صاحبخانه‌ها از مالیات خانههای خالی می‌ترسند؟
روزنامه هفت صبح | مالیات بر خانههای خالی برخلاف چیزی که بعضی‌ها می‌گویند یک طرح ابتکاری نیست و قبلا در بسیاری کشورهای دنیا امتحان شده است. به‌عنوان نمونه دولت ویکتوریای استرالیا به‌منظور کاهش خانههای خالی و سوداگری در املاک، در مارس ۲۰۱۷ قانون اخذ مالیات بر خانههای خالی را تصویب کرد.
مطابق این قانون در صورتی که بیش از شش ماه خانه‌ای خالی باشد، صاحبان ملک موظف هستند یک درصد از ارزش آن را به‌عنوان مالیات به دولت بپردازند. مجریان این طرح در استرالیا انتظار داشتند اخذ مالیات از خانههای خالی به عرضه بیشتر واحدها منجر شود و قیمت مسکن را به‌میزان یک تا دو درصد کاهش دهد.
همچنین پس از افزایش قیمت مسکن و نرخ اجاره‌بها در ایالت هاوایی آمریکا، شهرداری و مسئولان، اخذ مالیات از خانههای خالی را به‌عنوان راهکاری ضروری برای ساماندهی بازار املاک در دستور کار قرار داده‌اند. بر اساس برآورد شهرداری هاوایی، اخذ مالیات یک‌درصدی می‌تواند علاوه بر تزریق حدود ۱۰هزار واحد مسکونی خالی به بازار، ساخت خانههای ارزان‌قیمت را با درآمد ۶۰میلیون دلاری آن به‌دنبال داشته باشد.
ونکوور کانادا نیز فرآیند اخذ مالیات بر خانههای خالی را در سال ۲۰۱۷ آغاز کرده و حالا پس از گذشت دو سال علاوه بر اینکه دولت محلی هر سال حدود ۳۹میلیون دلار از این طریق درآمد به‌دست آورده، خرید ملک به‌قصد سوداگری و احتکار نیز کاهش پیدا کرده است. طبق آمار‌ها تعداد خانههای خالی این شهر از هزار و ۱۳۱واحد در سال ۲۰۱۷ به ۷۸۷واحد رسیده؛ این یعنی تعداد خانههای خالی پس از اجرای طرح اخذ مالیات حدود ۳۰درصد کاهش پیدا کرد و بیشتر واحدها از ترس وضع مالیات به بازار اجاره عرضه شدند.
در ونکوور کانادا اگر خانه‌ای بیش از شش ماه در سال خالی از سکنه بماند، باید معادل یک درصد از ارزش کل ملک را به‌عنوان مالیات به شهرداری بپردازد. شهردار ونکوور در توجیه اجرای طرح مالیات بر خانههای خالی تاکید کرد که قصد دارند بر بازار مسکن اجاره‌ای تاثیر مثبت بگذارند چون خانه‌ها برای مردم هستند نه سوداگران و به‌همین جهت باید با وضع جریمه‌هایی از این شکل، مالکان خانههای احتکارشده را تشویق به واگذاری املاک خود کرد.در گزارشی که به‌بررسی نتایج اجرای طرح دریافت مالیات از خانههای خالی در ونکوور می‌پردازد آمده تا اکتبر ۲۰۱۹ تعداد آپارتمان‌هایی که در شهر ونکوور اجاره داده شده با رشد ۲۱درصدی در مقایسه با سال قبل روبه‌رو شد.
*** جزئیات طرح مالیات خانههای خالی در ایران
بر اساس طرح پیشنهادی نمایندگان مجلس قرار است از خانههای خالی در ایران هم مالیات دریافت شود. بر این اساس واحد‌های مسکونی واقع در شهر‌های بالای ۱۰۰هزار نفر جمعیت که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور خانه خالی شناسایی شده‌اند، چنانچه بیش از ۱۲ماه از پایان عملیات ساخت (برای واحد‌های نوساز) یا بیش از شش ماه از آخرین نقل و انتقال یا آخرین زمان سکونت (برای واحد‌های غیرنوساز) گذشته باشد، مشمول مالیات خواهند بود. میزان این مالیات در سال نخست به ازای هر ماه، دو برابر ارزش اجاری ماهانه ملک است. این مالیات در سال‌های بعد ۵۰درصد بیش از سال قبل تعیین می‌شود.
از جمله نکات دیده شده در این طرح موضوع تفکیک زمانی برای تعریف خانههای خالی به تفکیک خانههای نوساز و خانه‌هایی با سال ساخت بالاتر است، به طوری که برای خانه‌هایی با سال ساخت بالا فقط شش ماه زمان در نظر گرفته شده است و پس از آن این املاک به عنوان خانه خالی تعریف خواهند شد.
نمایندگان مجلس یک‌سری معافیت هم برای مشمولان طرح مالیات خانههای خالی درنظر گرفته‌اند. مثلا فرادی که تمایل داشته باشند، قرارداد‌های اجاره‌شان را سه‌ساله منعقد کنند از پرداخت این نوع مالیات و سایر مالیات‌هایی که در بخش مسکن وضع می‌شود، معاف خواهند شد.
مجریان این طرح در ایران امیدوار هستند قانون مالیات بر خانههای خالی بتواند، ۵۰درصد خانههای خالی را شناسایی و وارد بازار مسکن کند. در این طرح اگر واحدی اجاره داده نشود مشمول مالیات و به میزان مبلغ اجاره ظرف مدتی که می‌تواند خالی بماند مشمول جریمه خواهد شد.
