برداشتن محدودیت‌ها در ثبت‌نام پیش‌خرید خودرو
روزنامه هفت صبح | دو شب پیش قائم مقام فروش گروه خودروسازی سایپا در حالی که داشت قرعه‌کشی آخرین طرح فروش فوق‌العاده چند محصول خود را برگزار می‌کرد، به خبرنگاران اینطور گفت که بعضی از محدودیت‌های قدیمی ثبت‌نام خودرو برداشته شده است.از آن طرف ایران‌خودرو هم تایید کرد که قرار است پیش‌خرید آسان‌تر شود. شرایط جدید به نفع کیست؟
*** شروع داستان قرعه کشی
اول مروری داشته باشیم بر آنچه که باعث شد خرید خودرو به قیمت کارخانه با قرعه‌کشی انجام شود. دولت در اوج تورم افسارگسیخته سال پیش برای کنترل اوضاع روی قیمت خودرو حساس شد . مخصوصا آنجا که مردم قیمت یک ۲۰۶ را با سال قبل مقایسه می‌کردند و داستان تورم عیان می‌شد.
گزارش مالی خودروسازان بزرگ نشان می‌داد قیمت واقعی خودرو بیشتر است اما دولت اصرار داشت قیمت خودروهای پرتیراژ باید حداقل افزایش را داشته باشد. سیاستی که منجر به فاصله ۱۰۰ درصدی قیمت بازار با کارخانه می‌شد. حجم عظیمی از سرمایه‌گذاران و دلالان وارد بازی شده بودند و کنترل همه چیز از دست خارج شده بود. وزارت صمت به جای تصمیم سخت آزادسازی قیمت خودرو ، یک فرصت رانتی بزرگ را ایجاد کرد و خودروسازان را هم مجبور به قرعه‌کشی کرد .
*** شرایط چه تغییری کرده است؟
از همان روزهای اول که رسم ثبت‌نام برای خرید خودرو باب شد، همه می‌دانستند که هر فرد فقط می‌تواند با یک کارت ملی ثبت نام کند و از طرف دیگر آنهایی که خودرو دارند یا خودرویشان در رهن بانک است اجازه ثبت‌نام نداشتند. حالا ولی قرار است شرایط به این شکل عوض شود که اولا هر شماره کارت ملی فقط محدود نباشد که یک دستگاه ثبت‌نام کند و از آن طرف اگر فردی پلاک فعال دارد یا سند و فاکتور خودروی قبلی‌اش در رهن بانک است باز هم حق ثبت‌نام داشته باشد.
پیش از این یک‌بار دیگر هم در اسفندماه باز شرایط برای تقاضا یک پله آسان‌تر شده بود و مهلت مراجعه به شبکه خدمات پس از فروش از سه ماه به پنج ماه ارتقا پیدا کرد.گویا با تغییرات در وزارت صمت و کم شدن حساسیت بازار خودرو ، مجوز‌های افزایش قیمت خودرو کم کم از راه رسید و فاصله قیمت کارخانه تا بازار کمتر شد و کم کم قرعه‌کشی خودرو از تب و تاب افتاد و سهم مصرف‌کنندگان واقعی خودرو بیشتر شد و دلال‌ها حذف شدند.
*** وضعیت جدید به نفع چه کسی است؟
کارشناسان از این تصمیم استقبال می‌کنند و می‌گویند این اتفاق یعنی قرار است تولید افزایش یابد. آنها امیدوار هستند که خودرو از کالای سرمایه‌ای خارج و تبدیل به کالایی کاربردی شود و در نهایت مصرف‌کننده واقعی بدون حضور واسطه‌ها ماشین بخرد و خودروساز هم با افزایش تیراژ و قیمت نزدیک به بازار توان مالی بیشتری برای توسعه داشته باشد. به همین خاطر هم احتمال می‌دهند این تصمیم خودروسازان که بازار را برای هر تعداد ثبت‌نام‌کننده آزاد بگذارند ممکن است آنها را به هدف تولید یک میلیون خودرو در سال ۱۴۰۰ برساند. افزایش تیراژ خودرو به نفع مصرف‌کنندگان واقعی و البته به نفع خودروسازان و سهامدارانش است که بالاخره ضرر خود را پایان می‌دهند و قیمت تمام شده خودروها کمتر می‌شود.
