جزئیات ترور دکتر فخریزاده، دانشمند هستهای
روزنامه هفت صبح، مصطفیآرانی | دکتر محسن فخریزاده، یکی از دانشمندان ارشد هستهای و فعالان صنعت دفاعی کشور، دیروز در ورودی شهر آبسرد در حوالی تهران ترور شد و به شهادت رسید. هیچ گروهی تاکنون مسئولیت این عملیات تروریستی را به عهده نگرفته است اما مقامات کشورمان مانند ترورهای قبلی، معتقدند که رژیم صهیونیستی و به طور مشخص سازمان عملیاتی آن یعنی موساد، این عملیات تروریستی را انجام دادند.
بعدازظهر دیروز، خبری کلی مبنی بر ترور یکی از دانشمندان هستهای ایران در منطقه دماوند توسط برخی از کانالهای تلگرامی نزدیک به اصولگرایان منتشر شد. بعد از مدتی نام دکتر فخریزاده به عنوان هدف این ترور رسانهای شد و حوالی ساعت ۷بعدازظهر بود که وزارت دفاع رسما، شهادت ایشان را تایید کرد. وزارت دفاع در بیانیه خود، این شهید را رئیس سازمان پژوهش و نوآوری این وزارتخانه خوانده است.
ترور ظاهرا به این شکل اتفاق افتاده که در ورودی شهر آبسرد در شمال شرقی تهران و در بلواری به نام شهید مصطفی خمینی، ابتدا یک نیسان آبی مملو از مواد منفجره، منفجر میشود و سپس، دست کم دو تروریست با اسلحه به خودروی ایشان (که ظاهرا آن هم از شرکت نیسان مدل تیانا بوده)، شلیک میکنند.
در جریان این موضوع، ظاهرا به محافظ یا محافظان ایشان نیز شلیک میشود. خبرگزاری تسنیم از شهادت چند تن از بستگان ایشان نیز یاد کرده است ولی تا لحظه نگارش این گزارش، تعداد این افراد، نسبتشان با شهید فخریزاده و نیز قطعیت شهادت محافظ یا محافظین ایشان تایید نشده است. پس از ترور، پیکر مجروح شهید فخریزاده با یک هلیکوپتر به بیمارستان بقیهالله در حوالی میدان ونک منتقل میشود اما عملیات احیای ایشان در این بیمارستان وابسته به سپاه پاسداران، موفقیتآمیز نبوده و در نهایت ایشان به شهادت میرسد.
همانطور که در ابتدای این مطلب گفتیم، هیچ گروهی تاکنون مسئولیت این عملیات تروریستی را به عهده نگرفته و خبری رسمی نیز مبنی بر بازداشت فرد یا افرادی در رابطه با این عملیات منتشر نشده است اما دیروز خبرگزاری صداوسیما به نقل از خبرنگار خود مستقر در محل انجام ترور، از سخنانی غیررسمی مبنی بر دستگیری یک فرد سخن گفته است.
اما دکتر محسن فخریزاده که بود؟ حقیقت این است که نوع کار او به شکلی بود که کمتر از او میدانستیم. دو سال پیش، نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی در جریان رونمایی از آنچه ادعا میکرد اسناد برنامه هستهای ایران است و از ایران سرقت شده، برای نخستین بار تصویری را منتشر کرد و ادعا کرد که این تصویر، شهید محسن فخریزاده است و خواست که نام او به یاد سپرده شود.
یک ماه پیش نیز، برخی از اعضای سازمان منافقین، با انتشار برخی تصاویر مدعی کشف بعدی مخفی در برنامه هستهای کشور شده و شهید فخریزاده را مسئول آن دانسته بودند. همچنین چند سال پیش مجله فارین پالیسی نام ایشان را جزو یکی از ۵۰۰ فرد قدرتمند جهان ذکر کرده بود و البته نام ایشان در لیست تحریمها در سال ۲۰۰۷ نیز ذکر شده بود. همچنین منابع خارجی، از ایشان به عنوان پدر برنامه هستهای ایران یاد میکردند.
