تبعات باخت ترامپ برای اقتصاد ایران
روزنامه هفت صبح، آرش پورابراهیمی | کمتر از هشتاد روز تا انتخابات ریاستجمهوری آمریکا باقی مانده و نظرسنجیها از پیشتازی جو بایدن حکایت دارند. در واقع حداقل میتوان گفت که شکست دونالد ترامپ چندان دور از انتظار نیست. اما شکست آقای ترامپ چه تبعاتی برای اقتصاد ایران به همراه خواهد داشت؟
رویکرد آمریکا درباره ایران در صورت پیروزی آقای بایدن چندان غیرقابل پیشبینی نخواهد بود.
که آقای بایدن معاون اول دولت اوباما بود و برجام هم یکی از مهمترین دستاوردهای آن دولت به حساب میآید. در نتیجه دولت آقای بایدن احتمالا کم و بیش در مسیر بازگشت به برجام و احیای این توافقنامه قرار خواهد گرفت. انتظار چنین سیاستی در میان سرمایهگذاران ایرانی برای کاهش جذابیت دلار در بازار ایران کفایت میکند.
حتی اگر قیمت دلار در بازار تهران پس از پیروزی آقای بایدن خیلی افت نکند، حداقل میتوان انتظار داشت که قیمت آن برای مدت زمان قابل توجهی ثابت بماند. عملکرد بازار ارز احتمالا شبیه همان چیزی خواهد بود که با پیروزی آقای روحانی روی داد: کمی افت همراه با ثبات برای چند سال.
در صورت روی کار آمدن آقای بایدن در آمریکا، دولت آقای روحانی تنها چند ماه زمان دارد تا اعتبار به شدت خدشهدار شده خود درباره مدیریت امور اقتصادی را بهبود ببخشد و البته بازار ارز بهترین جاییست که میتوان در آن به سرعت تغییر ایجاد کرد چرا که بهبود دیگر شاخصها مانند نرخ رشد یا نرخ تورم نیازمند زمان است. در نتیجه تاثیر فوری نتیجه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را میتوان در بازار ارز مشاهده کرد.
در چنین شرایطی، احتمالا سپرده گذاری در بانک نسبت به خرید دلار اقدام جذابتری خواهد بود. چرا که از یک سو به خاطر شرایط تورمی، نرخ سود نسبتا بالا است و از سوی دیگر نرخ ارز احتمالا برای مدت زمان قابل توجهی افزایش نخواهد یافت. موضوع این نیست که مشکلات ساختاری اقتصاد ایران از جمله تورم به طور کلی برطرف خواهند شد، بلکه ثابت نگه داشتن نرخ ارز توسط دولت این فرصت را برای سرمایه گذاران ایجاد خواهد کرد که با سپردهگذاری در بانک ارزش دارایی خود را افزایش دهند.
افرادی که تقریبا از اواخر دولت آقای احمدینژاد یا اوایل دولت آقای روحانی در بانکها سپردهگذاری بلندمدت کرده بودند هم نسبتا سود قابل توجهی کسب کردند اما مشکل اینجا بود که سیل شوک ارزی بعدی که از اواخر سال ۱۳۹۶ شکل گرفت، این سود را شست.
اما پرسش جالبتر اینجاست که اگر شانس پیروزی آقای بایدن در انتخابات نسبتا بالا است و در صورت پیروزی او قیمت دلار در تهران ثابت خواهد ماند و یا حتی افت خواهد کرد پس چرا همین حالا قیمت افت نکرده است؟ سرمایه گذاران بازار تهران قاعدتا توانایی محاسبه چنین احتمالاتی را دارند، پس چرا آنها همین حالا به فروش دلارهایشان روی نیاوردهاند؟
احتمالا آنها میدانند که هنوز بیش از دو ماه تا انتخابات باقی مانده و یک دورهای شدن یک رئیسجمهور در آمریکا آنقدرها هم کار سادهای نیست. از سوی دیگر، اقداماتی که آقای ترامپ طی بیش از دو ماه باقی مانده علیه ایران انجام خواهد داد هم احتمالا ریسکهایی را متوجه اقتصاد ایران خواهد کرد. ریسکهایی که سرمایه گذاران هم آنها را در نظر میگیرند.
همین هفته دولت آقای ترامپ کوشید که قطعنامهای را علیه ایران در شورای امنیت تصویب کند و انتظار میرود که طی روزهای آینده هم برای فعال کردن مکانیزم ماشه دست به کار شود. احتمالا اقدامات دیگری هم در راه باشند. همین بیاطمینانیهای مربوط به آخرین روزهای دور نخست دولت آقای ترامپ هم احتمالا باعث شده که جذابیت دلار در میان سرمایهگذاران ایرانی هنوز برقرار بماند.