بحران مدیریتی در رایتل
روزنامه هفت صبح، فرید عطار‌زاده | وزیر ارتباطات با صدور دستورالعمل جدیدی رسما اپراتور رایتل را از انتخاب مدیرعامل جدید منع کرده اما… پافشاری «رایتل» برای انتخاب مدیرعاملی که فاقد تجربه مدیریتی در زمینه اپراتورهای تلفن همراه است، مانند انداختن سنگی در چاه شد و وزارت ارتباطات و سایر اپراتورهای خصوصی را درگیر خود کرد.
این اپراتور که اصولا سابقه خوبی در زمینه انتخاب مدیرعامل و تداوم مدیریتی ندارد و به‌صورت میانگین هر شش‌ماه یک مدیرعامل عوض کرده، حالا به یک اصطکاک بیهوده و بی‌پایان با وزارت ارتباطات رسیده و مشخص نیست تا چه زمانی می‌خواهد، در مقابل وزارتخانه بایستد. از سوی دیگر البته برخی از کارشناسان حق را به اپراتور رایتل می‌دهند که اختیار دارد هر مدیرعاملی را برای خود انتخاب کند و کسی به کارش کاری نداشته باشد.
با این وجود وزارت ارتباطات محکم ایستاده و می‌گوید، مدیرعامل یک اپراتور باید «حداقل‌های فنی و تخصصی» را بداند تا این وزارتخانه بتواند با او دیالوگ برقرار کند. این ماجرا که در ابتدا به نظر می‌رسید ساده و قابل حل باشد، حالا به یک بحران جدید برای اپراتور بحران‌زده رایتل تبدیل و «مینا مهرنوش» که به‌عنوان مدیرعامل جدید انتخاب شده، مورد غضب وزارت ارتباطات قرار گرفته است. ماجرا را بخوانید و خودتان تصمیم بگیرید که حق با کدام‌یک از طرفین ماجراست. قبل از همه مروری می‌کنیم به آمار مشترکان و سود و زیان رایتل.
*** رایتل چقدر زیان‌ده است؟
درباره رایتل و سود و زیان آن بحث‌های متناقض زیادی بوده اما صحبت‌های وزیر ارتباطات هم نشان می‌دهد که این اپراتور، روزهای خوبی را سپری نمی‌کند. از نظر تعداد مشترک، سهم شرکت رایتل فقط حدود دودرصد است. همچنین تعداد مشترکان رایتل طی سال‌های ۹۲ تا ۹۶ به بیش از ۲٫۵میلیون نفر رسیده بود اما این میزان با کاهش ۳۷درصدی در سال ۹۷ به ۱٫۵میلیون نفر رسید.
همچنین طبق برخی آمارها تا قبل از سال ۱۳۹۲، در حدود ۲۳میلیارد تومان زیان خالص داشته اما در پایان سال ۱۳۹۳ زیان خالص رایتل به بیش از ۱۳۱میلیارد تومان رسید. روند زیان‌دهی رایتل از سال ۱۳۹۳ شدت گرفت و در سال ۹۴ هم ادامه یافت و زیان خالص رایتل با ۵۰درصد افزایش در سال ۹۴ به مرز ۲۰۰میلیارد تومان رسید.
گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است، رایتل در پایان سال ۱۳۹۵ درحالی بیش از ۶۶۶میلیارد تومان درآمد داشته که شاهد زیان ۲۴۱میلیارد تومانی در صورت‌های مالی خود بوده است. این اپراتور البته ادعا می‌کند که در یک‌سال گذشته از زیان خود کاسته و در گزارشی که ماه قبل منتشر شده، آمده: «هلدینگ رایتل با فروش ۱۷میلیارد تومانی سه‌ماهه اول ۹۷ و رشد ۲۲درصدی آن در یک‌سال اخیر، میزان فروش خود را در سه‌ماهه اول ۹۸، به ۲۰۸میلیارد تومان ارتقا داده است.
زیان عملیاتی هلدینگ رایتل نیز از ۱۰۵میلیارد تومان در سه‌ماهه اول ۹۷، به ۲۴میلیارد تومان در سه‌ماهه اول ۹۸ رسیده و در مقایسه با یک‌سال قبل کاهش ۷۷درصدی داشته که نشان‌دهنده بهبود فروش و ارائه خدمات در این هلدینگ است و به‌تدریج این هلدینگ را به نقطه سربه‌سری و سود‌آوری هدایت خواهد کرد. زیان خالص تجمیعی هلدینگ رایتل نیز در سه‌ماهه ۹۸ نسبت‌به بهار ۹۷ با بهبود و کاهش ۶۳درصدی مواجه شده و از رقم ۱۴۱میلیارد تومان در سه‌ماهه اول ۹۷ به رقم ۵۲میلیارد تومان در سه‌ماهه اول ۹۸ رسیده است.»
*** بحران مدیرعاملی
علاوه بر بحران زیان‌دهی، رایتل با بحران مدیرعاملی نیز دست و پنجه نرم می‌کند. اردیبهشت سال گذشته مدیرعامل رایتل تغییر کرد و مدیرعامل جدید وعده‌های جدید برای تغییر داد. مدیرعامل جدید نیز اما بیشتر از هشت‌ماه دوام نیاورد و استعفا داد. پس از استعفای آن مدیرعامل، در بهمن سال گذشته سعید کریم‌زاده، به عنوان سرپرست رایتل انتخاب شد.
