحیم کرد. هیچ جای دنیا نمی‌تواند به این شکل با مردمش برخورد کند. قرنطینه برای شهرهای کوچک است و در جایی مثل تهران قرنطینه کلمه درستی نیست و برای همین از کلماتی مثل فاصله‌گذاری فیزیکی یا اجتماعی استفاده می‌شود.
