این توپ طلا حق «لوا» است
روزنامه هفت صبح، آرتین ابراهیمی | هجده روز دیگر (۲۹ نوامبر ۲۰۲۱) در سالن تئاتر دوشاتله پاریس، شصتوپنجمین توپ طلای فوتبال Ballon D'or توسط مجله معتبر فرانس فوتبال به بهترین فوتبالیست شاغل در لیگهای اروپایی اهدا خواهد شد. این جایزه طلایی که از سال ۱۹۵۶ توسط هفتهنامه فرانس فوتبال ابداع شده، هر سال به بهترین بازیکن مرد و زن، بهترین بازیکن جوان (زیر ۲۱ سال)، بهترین دروازهبان و بهترین بازیکن فرانسوی اهدا میشود.
روش انتخاب هم به اینگونه است که ۱۷۶ روزنامهنگار ورزشی از سراسر جهان، به ۵ بازیکن از لیست ۳۰ نفره منتخب فرانس فوتبال رای میدهند که این آراء بهترتیب ۶، ۴، ۳، ۲، ۱ امتیاز دارد و پس از جمعبندی نهایی، فوتبالیست برتر انتخاب و طی مراسم باشکوهی توپ طلای فوتبال اروپا توسط یک بازیکن ممتاز جهانی به او اهدا میشود. امسال این وظیفه به دیدیه دروگبا ستاره ساحلعاجی سابق چلسی واگذار شده است و بهنظر میرسد که این مهاجم بزرگ باید جایزه اصلی را به روبرت لواندوفسکی بدهد که بهراستی حق اوست.
فرانس فوتبال ۱۰ سال قبل از ایده توپ طلا تاسیس شده و به این ترتیب ۷۵ سال قدمت دارد و این مهمترین ویژگی جایزه سال این رسانه معتبر ورزشی در مقایسه با جوایز سال مجلات اونز موندیال، مارکا، کیکر و… است. البته توپ طلای فرانس فوتبال طی سالهای ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۶ با جایزه فیفا The Best ادغام شده بود؛ اما از این سال به بعد، مسئولان این مجله و نهاد حاکم بر فوتبال جهان تصمیم گرفتند که راه خود را بروند. توپ طلا تا سال ۱۹۹۵ فقط مختص فوتبالیستهایی بود که ملیت اروپایی دارند؛ اما از آن سال به بعد این جایزه به بازیکنانی که در استخدام یک باشگاه اروپایی هستند هم اهدا میشود.
اولین فاتح توپ طلا
استنلی ماتیوس بازیکن انگلیسی تیم بلکپول اولین برنده توپ طلای اروپاست که در سال ۱۹۵۶ و در رقابت سخت با آلفردو دیاستفانو و ریموند کوپا دو ستاره سالهای دور رئالمادرید موفق به کسب این افتخار بزرگ شد. بلکپول سالهاست که در چمپیونشیپ (لیگ سطح دو انگلیس) حضور دارد. البته دیاستفانو و کوپا این ناکامی را خیلیزود جبران کردند و بهترتیب در سالهای ۱۹۵۷ و ۱۹۵۸ برنده توپ طلای اروپا شدند.
در همه این سالهای طولانی، فوتبالیستهای بزرگی به کسب این موفقیت (که برای همه آنها مهم است) نائل آمدند که در صدر آنها لیونل مسی با ۶ توپ طلا و ۵ عنوان دومی و کریستیانو رونالدو با ۵ توپ طلا و ۶ عنوان دومی قرار دارند. میشل پلاتینی، یوهان کرایف و مارکو فان باستن هم سه بار فاتح توپ طلای اروپا شدند. در رده بعدی، آلفردو دیاستفانو، فرانتس بکنباوئر، کارل هاینس رومنیگه، کوین کیگان و رونالدو نازاریو قرار دارند که دو بار برنده این جام شدند. برخی دیگر از ستارگان فوتبال هم فقط یکبار موفق به کسب توپ طلا شدند؛ از جمله اوزه بیو، گرد مولر، زینالدین زیدان، رود گولیت، روبرتو باجو، آندره شوچنکو، رونالدینیو و لوکا مودریچ.
از جمع کشورها، فوتبالیستهای آلمانی، هلندی و پرتغالی با کسب ۷ توپ طلای فرانس فوتبال، در صدر قرار دارند و فرانسویها و یک آرژانتینی هم ۶ بار فاتح این جام شدند. در ردههای بعدی هم کشورهای ایتالیا، برزیل، انگلیس، روسیه و اسپانیا حضور دارند.
در جمع باشگاهها نیز الکلاسیکوی داغی برای بردن توپ طلا وجود داشته و تاکنون بازیکنان بارسا و رئال بهترتیب ۱۲ و ۱۱ بار برنده این عنوان مهم جهانی شدند. یووه و میلان با ۸ و بایرن با ۵ جام در تعقیب این دو غول اسپانیایی هستند. در ردههای بعدی هم بازیکنان تیمهای منچستریونایند، دیناموکیف، اینترمیلان، هامبورگ و آژاکس آمستردام قرار دارند.
