بازخوانی ۱۰اتفاق پر سر‌و‌صدای تلویزیون در مرداد
روزنامه هفت صبح، احمد رنجبر | پنجمین ماه ۱۴۰۰ را در حالی پشت سر گذاشتیم که اخبار تلخ آن کام‌ها را بیش از هر زمان دیگر تلخ کرده است. در مرداد خیلی‌ها را از دست دادیم که غالبا بر اثر بیماری کرونا بود. علاوه بر این در مرداد شاهد اتفاقات ریز و درشت دیگر بودیم که بخشی از آنها را در گزارش امروز خواهید خواند. به این‌ها چند مورد دیگر می‌توان اضافه کرد. محمدحسین مهدویان از اینستاگرام رفت تا این گونه اعتراض به سانسورهای زخم کاری را به یاد آورد.
در قسمت‌های اخیر اما رد ممیزی‌های شدید سریال مشخص است و همین اتفاق به آن لطمه زده. سجاد پهلوان‌زاده تدوینگر بخشی از ماجرا را روایت کرده است. او به ایلنا این‌طور گفته: « در قسمت ششم شاید مردم ۵۰ درصد از قدرتی که قصه داشت را دیدند و ۵۰ درصد از مفهوم قصه و قدرت نفوذی که می‌توانست روی مخاطب تاثیر زیادی بگذارد از بین رفت. متاسفانه قسمت ششم سریال پاره پاره شد، اما امیدوارم در قسمت‌های بعدی این اتفاق نیفتد.»
دیگر حاشیه پر سر و صدای شبکه خانگی پایان اجباری سریال گیسو است که منوچهر هادی می‌گوید از پروژه کنار گذاشته شده. گزارش متناقض آمنه سادات ذبیح‌پور درباره واکسن کرونا را هم از یاد نبریم که ترکش‌های آن هنوز ادامه دارد. نفیسه سهرابیان گزارشگر شبکه خبر در ماه مرداد بخشیده شد. او همان کسی است که «مقنعه‌اش جلوتر نمی‌آمد.» سهرابیان مصاحبه‌ای انجام داد تا مشخص شود رابطه او با شبکه خبر حسنه است.
یک: سرسام‌آور ماه/ یک المپیک پر انتقاد
اتفاق چه بود؟ ویژه برنامه المپیک ۲۰۲۰ و دهکده المپیک برنامه‌هایی هستند که مسابقات را در شبکه سه و ورزش پخش می‌کردند. همان روز اول و در هنگام برگزاری حاشیه اول رقم خورد؛ درست لحظه‌ای که پیمان یوسفی از ناظر پخش خواست کوتاه بیاید و تصاویر را سانسور نکند. کمی بعد با مسابقه ناهید کیانی و کیمیا علیزاده ( عضو تیم پناهندگان) حاشیه‌ها به اوج رسید. ادبیاتی که بهزاد کاویانی و بیژن خراسانی برای علیزاده به کار بردند به همراه عدم به زبان آوردن نام او، خیلی زود مورد اعتراض قرار گرفت. در المپیک اتفاقات فرامتن دیگری هم رقم خورد. در شبکه ورزش، گزارشگر به شکل عجیبی خشونت استرالیایی‌ها را ناشی از ژن دریافتی از کانگوروها دانست. محمدرضا یکتامرام مجری شبکه ورزش گاف داد و مدعی شد تیم فوتبال ایران در المپیک موفق به کسب عنوان قهرمانی شده است.
چه واکنش‌هایی داشت؟ بیشترین جبهه‌گیری بعد از گزارش مسابقه کیانی و علیزاده رقم خورد که رسانه‌ها و کاربران فضای مجازی تحلیل‌های متفاوتی درباره این اتفاق داشتند. غالب نظرها در رد موضع‌گیری علیه ملی پوش‌سابق ایران بود.
چه فرجامی رقم خورد؟ کاویانی با خواندن یک بیت شعر به شکل مستقیم پاسخ معترضان را داد و دیگران سکوت کردند. کار درست را یکتامرام انجام داد که اشتباهش را پذیرفت. در این میان گزارش‌های دلنشین هادی عامل را فراموش نکنیم که موجی از تحسین را به همراه داشت.
