تجربه شخصی از مزایای شگفتانگیز خرید از Marketplace
گروه بازار| می‌خواهم داستان خرید عجیب‌ترین ماشین لباسشویی تاریخ را برایتان تعریف کنم؛ هفته گذشته من و همسرم ۳۳۵هزار تومان بیشتر پول دادیم تا مطمئن شویم خرید درست‌تری انجام می‌دهیم. تقریبا شنبه بود که تعمیرکار ماشین لباسشویی قدیمی‌مان با موبایلم تماس گرفت و اعلام کرد از تعمیر دستگاه ناامید شده. گفت قطعات و لوازم جانبی مورد نیازش موجود نیست و اگر هم موفق به پیدا‌کردن آنها شود، خرج تعمیرات تقریبا به اندازه خرید یک ماشین لباسشویی جدید خواهد بود. با توجه به مسائل اقتصادی این‌روزها و گرانی‌های بازار لوازم خانگی تصمیم سختی بود اگرچه چاره دیگری هم نداشتیم. با کمی تحقیق لباسشویی جدیدمان را انتخاب کردیم.
در ادامه باید درمورد قیمت مطمئن می‌شدیم. تقریبا در تمامی فروشگاه‌های سنتی و حتی نمایندگی‌های برند از ما توقع داشتند علاوه بر پرداخت تمام و کمال پول، هزینه ارسال را هم پیش‌پیش بگیرند اما هیچ‌کس حاضر نبود برای تحویل کالا، زمان مشخصی را تعیین کند. در بهترین‌حالت ماشین لباسشویی یک‌هفته پس از تسویه‌حساب به‌دستمان می‌رسید. پس به سراغ فروشگاه اینترنتی دیجی‌کالا رفتیم و همان اول کار به نکته‌ای عجیب برخوردیم. خود دیجی‌کالا لباسشویی مورد نظرمان را نداشت و توصیه می‌کرد آن را از دوفروشنده همکارش بخریم. فروشگاه اول کالا را چهارمیلیون و ۸۹۰هزار تومان و فروشگاه دوم همان لباسشویی را پنج‌میلیون و ۲۲۵هزار تومان می‌فروخت اما میزان امتیاز رضایت مشتریان آنها اختلاف معناداری باهم داشت. ۹۲درصد مشتریان فروشگاهی که کالا را با قیمت بیشتر عرضه می‌کرد، گفته بودند از خریدشان راضی هستند در‌حالی‌که این عدد برای فروشگاه دوم ۵۲درصد بود. همسرم اعتقاد داشت قضیه پیچیده نیست و با توجه به اختلاف ۳۳۵هزارتومانی قیمت‌ها باید بدون ذره‌ای تردید از فروشگاهی که کالا را ارزان‌تر می‌فروشد، خرید کنیم. برای من ولی وضع فرق می‌کرد. خودم را آدم بدشانسی
نمی‌دانم ولی چند‌بار موقع منچ‌بازی در‌حالی‌که سه‌نفر دیگر هرچهار مهره‌شان را به خانه‌های امن رسانده بودند، من هنوز برای دشت‌کردن اولین «شش» دیوانه‌وار تاس می‌ریختم. پس تصمیم گرفتم درمورد خرید ماشین لباسشویی احساسی رفتار نکنیم.
وقتی سعی کردم دلیل اختلاف قیمت را پیدا کنم متوجه شدم، خریداران قبلی کامنت‌های انتقادی زیادی درباره فروشگاهی که ماشین لباسشویی را ارزان‌تر می‌فروخت ثبت کرده‌اند.
چندنفری گفته بودند کالا را با چندروز تاخیر تحویل گرفته‌اند. یک‌نفر دیگر ادعا می‌کرد موقع نصب متوجه آسیب‌دیدگی فیزیکی در بدنه لباسشویی شده و به همین‌خاطر مجبور شده آن را مرجوع کند. در چنین مواقعی مشتریان معمولا عیب‌و‌ایرادات را از چشم دیجی‌کالا می‌بینند چون هنوز با مفهوم کاربردی مارکت‌پلیس(Marketplace) آشنا نیستند. کسانی که دستی بر آتش دارند Marketplace را به‌عنوان معجزه تجارت در قرن ۲۱ می‌شناسند. اگر بخواهیم به زبان ساده آن را توضیح دهیم، باید به یک سایت اینترنتی بزرگ و مشهور مثل آمازون یا مثلا همین دیجی‌کالای خودمان اشاره کنیم.
