بیم و امید بورسی‌ها به احیای برجام
روزنامه هفت صبح، احمدرضا نجفی | خبرهای ضد و نقیض از احیای توافق برجام، بر معاملات بازار سرمایه سایه انداخته است. در کنار هزار و یک علت ادامه‌دار شدن روند نزولی بورس، شاید بتوان کاهش حجم معاملات و زمزمه‌ها درباره موفقیت‌آمیز بودن برجام را هم در فهرست متهمان قرار داد. به خصوص که در یکی دو سال اخیر، بورسی‌ها به خوبی نشان داده‌اند که چه واکنشی نسبت به خبرهای احیای برجام خواهند داشت.
نمونه‌اش واکنش معامله‌گران بورسی در روزهای منتهی به انتخابات آمریکا بود که وقتی ترامپ جلو افتاد بازار سبزپوش شد و به محض پیروزی بایدن، شاهد روند نزولی شاخص بورس بودیم. این اتفاق باری دیگر در فروردین و اردیبهشت امسال و همزمان با از سرگیری مذاکرات وین برای بازگشت آمریکا به برجام خودنمایی کرد. در صورتی که خبرهای مثبتی از توافق برسد، بدون شک همه منتظر کاهش قیمت دلار، حداقل در کوتاه‌مدت خواهیم بود. اتفاقی که می‌تواند تاثیر منفی زیادی برای نمادهای دلاری از جمله پالایشگاه‌ها، پتروشیمی‌‌ها، فلزات اساسی و استخراج کانه‌های فلزی داشته باشد.
از آنجا که عمده بزرگان بازار در این گروه‌ها قرار دارند، بعید نیست کل بازار تاثیر منفی از احیای توافق بگیرد. هرچند در بلندمدت و با بازگشت شرکت‌های بزرگ به بازارهای جهانی و امکان صادرات محصولات بعد از لغو تحریم‌ها می‌تواند ورق را کلا عوض کند و سود خوبی برای شرکت‌های بورسی بسازد. در این بین چند گروه هستند که از همان ابتدای احیای برجام روند صعودی سریعی را آغاز خواهند کرد. بانک‌ها و خودرویی‌ها در خط مقدم قرار دارند و غذایی‌ها، سیمانی‌ها و بیمه‌ها پشت سرشان چشم انتظار احیای توافق برجام نشسته‌اند.
شپنا، شتران، شبریز و شبندر؛ نامزدهای سقوط
اگر توافق برجام دوباره احیا شود، ریزش قیمت دلار چندان دور از ذهن نیست. به همین خاطر سهامداران دست‌کم در کوتاه‌مدت علاقه‌ای به نگهداری از سهام پالایشگاه‌ها نخواهند داشت و معتقدند زمانی که ریزش ناگهانی قیمت دلار در بازار ارز رقم می‌خورد، شرکت‌های پالایشی در صدر فهرست صف‌های فروش قرار می‌گیرند. موردی که نشان می‌دهد نمادهای شپنا، شتران، شبریز و شبندر در خط مقدم تاثیرپذیری منفی از برجام هستند. توجه داشته باشید که این موضوع تنها در کوتاه‌مدت اتفاق می‌افتد و در بلندمدت، چشم‌انداز گروه پالایشی در دوران احیای برجام مثبت خواهد بود چراکه آنها علاوه بر داخل کشور می‌توانند محصولات خود را روانه بیرون مرزها کنند.
لحظه شماری بانک‌ها برای احیای برجام
هیچ گروهی به اندازه بانک‌ها از احیای برجام خوشحال نخواهد شد. سهامداران آن هم به خوبی این موضوع را می‌دانند چراکه هم کاهش قیمت دلار و هم بازگشت ایران به عرصه تجارت بین‌المللی می‌تواند تاثیرات مثبت بسیار زیادی برای بانک‌ها داشته باشد. یکی از آنها راه‌اندازی دوباره شبکه‌های انتقال پول بین‌المللی و حواله‌های ارزی است و مورد کوچک‌تر همین که با ایجاد ثبات اقتصادی مردم به جای سرمایه‌گذاری در طلا و ارز، ممکن است به بانک‌ها روی بیاورند.