فربد زاوه کارشناس بازار خودرو در گفتگو با هفت‌صبح اینطور می‌گوید:« تا پیش از این افراد سراغ این طرح‌های پیش خرید می‌رفتند تا از فروش آن در بازار سودی ببرند اما دلایل مختلفی وجود دارد که دیگر پیش‌خرید هم برایشان جذاب نباشد. مهم‌ترین دلیل همان کاهش قدرت خرید مشتریان به‌واسطه رشد نرخ تورم است اما سختگیری‌های پیش‌پرداخت هم کم تاثیر نداشت. همه اینها باعث شد که آنها تقاضا انگیزه و توان خود را برای شرکت در طرح‌های فروش خودروسازان از دست بدهد.حالا ولی ممکن است این شرایط جدید ورق را برگرداند.»
*** تنها راه، تشویق مردم به خرید قسطی است
مشکل در سال گذشته فقط تقاضا نبود. وزیر صنعت گفته باید امسال یک میلیون و ۲۰۰هزار خودرو تولید شود اما به دلایل مختلف این اتفاق حداقل سال پیش که رخ نداد. اگر تقاضا هم رشد نکند،احتمالا امسال هم همین روند ادامه خواهد داشت. برای همین هم خودروسازان امیدوار شدند تا با این روش،کمی از مشکلات عرضه هم کم کنند. زاوه می‌گوید امروز با وجود شرایط سخت اقتصادی،یکی از راه‌های نجات خودروسازان جذب کردن مردم به خرید قسطی خودرو است.
او درباره این اتفاق اینطور توضیح می‌دهد:«تا امروز روند پیش‌خرید‌ها اینطور بود که خودروسازان با قیمت‌های پایین دستگاه‌ها را عرضه می‌کردند،مردم سفارش می‌دادند، همان افراد آن وقت برای سود بیشتر آن را در بازار می‌فروختند، قیمت خودرو افزایش می‌یافت و در نتیجه خودروسازان دوباره ضرر می‌کردند ولی مدیران خودروساز که در حال حاضر بخش عمده‌ای از منابع مالی خود را از مسیر پیش‌فروش تامین می‌کنند به‌زودی به همین دلیل دیگر نمی‌توانند از مسیر پیش‌فروش نقدینگی جذب کنند.»
*** مردم دلال نیستند
این خبر را هنوز کمیته خودرو اعلام نکرده ولی با توجه به اینکه هم سایپا و هم ایران‌خودرو روی همین موضوع دست گذاشته‌اند، ولی برای خبر پیش‌فروش بعدی، این جزئیات قرار است اضافه شود.حالا از آن طرف مجلس مخالف‌هایی با این تصمیم جدید دارد. بهزاد رحیمی، نماینده سقز اینطور گفته که با این کار «هر فردی که بتواند در طرح‌های پیش‌فروش برنده شود، می‌تواند یک شبه چند میلیون تومان سود به دست آورد و این فروش به نوعی بخت‌آزمایی است.»
یعنی اینکه او می‌گوید با اینکار، شانس دلالان بیشتر می‌شود و اصرار دارد که شرایط به قبل برگردد ولی زاوه با استدلال او مخالف است.او معتقد است که در بازار خودرو خبری از مافیا نیست.به گفته زاوه «پای هیچ دلال و سوداکاری به صورت سازمان یافته وسط نیست.مگر می‌شود قیمت خودروساز و بازار با هم تفاوت داشته باشد و انتظار نداشته باشیم که مردم به سمت آن هجوم بیاورند؟ پیش‌فروش خودرو شبیه یک برنامه لاتاری و رفتار اقتصادی مردم طبیعی است که جذب این لاتاری شوند.
یک بار آقای نعمت‌زاده می‌گوید هرکسی که خودرو نخرد به انقلاب خیانت کرده و بار دیگر وقتی مردم ماشین می‌خرند می‌گویند دلال و سوداکارند.» اینطور که قائم مقام فروش گروه خودروسازی سایپا گفته این فعلا تنها برنامه وزارت صمت برای این بوده که قیمت خودرو در بازار به صورت هیجانی افزایش پیدا نکند. برنامه‌ای که احتمالا در تابستان و دوره بعد پیش‌خرید خودرو پیاده خواهد شد.