فردی که تا همین چندروز پیش نام او در سربرگ‌های رایتل به‌عنوان سرپرست رایتل آورده می‌شد و با توجه به سابقه‌های مرتبطی که داشت بسیاری از کارشناسان این حوزه گمان می‌کردند که او قرار است مدیرعامل جدید رایتل شود. در این میان اما ناگهان نام «مینا مهرنوش» به‌عنوان مدیرعامل رایتل از قرعه هیات‌مدیره بیرون آمده. هیچ‌کس هم نفهمید چطور و چگونه. حتی وزیر ارتباطات! سابقه کاری این مدیرعامل نیز عموما در زمینه کارهای آکادمیک و شکست‌خورده بود و همین موضوعات تعجب‌ها را چندبرابر کرد.
*** روند پر‌پیچ‌و‌خم انتخاب و عدم تایید
* یک: از اواخر ماه گذشته بود که زمزمه‌های انتخاب مینا مهرنوش، به‌عنوان مدیرعامل رایتل شنیده می‌شد. در آن زمان وزیر ارتباطات در واکنش به شایعه‌ها گفته بود: «ایشان هنوز به عنوان مدیرعامل انتخاب نشده‌اند و فعلا در هیات‌مدیره مشغول به کار شدند. تصمیم‌گیری برای انتخاب مدیرعامل رایتل به‌عهده شستا است و آن‌ها به ما گفتند که چنین تصمیمی دارند. باید توجه کنیم که شرکت رایتل درحال حاضر سهم مناسبی از لحاظ فروش در بازار ندارد و نیاز به یک حرکت جدی و سرمایه‌گذار دارد.
آن‌ها این فرد را پیشنهاد دادند اما سازمان تنظیم مقررات با بررسی سوابق او ابراز نگرانی کرد که از عهده چنین کاری برنیایند. فکر می‌کنم با کار رسانه‌ای مدیرعامل منصوب نمی‌شود و کاری از پیش نمی‌رود. رسانه‌ها اینگونه فعالیت‌ها را انجام ندهند، کار مناسبی نیست. او به ما معرفی شده و هنوز درحال بررسی هستیم.»
* دو: به نظر می‌رسید در این چندهفته رایتل و وزارت ارتباطات درحال تفاهم با یکدیگر هستند و قرار است همه‌چیز به خوبی و خوشی به سرانجام برسد. شنبه اما ناگهان خبری منتشر شد که «مینا مهرنوش» به‌عنوان مدیرعامل رایتل انتخاب شده است. در خبرهای غیررسمی نیز ادعا شده بود که از پنج‌عضو هیات‌مدیره رایتل، سه‌نفر آن‌ها در جلسه انتخاب مدیرعامل رایتل شرکت نکرده بودند تا جلسه از حد نصاب بیفتد اما با این وجود شرکت رایتل او را به‌عنوان مدیرعامل معرفی کرد.
* سه: سازمان تنظیم مقررات در واکنشی سریع به این انتخاب اعلام کرد که از ۲۳ شهریورماه(یعنی همان روز انتخاب مدیرعامل جدید رایتل) آیین‌نامه‌ای را تصویب کرده که طبق آن باید صلاحیت حرفه‌ای اعضای هیات‌مدیره، مدیرعامل، قائم‌مقام و معاونین فنی و حرفه‌ای دارندگان پروانه ارتباطی و فناوری اطلاعات در هنگام انتصاب از سوی رگولاتوری تایید شود. یعنی همه مدیرعامل‌های اپراتورها و شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت پرسرعت باید مورد تایید وزیر ارتباطات قرار گیرند و مدرک تحصیلی مرتبط داشته باشند.
* چهار: پس از این پاتکِ وزارت ارتباطات، شرکت رایتل در اطلاعیه دیگری گفت که خانم مهرنوش را در دوم شهریورماه به سمت مدیرعاملی رایتل انتخاب کرده که قبل از تصویب آیین‌نامه جدید بوده و بنابراین انتخاب او به‌عنوان مدیرعامل رایتل منعی ندارد!
* پنج: حرکت بعدی را شرکت رایتل سریع و تند انجام داد و خانم مهرنوش در همان روز اول کاری دومعاون رایتل را تغییر داد تا حساب کار دست همه بیاید که رئیس کیست!
* شش: وزارت ارتباطات نیز در واکنش به این حواشی اعلام کرد، اگر شرکت رایتل درست می‌گوید و خانم مهرنوش از دوم شهریور به‌عنوان مدیرعامل رایتل انتخاب شده، پس چرا تا قبل از ۲۳شهریورماه همه مکاتبات این شرکت به‌نام آقای سعید کریم‌زاده به‌عنوان سرپرست انجام می‌شده؟ رگولاتوری در انتها نیز اعلام کرد که انتخاب این مدیرعامل جدید رایتل فاقد وجاهت قانونی است.
* هفت: شرکت رایتل نیز به سیم آخر زد و مدیر روابط عمومی این شرکت گفت: «براساس قانون تجارت، مدیرعامل هر شرکتی را اعضای هیات‌مدیره انتخاب می‌کنند. رایتل یک شرکت زیرمجموعه وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی است. در بحث‌های فنی رایتل تابع سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی است ولی در موضوعات مدیریتی، سهامدار عمده براساس قانون تجارت و سایر ملاحظات تجاری اعمال مدیریت می‌کند.»