دو: دوئل ماه/ دعوای شبکه سه و مرکز تحقیقات
اتفاق چه بود؟ بعد از انتشار نظرسنجی نیمه دوم تیر توسط مرکز تحقیقات صدا و سیما، کورش کمره‌ای مشاور مدیر شبکه سه، توئیت‌هایی منتشر کرد و چند تناقض از این نظرسنجی بیرون کشید. از جمله اینکه: «قسمت اول سریال وضعیت زرد یک مرداد ماه به عنوان سریال دوم شبکه در کنار گاندو روی آنتن رفته است. سوال اینجاست که چطور نام این سریال در نظرسنجی نیمه دوم تیرماه اعلام شده است؟ احتمالا پوستر سریال پنج درصد مخاطب داشته است!» او در توئیتی دیگر با اشاره به این که در نیمه دوم تیر، کلبه‌ای در مه روی آنتن بود و یک سوم قسمت آن در این فاصله پخش شده، نوشت:«جز رفتار غیر حرفه‌ای روابط عمومی سازمان چه چیزی می‌تواند نام این سریال را از نظرسنجی نیمه دوم تیرماه حذف و سریالی که روی آنتن نبوده را جایگزین کند؟»
چه واکنش‌هایی داشت؟ مدیرکل سنجش مخاطب مرکز تحقیقات صداوسیما مصاحبه‌ای انجام داد و گله کرد که «دعوای درون خانه را سر کوچه جار نمی‌زنند!» بعد هم این طور توضیح داد:« در تاریخ اجرای نظرسنجی، فقط قسمت‌های ابتدایی وضعیت زرد روی آنتن رفته بود و این آمار طبیعی است.کلبه‌ای در مه درست دو روز پیش از اجرای نظرسنجی خاتمه یافته بود. از نظر علمی، عملا درست نبود که درباره این سریال نظرسنجی انجام دهیم.»
چه فرجامی رقم خورد؟ دعوا بیش از این کش نیامد.
سه: عجیب ماه/ تغییر کنداکتور به‌خواست یک نفر
اتفاق چه بود؟ یاسر جبرائیلی تحلیلگر سیاسی منتسب به طیف اصولگرا پستی به اشتراک گذاشت و از همزمانی وقت اذان با تکرار سریال ساختمان پزشکان انتقاد کرد که پسرش نمی‌تواند سر وقت نماز بخواند. او در این پست گفت که شبکه نسیم هم به حرفش گوش داد و بعد از اذان، آگهی بازرگانی پخش کرد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ بازنشر این پست در فضای مجازی واکنش‌های مختلفی به همراه داشت که برخی از آن توام با کنایه و طعنه کاربران بود. دسته‌ای از کاربران هم حق را به جبرائیلی دادند. گروهی دیگر این نقد را مطرح کرده بودند که تکلیف شهر‌های دیگر که افق متفاوتی دارند، چه می‌شود؟ کمی بعد در برنامه سلام تهران هم شاهد یک شوخی یا بهتر است بگوییم کنایه، با این اتفاق بودیم. در بخش طنز برنامه، مجریان بحث تربیت فرزند را پیش کشیدند و گفتند بچه را لوس بار نیاوردید. مثلا اگر خواست فلان سریال را ببیند، پیام ندهیم که پیام بازرگانی پخش کنند و… (نقل به مضمون)
چه فرجامی رقم خورد؟ بعد از بالا رفتن واکنش‌ها، جبرائیلی با انتشار یک پست دیگر منظورش را شفاف‌تر بیان کرد و برچسب «رانت» را از روی خود برداشت: اینکه انسان در یک مسیر، چاله‌ای را ببیند و درخواست کند که آن چاله پر شود، معنی‌اش این نیست که می‌خواهد جاده‌ها وفق میلش ساخته شوند.
چهار: جنجال ماه/ جودکی رفت؛ طالبی تاخت
اتفاق چه بود؟ نام دو مجری در مرداد بیش از دیگران سر زبان‌ها افتاد. نجمه جودکی که مدت طولانی است برنامه صبح شبکه دو را اجرا می‌کند در یک پست اینستاگرامی از اجرا خداحافظی کرد: «…دقیقا هجده سالم بود که اجرای اولین برنامه زنده‌ام را تجربه کردم. سال‌ها تلاش کردم تا در این جایگاه باشم و حالا در سی و یک سالگی تصمیم جدیدم را با شما شریک می‌شوم؛ امیدوارم جدایی و خداحافظی من از اجرا در تلویزیون بین من و شما جدایی نندازه.»
