بازگشت به دوران طلایی در شرایط کرونا
روزنامه هفت صبح، آرش پورابراهیمی | قیمت هر اونس طلا هنگام نگارش این متن به حدود ۱۹۸۰ دلار رسیده است که رکوردی تازه برای این فلز زرد محسوب می‌شود. اینکه چرا قیمت طلا به بیشترین حد از زمان سنجش آن با دلار رسیده است احتمالا به شرایط اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا و البته واکنش دولت‌ها به این شرایط باز می‌گردد.
برای درک اینکه بی‌اطمینانی نسبت به شرایط اقتصاد چگونه به رشد قیمت طلا می‌انجامد، کافی است به یاد بیاوریم که دور قبلی اوج گرفتن قیمت طلا به سال ۲۰۱۱ مربوط می‌شود. زمانی که آنچه به عنوان«بهار عربی» شناخته می‌شود به اوج خود رسیده بود. ۲۰۱۱ همان سالی است که دو دیکتاتور جهان عرب (حسنی مبارک در مصر و معمر قذافی در لیبی) از سریر قدرت به زیر کشیده شدند.
شیوع ویروس کرونا هم به طور مشابه بی‌اطمینانی زیادی را به اقتصاد جهان تحمیل کرده به خصوص که تصور مهار سریع ویروس و بازگشت به زندگی عادی اکنون خوشبینانه به نظر می‌رسد. اما این بی‌اطمینانی‌های اقتصادی در پس خود بی‌اطمینانی‌های امنیتی هم به همراه دارند. چند هفته پیش در همین ستون نوشتیم که بازار پناهگا‌ه‌های مخفی زیرزمینی در نیوزیلند رونق گرفته چراکه نگرانی‌ها بابت ناآرامی‌های اجتماعی افزایش یافته است.
منظور این نیست که قرار است جهان به هم بریزد اما اگر احتمال وقوع ناآرامی یا حتی جنگ در برخی مناطق جهان افزایش یابد به تبع آن سرمایه‌گذاران باید سهم بیشتری از سرمایه خود را به سرمایه‌گذاری‌های امن اختصاص دهند و چه سرمایه‌ای امن‌تر از طلا؟ فراموش نکنید که حتی ۱۰۰سال هم نیست که دلار آمریکا به ارز اصلی مبادلات جهانی تبدیل شده اما طلا در طول تاریخ جذابیت خود را از دست نداده است.
اما واکنش دولت‌ها به پیامدهای اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا هم به افزایش قیمت طلا کمک کرده است. تقریبا همه دولت‌ها برنامه‌هایی برای حمایت از اقشار و کسب‌وکارهای آسیب‌دیده از ویروس کرونا را به کار گرفته‌اند. در واقع شرایط به گونه‌ای است که حتی محافظه‌کارترین اقتصاددانان هم به دولت‌ها به خصوص در اقتصادهای توسعه یافته توصیه می‌کنند که به جای نگرانی بابت کسری بودجه بکوشند که جلوی سقوط بیشتر اقتصاد را بگیرند.
اما همه این اقدامات دولتی از چاپ پول گرفته تا کاهش نرخ بهره می‌تواند تبعات تورمی در پی داشته باشد. درست است که نرخ تورم حداقل چند دهه است که در اقتصادهای توسعه یافته بسیار پایین بوده است اما تضمینی نیست که این روند ادامه یابد. افزایش کسری بودجه دولت‌ها به خاطر کاهش درآمد‌های مالیاتی و افزایش هزینه‌های دولتی می‌تواند به افزایش نرخ تورم بینجامد.
در واقع حتی دقیقا مشخص نبود که چرا نرخ تورم در برخی اقتصادها مانند اقتصاد آمریکا طی سال‌های اخیر تا این حد پایین مانده بود و به طور مشابه تضمینی هم نیست که قیمت‌ها روند افزایشی به خود نگیرند. منظور این نیست که حتما قرار است یکی دو سال دیگر در اقتصادهای توسعه یافته نرخ تورم دو رقمی شود اما احتمال چنین پدیده‌ای حالا به مراتب بیشتر از شش ماه پیش است و در نتیجه سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند بخش بیشتری از سرمایه خود را به مواردی اختصاص دهند که در مقابل تورم آسیب پذیری کمتری دارند.
درست همانطور که سرمایه‌گذاران در ایران در مواجهه با شرایط تورمی به بازار سکه طلا روی می‌آورند، سرمایه‌گذاران جهانی هم بخشی از سرمایه خود را به طلا تبدیل می‌کنند تا در مقابل افزایش نرخ تورم (یا به بیان دیگر کاهش ارزش دلار یا یورو) مصون باشند. همین افزایش تقاضا برای طلا به افزایش قیمت آن منجر شده است.