کاهش نرخ سود به تبع کاهش نرخ تورم هم باری از روی دوش بانک‌ها برخواهد داشت تا دوباره به رینگ سوددهی برگردند. وبلمت، وبصادر و وتجارت بزرگ‌ترین بانک‌های حاضر در بورس تهران هستند و به نوعی لیدرهای گروه بانکی به حساب می‌آیند. طبیعتا وقتی برجام به نفع سهامداران این سه نماد باشد، به نفع دارندگان واحدهای صندوق سرمایه‌گذاری دارا یکم هم خواهد بود.
احتمال ریزش کوتاه‌مدت فارس، نوری، پترول، آریا و شگویا
گروه محصولات شیمیایی در رتبه دوم بیشترین تاثیرپذیری منفی از بازار ارز قرار دارند چراکه محصولات آنها عموما بر اساس قیمتهای جهانی نرخ‌گذاری می‌شود و به همین خاطر با کاهش قیمت دلار در نتیجه بازگشت توافق برجام، ضریب تبدیل نرخ‌های جهانی به تومان هم کاهش پیدا می‌کند و حتی اگر شرکت محصولاتش را صادر نکند، از کاهش قیمت دلار ضرر خواهد کرد چراکه قیمت‌ها در بورس کالا عموما همگام با بازارهای جهانی نوسان دارند.
فارس، نوری، پترول، آریا و شگویا از جمله سهامی هستند که ردوپای دلار در روند قیمت سهام آنها به چشم می‌خورد و این موضوع می‌تواند در مدت زمان کوتاهی بعد از احیای توافق برجام به ضرر آنها تمام شود. اما توجه داشته باشید که این مورد تا حد زیاد کوته‌بینانه است چراکه شرکت‌های پتروشیمی در بین شرکت‌های ایرانی بیشترین شانس را برای ورود به بازار جهانی دارند. برای مثال ایران از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان اوره دنیاست و در صورت لغو تحریم‌ها، شرکت‌های حاضر در این گروه می‌توانند جان تازه‌ای با کسب سود از فروش محصولاتشان به خارجی‌ها پیدا کنند.
خودرویی‌ها آماده صعود بعد از برجام
بعد از بانک‌ها، خودروسازان بورسی بیشترین نفع را از احیای برجام می‌برند. خاطره تولید محصول مشترک با خودروسازان اروپایی از ذهن این شرکت‌ها پاک نمی‌شود و هم آنها هم سهامدارانشان به خوبی می‌دانند که لغو تحریم‌ها چطور می‌تواند روح تازه‌ای در بدن بی‌جان خودروسازان بدمد.
خدا را چه دیدید، شاید با احیای برجام شاهد پایان دوران زیان انباشته خودروسازان باشیم و چشممان به تقسیم سود خودرو و خساپا باز شود. علاوه بر خودروسازان، حتی قطعه‌سازان هم واکنش مثبتی به خبرهای احیای برجام دارند و این موضوع به خوبی در مراحل قبلی خودنمایی کرده است.
خطر سقوط دلار برای لیدرهای گروه فلزات اساسی
فلزات اساسی دیگر گروهی هستند که با احیای برجام ممکن است در کوتاه‌مدت دچار روند نزولی شوند. هرچند آنهایی که با دید بلندمدت معامله می‌کنند، قطعا می‌دانند که لغو تحریم‌ها تا چه حد می‌تواند به بازگشت شرکت‌هایی مثل فولاد و فملی به بازارهای جهانی و استفاده از فرصت برای صادرات کمک کند.
البته تا قبل از اینکه این شرکت‌ها بتوانند به بازارهای جهانی برسند، کاهش قیمت دلار تاثیر بسیار بدی بر عملکرد آنها خواهد داشت چون حتی قیمت محصولاتی که مشتری داخلی دارند هم با توجه به نرخ دلار تعیین می‌شود. برای همین سهامداران حرفه‌ای فلزات اساسی، بعد از بررسی گزارش‌های مالی شرکت‌ها، سری به نرخ ارز می‌زنند تا برای خرید یا فروش سهام تصمیم بگیرند. گروه استخراج کانه‌های فلزی به رهبری کگل، کچاد و ومعادن شرایطی مشابه فلزات اساسی دارند و درست مثل آنها نسبت به برجام بیم و امید دارند.