پیمان طالبی مجری طبیب هم دو بار به مسئولان تاخت؛ یک بار از آنها خواست «زیپ دهانشان را بکشند» و بار دیگر تقاضا کرد فقط واکسن وارد کنید و به کاسبان واکسن حمله‌ور شد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ خداحافظی جودکی به‌عنوان یک خبر جذاب! در صفحات اینستاگرام بازنشر داده شد. او یک مصاحبه کوتاه انجام داد و گفت فقط از اجرا خداحافظی کرده تا راه بازگشت به تلویزیون را باز بگذارد. جودکی تصمیم دارد بازیگری را پی بگیرد. پیمان طالبی به دلیل «عدم غلبه بر احساسات شخصی و عقاید فردی» توبیخ شد. در مورد دیگر، طالبی ویدئویی منتشر کرد و گفت منظورش از مسئولان مقصر در ماجرای کرونا، مسئولان دولت قبلی است.
چه فرجامی رقم خورد؟ جودکی در پی رسیدن به آمال خود در بازیگری است و طالبی مشغول اجرا در طبیب.
پنج: اجباری ماه / پایان ناتمام خندوانه
اتفاق چه بود؟ کرونا که باعث شد فصل هفتم خندوانه با تاخیر به آنتن برسد، در طول پخش بارها روی این برنامه سایه انداخت. رامبد جوان نتوانست ایده‌هایش را اجرا کند و حتی در مقطعی برنامه را با حضور خود عوامل به عنوان تماشاچی ساخت. چند قسمت هم با تعویق به آنتن رسید. با ابتلای عروسک گردان‌ها، جناب‌خان هم از خندوانه جدا شد که تاثیری منفی روی کیفیت برنامه داشت. در نهایت هم خود جوان به کرونا مبتلا شد و برنامه پیش از موعد به پایان رسید.
چه واکنش‌هایی داشت؟ تهیه‌کننده خندوانه بعد از تعطیلی اجباری این طور توضیح داد:« با وجود ابتلای هفده نفر از دوستان و همکاران‌مون و نیز بستری شدن رامبد جوان عزیز تمام تلاش‌مون رو کردیم تا شب‌های عید بزرگ و مهم غدیر کنار هم باشیم اما متأسفانه با هیچ تدبیری مقدور نشد… به تقدیر گردن می‌گذاریم و تا پس از ماه‌های محرم و صفر از خدمت‌تون مرخص می‌شیم.»
چه فرجامی رقم خورد؟ چند قسمت از خندوانه با تکرار فصل‌های پیش روی آنتن شبکه نسیم رفت. رامبد جوان بعد از بستری در بیمارستان بهبودی یافت و قول داد فصل جدید خندوانه را با کیفیت بالاتر بسازد… باید صبر کرد و دید کرونا خندوانه، دورهمی و برنامه‌های دیگر تلویزیون را به چه سمت و سویی خواهد برد.
شش: اعتراض ماه /تنهایی برادران باکری به روایت هادی
اتفاق چه بود؟ هفته پیش مصاحبه هادی حجازی‌فر در برنامه پیشگو منتشر شد که بخش دلخوری او از شرایط ساخت آثار مرتبط با دفاع مقدس، بیش از همه مورد توجه قرار گرفت. این بازیگر سال پیش تصمیم گرفت مینی سریال عاشورا (ال ۳۱) را بسازد که به رشادت‌های لشگر ٣١عاشورا و برادران باکری می‌پردازد. او حالا از سختی‌های کار گله‌مند است و گفته:« به خاطر عدم حمایت مسئولین پروژه چند ماه متوقف شد و ما مجبور شدیم عملیات بدر و خیبر که در زمستان اتفاق افتاده است را در اردیبهشت ماه و گرمای ۵۲ درجه‌ای آبادان بازسازی کنیم!»