این سایت‌ها قبلا برای خودشان شهرت و اعتبار کافی پیدا کرده‌اند و مشتریان زیادی دارند. حجم و میزان سفارش اینگونه سایت‌ها به‌دلیل شهرت و اعتبارشان مدام بالا و بالاتر می‌رود تا به اندازه‌ای برسد که آنها ترجیح بدهند به‌خاطر افزایش سرعت و تامین به‌موقع کالا از دیگر فروشنده‌ها کمک بگیرند.
مهم‌ترین مزیت Marketplace این است که فروشنده‌ها برای رقابت باهم، سعی می‌کنند قیمت کمتر و خدمات بهتری ارائه دهند. چون در فهرست پیشنهادی مارکت‌پلیس به خریدار، فروشنده‌ای که قیمت و کیفیت بهتر ارائه دهد، اول فهرست خواهد بود. جالب‌تر اینکه فروشنده‌ها توان رقابت با محصولات ارائه‌شده توسط خود مارکت‌پلیس را هم دارند و یک فروشنده می‌تواند با قیمت کمتر، خودش را در صدر فهرست نگه دارد.
رقابت بین فروشندگان در مارکت‌پلیس رقابتی کشنده به نفع مشتری است. کافی است بدانید دیجی‌کالا به‌عنوان بزرگترین فروشگاه اینترنتی تا پیش از تبدیل‌شدن به مارکت‌پلیس، در مدت ۱۰سال فقط توانسته بود ۱۰۰هزار کالا ارائه دهد اما در همین‌مدت کوتاه پس از حضور فروشندگان در قالب مارکت‌پلیس، تعداد کالاهای موجود در دیجی‌کالا به یک‌میلیون رسیده است.
فروشند‌‌ه‌های همکار در سیستم Marketplace یک صفحه اختصاصی دارند که توسط خودشان اداره می‌شود.
به این ترتیب وقتی خریداری دنبال یک محصول مشخص است، دیجی‌کالا چند فروشنده را به او پیشنهاد می‌دهد و این امکان را فراهم می‌کند تا چیزهای دیگری ازجمله قیمت، سرعت تحویل، امتیاز رضایت مشتریان قبلی و… را مقایسه کند. در پایان پروسه خرید، از مشتری خواسته می‌شود با توجه به تجربه‌ای که داشته، به فروشنده امتیاز بدهد. این امتیازها مثل چراغی در دل تاریکی، خریدارانی را که بعدها به سایت سر می‌زنند راهنمایی می‌کند. طبیعی است در چنین سیستمی، فروشگاهی که به‌خاطر بدقولی یا رفتار اشتباه با مشتری، امتیازاتش مدام درحال کاهش است، برای برگردان اعتبار از‌دست‌رفته دست‌وپا بزند. این کار می‌تواند با تاکتیک‌های مختلفی اجرا شود؛ چیزهایی مثل چشم‌پوشی از کل سود یا حداقل بخشی از آن یا استفاده از وعده‌های وسوسه‌کننده مثل درنظرگرفتن جایزه و اشانتیون.
یکی دیگر از قابلیت‌های شگفتانگیز سیستم Marketplace همین مهربانی بی‌حد‌‌و‌حصر است که حتی به فروشنده‌ها و فروشگاه‌های بد اجازه می‌دهد چهره تجاری خود را بازسازی کنند با این‌حال چنین‌کاری باید حتما با خوش‌سلیقگی و سیاست‌ورزی انجام شود و من و شمای خریدار تنها وقتی می‌توانیم به چنین فروشگاهی اعتماد کنیم که امتیازاتش در بخش رضایت مشتریان دوباره به مدار صعودی برگردد.
دقیقا به‌خاطر همین شناخت از سیستم Marketplace من و همسرم در هفته گذشته تصمیم سختی گرفتیم و سفارش خریدمان را در فروشگاهی ثبت کردیم که امتیاز رضایت مشتریان بالاتری داشت و در‌عوض ماشین لباسشویی را با قیمت بیشتر می‌فروخت. به‌نظر من قیمت تنها یکی از معیارهای انتخاب است و به‌عنوان خریدار بد نیست معیارهای دیگری ازجمله کیفیت خدمات را هم درنظر گرفت. فکر می‌کنم آن ضرب‌المثل قدیمی فارسی را شنیده‌اید که می‌گوید: «هیچ ارزانی بی‌دلیل نیست»!
