تاثیرات قتل خرمدین بر قیمت املاک و روحیه اهالی اکباتان
روزنامه هفت صبح، نگین باقری | از روزی که خبر حادثه قتل بابک خرمدین پیچید، برای اکباتانیها یک موضوع اهمیت ویژهای پیدا کرد؛ «این حادثه اینجا، توی شهرک ما اتفاق افتاده است»؛ همان شهرکی که بیشتر ساکنانش عادت دارند نسل اندر نسل همین جا ساکن میشوند، موقع مستقل شدن دوباره همین جا خانه میگیرند و شبیه ازدواجهای سنتی وصلتهای دروناکباتانی را به غیر اکباتانی ترجیح میدادند. مسئله اکباتان و ساکنانش آنقدر اهمیت دارد که بزرگداشت این کارگردان جوان را در میدان هگمتانه همین شهرک برپا کردند تا مبادا قتل یک نفر از اعضایشان، از پیوند درون گروهی آنها کم کند.
با این که دارد بیشتر از یک هفته از مرگ خرمدین میگذرد هنوز بین هر دو نفری که دارند در محوطه و بین شمشادها راه میروند، بحث روز، بحث خانواده خرمدین است. اما بنگاههای معاملات ملکی اکباتان امروز نگرانی دیگری هم دارند: شهرک اکباتان در سالهای گذشته رشد سریعی را در نمودار قیمت پشت سر گذاشت. حتی بعد از زلزله تهران، به خاطر سازههای محکمی که این شهرک روی آن بنا شده، قیمت آن بیشتر رشد پیدا کرد.
اما با این اتفاق مالکهای این شهرک از این واهمه دارند که نکند ماجرای خرمدین از قیمت خانههایشان کم کند. با بنگاهی و املاکی که حرف میزنیم، با قاطعیت مشکوکی آن را رد میکنند. قیمت آپارتمان در اکباتان به فاکتورهای مختلفی بستگی دارد. مثلا فاز یک همیشه گرانتر از فاز دو است. به خاطر اینکه فاز یک به بازارچههای اکباتان دسترسی بیشتری دارد و محیط فضای سبز آن بیشتر است. از طرف دیگر فاز دوم آن بسته به اینکه رو به خیابان صنایع هوایی باشد یا فضای سبز، طبقه چندم باشد، دوبلکس باشد یا فلت، بازسازی شده باشد یا نه، قیمتهای متفاوتی دارد.
آنطور که ما نگاه کردیم قیمت هر متر خانه در اکباتان در هفتهای که گذشت تغییراتی را پشت سر گذاشته است. از دادههای سایت دیوار درباره ارزش هر متر خانه یک خوابه در این شهرک اینطور به نظر میرسد که اکباتانیها بخش بزرگی از معادلات خانه را که مربوط به خانههای یک خوابه است دارند با قیمت ارزانتری آگهی میکنند. برای مثال شش هفته پیش یک خانه یک خوابه فاز دو بسته به ملاکهای مختلف متری بین ۴۷ تا ۶۳ میلیون تومان خرید و فروش میشد. این در حالی است که از هفته گذشته قیمت هر متر خانه یک خوابه در همین شهرک و با مشخصات مشابه به متری بین ۴۷ تا ۴۹ میلیون تومان رسیده است. این تغییرات در حالی است که ارزش هر متر خانه دو یا سه خوابه در این روزها تغییر چشمگیری نکرده است.
اکباتان، در غرب تهران است. این شهرک نزدیک به ۶ کیلومتر مربع، مساحت و ۴۵ هزار نفر جمعیت دارد. گفته شده که این شهرک ۳۳ بلوک و حدود ۱۵ هزار و ۶۰۰ واحد ساختمانی دارد که در ۳ فاز ساخته شده است. از اواخر دهه چهل برخی بلوکهای این شهرک ساکنینی را پذیرا شدند اما در نهایت فاز اول شهرک اکباتان قبل از انقلاب تکمیل شد. دو فاز بعدی در سالهای دهه ۶۰ و ۷۰ به ساکنانش واگذار شده است.
ساکنان اولیه شهرک اکباتان، کارمندان دولتی و یا ارتشی بودند و ظاهرا فاز ۲ و ۳ نیز، دست کم در بدو ساخت، اکثرا به کارمندان واگذار شده است. بدین ترتیب بافت شهرک، کارمندی است اما یادمان باشد کارمندی بودن در ایران یک مزیت محسوب میشود. هم به لحاظ فرهنگی و هم اقتصادی. در ایرانی که همواره شرایط اقتصادی دستخوش تغییرات ناگهانی است،کارمند ثبات شغلی دارد و معمولا از مزایایی چون بیمه و حتی مسکن مناسب بهرهور است. به این ترتیب شهرک اکباتان با اجتماع انبوه کارمندان عضو طبقه متوسط شکل و شمایل فرهنگی و اقتصادی خاص خودرا به دست آورد.
اما آنچه اکباتان را به محیطی ویژه تبدیل کرده؛ نه ساکنان که بافت معماری آن است. معماری کاملا درون گرا که فرد را از خروج از شهرک و حتی گاهی محوطه بلوکها بینیاز میکند و بدین شکل به نوعی تمام شهرک را به حیاط بزرگی برای آپارتمان فرد تبدیل میکند. فضاهای خالی میان بلوکها و نیز نوعی تودرتویی که هر غریبهای را میتواند در بدو ورود گیج کند به این موضوع اضافه میشود تا در نهایت مفهوم ساکن بومی اکباتان شکل بگیرد.
حالا اگر نکته اول و دوم را در کنار هم بگذاریم به یک مسئله بغرنج، دستکم از دید مسئولان امور میرسیم. شهرکی که ساکنان آن طبقه متوسط هستند و در هر حال ارزشها و هنجارهای خاص خود در حوزه اجتماعی و فرهنگی را دارند و بافت معماری شهرک به آنها کمک میکند که دور از فضای تحت مدیریت شهر، زیست خود را به شیوه گریز از مرکز ادامه دهند. جالب است بدانید که نمود واقعی این گریز در دو نوع هنری است که در شهرک اکباتان بسیار رواج دارد. اکباتان، یکی از نقاط تهران است که هنر گرافیتی که به عنوان نوعی هنر اعتراضی هم شناخته میشود در آن رواج دارد و حتی میتوان گفت که رشد و نمو یافته است و اخیرا هم اکثر کلیپهای مشهور دابسمشی به خصوص از سلبریتیهای مشهور، در این شهرک ضبط میشود.
در واقع اکباتان همیشه یکی از پایگاههای مولد موسیقی زیرزمینی و رپ در پایتخت بوده است . این مسئله بغرنج در طول سالها حتی با وجود اقداماتی مثل عبور یک اتوبان از دل شهرک (ستاری)، ساخت یک مجتمع تجاری بزرگ (مگامال) و نیز ساخت فازهای ۲ و ۳ با بافت کارمندی متفاوت هم تغییر نکرده و این توهم را به وجود آورده که نکند خاک این منطقه از تهران، اصولا این خاصیت را دارد که اطفال گریزپایی تربیت کند و حتی چنین محبتهایی از سوی مدیریت کلان و شهری نتواند آنها را به مکتب بکشاند.