چه واکنش‌هایی داشت؟ برخی رسانه‌های خبری اعتراض حجازی‌فر را هشداری جدی دانستند و نوشتند نهادهای مرتبط باید فکری اساسی برای رفع مشکل این دست آثار داشته باشند. در هفت صبح تحلیلی مفصل منتشر کردیم و گفتیم سیما فیلم شفاف‌سازی کند تا مشخص شود ایراد کار کجا است. ضمن این که با خالی شدن عرصه از کارگردان‌های باانگیزه باعث نتیجه‌ای بهتر از سریالی چون صبح آخرین روز به‌دست نمی‌آید.
چه فرجامی رقم خورد؟ همچنان واکنشی از سوی مسئولان رقم نخورده. حجازی‌فر هم باید سریالش را تمام کند؛ اما این جمله‌اش در ذهن مانده است :«عاشورا (ال ۳۱) آخرین کار من به عنوان کارگردان و بازیگر در حوزه دفاع مقدس است و دیگر از ۱۰ کیلومتری آثاری با این موضوعات رد نمی‌شوم.»
هفت: گلایه ماه| دودکش صاحب نداشت؟
اتفاق چه بود؟ فصل جدید دودکش در حالی به آنتن رسید که تهیه کننده و کارگردان، فصل دوم سریال یعنی پادری را نادیده گرفته بودند و این سری با عنوان دودکش ۲ پخش شد. تهیه کننده در مصاحبه‌ای نظری عجیب به زبان آورد و گفت پادری اسپین آف دودکش بوده است! با این حال یک شائبه جدی وجود دارد و این که فصل قبلی یعنی پادری چون توسط تهیه کننده دیگری تولید شده از نظر آنها به رسمیت شناخته نمی‌شود. محمد حسین لطیفی که کارگردانی دودکش یک و پادری را انجام داده بود، همزمان با پایان پخش، اعتراض خود را علنی کرد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ لطیفی در بخشی از یادداشت خود نوشت: «حسرت من نساختن فصل سه سریال دودکش ـ که گویی پادری بچه ناخلف تلویزیون بوده و نامش شده فصل بی‌هویت در صداوسیما و شخصیت‌ها و عواملش برای تولید آن اثر اجاره‌ای بوده‌اند ـ نیست.گله من تلاش بیهوده برای احیای قانون کپی‌رایت است که دیگر پس از این امیدی بدان ندارم.» تهیه کننده و کارگردان سریال و مسئولان سیما سکوت کردند.
چه فرجامی رقم خورد؟ دعوا خیلی زود تمام شد اما فراموش نکنیم مقصر اصلی ماجرا مسئولان سیما هستند که نسبت به حذف پادری از فصل بندی سریال توسط تهیه کننده واکنش نشان ندادند. در حالی است که می‌دانستند فصل ۲ دودکش فقط به اصرار رئیس وقت سازمان صدا وسیما حذف شد و با عنوان پادری روی آنتن رفت.
هشت: ضد حمله ماه / افشاگری به سبک جعفری
اتفاق چه بود؟ سال ۱۳۹۷ قاسم جعغری ساخت سریالی را آغاز کرد به نام مجردها. این سریال مدت‌ها اجازه پخش نداشت تا این که به یک‌باره و بدون اطلاع قبلی سر از آنتن در آورد و با اسم زندگی زیباست روی آنتن شبکه دو رفت. کمی بعد از پخش، شهرزاد جعفری دختر قاسم جعفری و بازیگر نقش شوکا مصاحبه‌ای انجام داد و از حجم بالای سانسور سریال گفت: « این سریال حدود ۵۰ قسمت بود که الان گویا تبدیل به ۴۰ قسمت شده است.» با پایان سریال، خود جعفری هم اعتراضش را به زبان آورد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ جعفری در بخشی از یادداشت بلند خود این طور نوشته :« اگر این روزها تکه‌پاره‌های «زندگی زیباست» بعد از سه سال توقیف بر روی آنتن شبکه دو رفته، پذیرفتن بی‌چون و چرای سانسورهای بی‌رحمانه و بسیار کودکانه‌ای است که در تاریخ سریال‌سازی این مرز و بوم تازگی دارد.بیش از ۶۰۰ دقیقه و یا به عبارتی ۱۵ قسمت از سریالم را سانسور کرده‌اید، عنوانش را از «عشق» به «زندگی زیباست» تغییر داده و هشت قسمت ابتدایی سریال که معرف هویت قهرمان‌های سریال بوده را بدون نمایش حتی یک سکانس حذف کرده‌اید، بدون اطلاع من به عنوان خالق اثر، سریال را تدوین و صداگذاری کرده و بر آن موسیقی گذاشته و بدون اعلام قبلی و به یک‌باره روانه آنتن کرده‌اید.»