با این حال آنچه از منابع رسمی کشورمان میدانیم این است که او ۵۹ سال سن داشته و علاوه بر ریاست بر آن سازمان زیرمجموعه وزارت دفاع، استاد فیزیک هستهای در دانشگاه امام حسین (ع) بوده است.
برای تحلیل این واقعه، زود است و باید منتظر روزهای آینده باشیم ولی فعلا میتوان این حرفها را درباره آن زد:
۱٫ ترور شهید فخری زاده، درست در سالگرد شهادت شهید مجید شهریاری اتفاق افتاده است. همچنین کمتر از یک سال از زمان شهادت شهید قاسم سلیمانی که مهمترین ژنرال نظامی کشور بود میگذرد. از سوی دیگر دیروز، نقش شهید فخری زاده در برنامه هستهای کشور، مشابه نقشی دانسته شده بود که شهید طهرانی مقدم در برنامه موشکی داشت.
۲٫ مساله حفاظت از دانشمندان ارشد هستهای دیروز دوباره داغ شده بود. بدون اینکه بخواهیم بدون اطلاعات کافی، عملکرد نیروهای امنیتی را در این زمینه نقد کنیم، حسرت از دست دادن فرد بزرگی مثل شهید فخری زاده، باعث میشود که انگیزه انتقادات این چنینی را خیرخواهانه بدانیم مخصوصا در شرایطی که در روزهای اخیر رسانههای خارجی در خصوص ترور نفر دوم القاعده در تهران نیز خبرهایی را منتشر کرده بودند.
۳٫ برخی از وقایع اخیر خاورمیانه دیروز با ترور شهید فخری زاده معنایی دیگر گرفته است. از سفر پمپئو به منطقه بگیر تا دیدار نتانیاهو و بن سلمان در شهر نئوم عربستان و ماجرای اعزام دو فروند بی ۵۲ به خاورمیانه و از سوی دیگر لغو سفر نتانیاهو به بحرین و حتی ماجرای لغو موقتی اعطای ویزا به ایرانیان برای سفر به امارات. اصولگرایان دیروز میخواستند ماجرا را به مبادله کایلی مور گیلبرت نیز متصل کنند و بگویند تا خیال اسرائیل از گرفتن جاسوسش راحت شد، عملیات را اجرا کرد.
۴٫ تحلیل اولیه دو مقام ارشد کشور، این است که قصد اسرائیل از این کار، کشاندن کشور به ورطه جنگ است. دیروز این مضمون را هم ظریف در توییتش نوشت و هم حسین دهقان که اگرچه کاندیدای انتخابات ۱۴۰۰ است ولی به هر حال، هم مشاور ارشد فعلی رهبر انقلاب در امور صنایع دفاعی است و هم وزیر سابق دفاع.
۵٫ علیاکبر رائفیپور، دیروز مدعی نقش شهید فخری زاده در پروژه تولید واکسن کرونا در کشور هم شده بود. رشته تحصیلی این شهید بزرگوار به تولید واکسن نمیخورد و رائفی پور هم منبع موثقی نیست ولی اصل حرف مهم است چرا که در فرض صحت آن میتواند باعث توقف این پروژه شود. باید دانست که پروژههای با فناوری پیشرفته یا های تک، واقعا وابسته به افراد است کما اینکه واکسن آلمانی - آمریکایی را به آن پزشک ترک و همسرش نسبت میدهند.
۶٫ تحلیل اولیه دیپلماتیک از ماجرا این است که این ترور میتواند کار دیپلماتهای ایرانی و دولت بایدن برای بازگشت به برجام را سخت کند. در شرایطی که دیروز ترامپ با بازنشر برخی توییتها عملا این اتفاق را تایید کرده بود، واکنش تیم بایدن به این خبر مهم است.
۷٫ و در نهایت اینکه اصولگرایان دیروز طبق معمول دستمایهای یافتند برای انتقاد از دولت و کانون محوری انتقادها هم این بود که دولت با آژانس همکاری زیادی کرده و حتی مدعی شدند که زمینه ساز ملاقات شهید فخری زاده با آمانو شده است. در شرایطی که طرحی هم برای برنامه هستهای در مجلس در حال بررسی است؛ شاید اگر شرایط از کنترل خارج شود، تبعات ماجرا حتی به همکاری ایران و آژانس هم کشیده شود.