نقش ایران در بحران‌ها و تحولات خاورمیانه چیست؟
روزنامه هفت صبح | با آمدن بایدن بر سر کار، خاورمیانه به‌سرعت در حال تغییر و تحول است. دوستی‌های تازه در حال شکل‌گیری هستند و روابطی که تیره شده بودند، دوباره در حال احیا شدن هستند و دشمنی‌های تازه‌ای هم در راه است. بحران‌ها در خاورمیانه اما در حال کمتر شدن نیستند.سوریه ۱۰ سال پس از آغاز اعتراضات، هنوز منطقه‌ای جنگی است، عراق با مشکلات داخلی شدیدی دست‌به‌گریبان است و در مرزهای خود با ترکیه درگیر است.
جنگ یمن آینده‌ای مبهم دارد و حتی در صورت پایان هم بازسازی این کشور و برون‌رفت از بحران‌های بعدی سال‌ها طول خواهد کشید.
با سفر هفته گذشته لاوروف به خاورمیانه زمزمه‌هایی از ایجاد اتحادهای تازه در مورد سوریه شنیده شده. به نظر می‌رسد که روسیه و ترکیه و قطر به دنبال سازوکاری برای حل‌وفصل بحران سوریه در کنار سازوکار آستانه هستند. اما روز سه‌شنبه همزمان، هم نماینده سازمان ملل در مسئله سوریه و هم جواد ظریف به موضوع اهمیت حضور ایران در بحران‌های خاورمیانه پرداخته‌اند.
وزیر امور خارجه کشورمان امروز در نشست گفت‌وگوی تهران به چالش‌های منطقه و راهکار گذر از این چالش‌ها اشاره کرد. ظریف با بیان اینکه «گفتمان و دیپلماسی» کلید ایجاد تغییر در وضع منطقه هستند و گفتمان بنیان دیپلماسی است، گفت که منطقه ما امروز با فقدان گفتمان مواجه است. وزیر امور خارجه کشورمان اشاره کرد که ایران همان‌طور که در طرح صلح هرمز حسن روحانی، رئیس‌جمهور کشورمان در سازمان ملل مطرح شد، به دنبال پیشبرد گفت‌وگوی منطقه‌ای بوده است و از طریق این گفت‌وگوهاست که فضای جدید منطقه
شکل می‌گیرد.
صادقانه بگویم که وضع کنونی در منطقه ما خوب نیست. کشتار و خون ریختن، جنگ‌های داخلی و بی‌ثباتی‌ها شرایط حسادت‌برانگیزی نیستند. قصد ندارم لیست بلندبالایی از کاستی‌ها را ارائه کنم. همه ما آنها را می‌دانیم، اما به ندرت دنبال ریشه و دلایل آنها می‌گردیم. به نظرم سه ریشه اصلی وجود دارند که در اصل مداخله بین‌المللی، امنیتی‌سازی و اولویت‌بندی هستند. ظریف در این راستا ادامه داد: جای هیچ سوالی نیست که مداخله‌های طولانی و خطرناک بین‌المللی در منطقه ما یکی از دلایل اصلی مشکلات فعلی است.
نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه با تاکید بر اینکه «برای پایان دادن به جنگ سوریه نیازمند دیپلماسی بین‌المللی هستیم»، خواستار ازسرگیری فوری مذاکرات صلح سوریه با حضور ایران و ترکیه شد.گیر پدرسن، فرستاده ویژه سازمان ملل در امور سوریه گفت که دیپلماسی بین‌المللی برای پایان دادن به جنگ ۱۰ ساله سوریه یک ضرورت است و ایجاد یک فرمت جدید برای گردهم آوردن کشورهای مهم بانفوذ در درگیری‌های این کشور، از جمله ایالات متحده، روسیه، ایران، ترکیه، کشورهای عربی و اتحادیه اروپا حائز اهمیت است.
او با بیان اینکه «روسیه، ایران، ترکیه و ایالات متحده در سوریه درگیر هستند»، خاطرنشان کرد: این کشورها باید در یک تلاش بین‌المللی جدید حضور داشته باشند و علاوه‌برآن، کشورهای عربی، اتحادیه اروپا و هر پنج عضو دائم شورای امنیت می‌بایست (در این تلاش‌ها) مشارکت داشته باشند.
پدرسن همچنین با تاکید بر لزوم آغاز مجدد گفت‌وگوهای صلح سوریه یادآور شد که در این گفت‌وگوها باید کشورهای دارای حق وتو در شورای امنیت و نیز ایران، ترکیه، کشورهای عربی و اتحادیه اروپا حضور داشته باشند. او تصریح کرد که زمان ازسرگیری این گفت‌وگوها فرارسیده است.
