تشدید خشونت طالبان؛ در هرات چه خبر است؟
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: انتشار فیلم‌ها و تصاویری از خشونت گروه طالبان علیه زنان و مردان افغانستان در هرات، تبدیل به سوژه روز شده است. در شبکه‌های اجتماعی، تقریبا هر هفته کلیپی منتشر می‌شود که در آن فردی در حال شلاق خوردن در ملأعام یا محاکمه صحرایی است و افراد دیگری ناظر و شاهد خشونت بی‌رحمانه این گروه علیه مردم عادی هستند.
* دو: نخستین ویدئو در ماه گذشته زنی را نشان می‌داد که در محلی خاکی توسط یک طالب مسن هدایت می‌شد تا آماده مجازات شود و بعد در حالی که ده‌ها نفر به تماشای این مجازات نشسته اند، او را با شلاق تنبیه می‌کند. شلاق توسط دیگر مردان دست به دست می‌شود و زن به اتهامی که ما نمی‌دانیم، مجازات می‌شود. هر چند این ویدئو سر و صدای زیادی کرد و از ظاهر مردها نشان می‌داد که اعضای طالبان هستند اما این گروه حاضر نشد تا مسئولیت این اقدام را به عهده بگیرد.
* سه: به تازگی دوباره فیلمی از خشونت طالبان در هرات دست به دست می‌شود که در آن یک مرد با چوب و شلاق مورد کتک خوردن توسط طالبان قرار می‌گیرد. صحنه‌سازی فیلم مشابه قبلی است و گفته می‌شود که این جوان به دلیل روزه‌خواری مورد مجازات قرار گرفته است. حتی پیش از اینکه این ویدئو دست به دست شود هم گفته می‌شد که در پایان فروردین ماه، سه نفر به خاطر روزه‌خواری شلاق خورده‌اند.
این تصاویر یادآور رفتارهایی است که در زمان حکومت طالبان بر افغانستان انجام می‌شد. تصاویری از آن دوره نشان می‌دهد استادیوم‌ها و زمین‌های بازی شهرها تبدیل به محلی برای مجازات در ملأعام بوده اما در هرات چه خبر است؟
* چهار: هرات یکی از مهم‌ترین شهرهای افغانستان است که از نظر فرهنگی و تاریخی اهمیت زیادی دارد. این شهر هم قطب صنعت و هم مرکز فرهنگی و هنری کشور بوده و در غرب افغانستان و در همسایگی با ایران قرار دارد. در سال ۱۳۷۴ بعد از نبردی طولانی، طالبان بر این استان تسلط پیدا کردند. با شکست طالبان، برنامه‌های دولت مرکزی برای هرات شکل تازه‌ای به خود گرفت و تصمیم بر این نشد که استان هرات تبدیل به قطب فرهنگی و اقتصادی افغانستان شود.
* پنج: اما در دو سال اخیر اوضاع در افغانستان تغییر کرده است. طالبان می‌گوید ۷۵ درصد خاک این کشور را در دست دارد اما دولت مرکزی می‌گوید این میزان فقط به ۵۲ درصد می‌رسد. با این حال هرات هنوز منطقه‌ای در دست دولت تلقی می‌شود.
* شش: هرچند طالبان قدرت زیادی را در استان هرات در دست ندارند اما برخی از شاهراه‌ها و روستاهای اطراف تحت نفوذ این گروه قرار دارد. در این منطقه حتی مسائل قضایی و دعوی هم توسط طالبان شکل گرفته و شاهراه‌ها هم به دست این گروه محافظت می‌شوند. دولت می‌گوید دلیل آنکه گروه طالبان قدرت دخالت در امور قضایی در این منطقه را دارد، این است که مردم برای حل مشکلات‌شان به جای مراجعه به کارگزاران دولت، طالب‌ها را انتخاب می‌کنند اما به نظر نمی‌رسد که این ایده دولت چندان صحیح باشد. چرا که هرات با میزان بالایی از جمعیت هزاره، استعداد زیادی برای نزدیک شدن به طالبان ندارد و به نظر می‌رسد کم‌کاری دولتی‌ها باعث شده تا دست طالبان برای اعمال مجازات‌های سختگیرانه علیه مردم این استان باز باشد.
* هفت: در ماه‌های اخیر درگیری‌های خونینی در هرات شکل گرفته که در آن تعدادی از نیروهای طالبان کشته شده‌اند. با این حال این روزها این منطقه تبدیل به منطقه‌ای نیمه‌جنگی شده است. در ولایت هرات، در ماه‌های اخیر هزاران حمله هم به نیروهای امنیتی افغانستان شکل گرفته است. برای طالبان، هرات اهمیت ویژه‌ای دارد. این گروه مایل است تا دست بالا را در مذاکرات صلح دوحه و استانبول داشته باشد و برای این کار نیازمند این است که مناطق مهم‌تر و وسیع‌تری را تحت کنترل داشته باشد.
* هشت: ولسوالی اوبه در ولایت هرات یکی از مناطقی است که خشونت در آن غوغا می‌کند. گفته می‌شود ویدئوهای منتشر شده از مجازات زنان و مردان در ملأعام، از همان ولسوالی به بیرون درز کرده است. اوضاع در این منطقه از فروردین ماه خراب‌تر شده و عملا طالبان چند بار دست به تصرف اوبه زده است و دولت هم اختیار کامل ولسوالی را بر‌عهده ندارد. اوبه نسبتا به مرکز ولایت هرات دورتر است و به همین دلیل نیروهای امنیتی قادر به تامین امنیت کامل آن نیستند. مردمی که اقوامی خارج از این منطقه دارند، آن را ترک کرده‌اند و تنها کسانی که از وضعیت مادی ضعیف‌تری برخوردارند در اوبه باقی مانده‌اند و مورد خشونت طالبان قرار می‌گیرند.