چه فرجامی رقم خورد؟ اتفاق خاصی رقم نخورد!
۹ : دل پر ماه / یاور و مطلبی گوشه رینگ
اتفاق چه بود؟ رمضان امسال شبکه سه، سریال یاور به کارگردانی سعید سلطانی و فیلمنامه سعید مطلبی را روانه آنتن کرد. در کنار ضعف‌های سریال، مسئله‌ای که مورد اعتراض برخی قرار گرفت نوع نگاه سریال به زن بود. تصویری که از زن امروزی به تصویر کشیده شد نسبت روشنی با واقعیت نداشت. برخی این نوع نگاه را زن ستیری تعبیر کردند. بازیگر سریال هم در برنامه زنده سریالیست شبکه یک از همین تعبیر برای رساندن منظورش بهره برد.
چه واکنش‌هایی داشت؟ شبنم فرشادجو، ابتدا حرفش را توام با محافظه کاری به زبان آورد اما کمی بعد تعارف را کنار گذاشت و نوع نگاه سعید مطلبی در سریال یاور را نقد کرد:« برخی سکانس‌ها بود که حتی دعوایم می‌شد و دلم می‌خواست با نویسنده صحبت کنم. واقعا ما یک جاهایی بعد از ۷ صفحه جمله سرناهار و شام، فقط می‌گفتیم بله آقا جون چشم آقا جون! نمی‌دانم روی چه حسابی این متن نوشته شده بود. هربار هم خواستم با آقای نویسنده صحبت کنم به خاطر کرونا، پشت یک دیوارهایی بودند و هیچ وقت تشریف نیاوردند. تا روز سوم چهارم پخش که آمدند و گفتند خسته نباشید. خیلی خوب بود. همین!»
چه فرجامی رقم خورد؟ صحبت‌های فرشادجو واکنش گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت. لابد نویسنده و کارگردان به حکم آزادی رای و بیان، نظر بازیگر را حق او دانستند و پاسخی ندادند.
۱۰: تلخ ماه / داغی که کرونا بر دل‌ها نهاد
اتفاق چه بود؟ در مرداد ماه خیلی‌ها از میان‌مان رفتند که غالبا به خاطر ابتلا به کرونا بود. در میان رفتگان نام‌های آشنای زیادی در حوزه سینما و تلویزیون دیده می‌شود. از جمله علی سلیمانی که مرگش ناباورانه است و دردناک. فرشته طائرپور هم تسلیم مرگ شد و این تهیه کننده هفته پیش از دنیا رفت. فرزانه معصومیان گوینده خبر و رادیو هم در حالی از دنیا رفت که تا چند روز قبل از آن به مردم امید می‌داد و از بهبود اوضاع جهان می‌گفت. شیرین بهرامی، دوبلور و گوینده جوان صدا و سیما هم بعد از ابتلا به کرونا آسمانی شد. یاسمن علی اکبرلو، دبیر و خبرنگار شبکه خبر دیگر چهره‌ای است که کرونا او را از ما گرفت.
چه واکنش‌هایی داشت؟ علاوه بر مرگ‌ها به خاطر کرونا، ارشا اقدسی بدلکار متبحر کشورمان هم بر اثر یک سانحه حین کار از این جهان رفت. در مرداد ماه امیر نیکیار، بازیگر قدیمی و کمدین نمایش‌های دهه ۷۰ تلویزیون را هم از دست دادیم. او بر اثر ایست قلبی درگذشت.
چه فرجامی رقم خورد؟ در ماه مرداد خیلی‌ها بستری شدند که در میان‌شان چهره‌های آشنا زیاد دیده می‌شود. از جمله حمید لولایی، شهره لرستانی، مهران مدیری، رامبد جوان و … که خوشبختانه حال شان رو به بهبودی کامل است.