روبرت لواندوفسکی
سال گذشته به شکلی عجیب، مراسم توپ طلای اروپا بهخاطر پاندمی کرونا (شما بخوانید: بازیهای دور از انتظار مسی و بارسا) لغو شد و روبرت لواندوفسکی ستاره لهستانی بایرنمونیخ از کسب این جام بازماند. او در سال ۲۰۲۰ رقیب جدی نداشت و با وجود دریافت جایزه The Best فیفا، از کسب توپ طلای فرانس فوتبال بازماند. شخصاً اعتقاد دارم که این مهاجم توانمند امسال هم میتواند و باید برنده توپ طلا شود؛
اما قهرمانی آرژانتین در کوپا آمریکا پس از دو دهه ناکامی و درخشش مسی، موفقیتهای فردی و تیمی لواندوفسکی را کمی تحت شعاع قرار داده و علت آنهم محبوبیت این بازیکن نزد خبرنگارها و همینطور مافیای رسانهای است؛ درست مثل سال ۲۰۱۰ که توپ طلا بدونشک لایق یکی از سه ستاره پرفروغ اسپانیا (کاسیاس، ژاوی، اینیستا) قهرمانان جام جهانی آفریقای جنوبی بود، اما با حیرت فراوان این عنوان به مسی رسید که با آرژانتین، خیلی زود از جام جهانی کنار کشیده بود! بههرحال امسال قهرمانی جام ملتهای آمریکای لاتین به کارنامه مسی سنجاق شده تا به همین بهانه و با وجود ناکامی بسیار در بارسلونا و پاریسنژرمن، برخی او را نزدیک به جام ببینند.
نفر سوم شانس فتح توپ طلا هم جورجینیو است؛ بازیکن برزیلی تیم ملی ایتالیا و باشگاه چلسی که البته با این دو نفر فاصله دارد. ضمن اینکه یوونتوس و پرتغال هم در این یک سال به گونهای در میادین سبز ظاهر شدند تا شانس ابرستارهای چون رونالدو در کسب ششمین توپ طلایش به پایینترین حد خود در سالهای اخیر برسد. از سوی دیگر بازیهای خوب کریم بنزما و محمد صلاح دو مهاجم مسلمان رئال و لیورپول در این مقطع زمانی باعث شده تا نام آنها هم در این مدار قرار گیرد؛ بهویژه بنزما که سال خوبی را با تیم ملی فرانسه نیز پشتسر گذاشته و به احتمال زیاد، یکی از سه بازیکن برتر این رقابت سخت خواهد بود.
سایر بازیکنانی که پشتسر این ستارهها قرار دارند، کیلیان امباپه، کوین دیبروین، انگولو کانته، روملو لوکاکو و جی.جی دوناروما هستند.
اما روبرت لواندوفسکی شانس اول توپ طلای ۲۰۲۱ در فصل جاری هم قدرترین فاتح دروازهها بوده است. او ۳۳ ساله و متولد ورشو پایتخت لهستان است. پدرش جودوکار و مادرش والیبالیست بودهاند. لوا فوتبال حرفهای خود را از سال ۲۰۰۵ با تیم دلتا ورشو آغاز کرده و یکسال بعد به تیم مطرح لژیا ورشو میپیوندد؛
او سپس دو سال در تیم گمنام زنیک پروشکوو توپ میزند و در ادامه راهی باشگاه لخپوزنان میشود و تا ۲۰۱۰ به عضویت این تیم درمیآید. در این سال استعدادیابان درجه یک باشگاه دورتموند باعث حضور او در جمع زنبورهای زرد میشوند تا ۴ سال موفق را در این تیم مطرح آلمانی تجربه کند و دو بار هم به قهرمانی بوندسلیگا برسد. وی در سال ۲۰۱۴ با قراردادی آزاد به بایرنمونیخ ملحق میشود تا در جمع بزرگان جهان فوتبال بزرگی کند و ۷ سال پیاپی قهرمان آلمان شده و با شایستگی فاتح چمپیونزلیگ هم بشود. لواندوفسکی ۹ بار بهعنوان بهترین فوتبالیست سال لهستان انتخاب شده و ۲ بار هم در مقام بهترین ورزشکار این کشور معرفی شده است.
او در سال ۲۰۲۰ به نشان بهترین گلزن جهان دست یافته و در فصل ۲۱-۲۰۲۰ هم با۴۱ گل، رکورد بمبافکن فوتبال آلمان گرد مولر افسانهای را شکسته است. لوا در مجموع ۷۱۵ بازی ملی و باشگاهی، ۵۰۹ گل به ثمر رسانده که آمار بسیار خوبی در تاریخ فوتبال محسوب میشود. او فرد بااخلاق و نیکوکاری است و همراه همسرش آنا لواندوفسکا که قهرمان کاراته است، در امور خیرخواهانه فعال بوده و در دوران پاندمی کرونا، یک میلیون یورو کمک خیریه کرده است.
جوان سال ۲۰۲۱
لیست ۱۰نفره بهترین بازیکن جوان سال ۲۰۲۱ کمی عجیب است و بهنظر میرسد که جایزه کوپا را میخواهند به پدری گونزالس از بارسا بدهند. در این بخش هم ردپای مافیای رسانهای اروپا، بهخصوص دو وبسایت «ترانسفرمارکت» و «هواسکور» به شدت دیده میشود. (بعدها درباره این دو وبسایت و تاثیر دروغین آنها بر فوتبال جهان، مفصل خواهم نوشت.) ده بازیکن زیر ۲۱ سال که توسط فرانس فوتبال لیست شدند تا روزنامهنگاران منتخب به آنها رای بدهند، به این شرح هستند:
میسون گرینوود (منچستریونایتد/ انگلیس)، بوکایو ساکا (آرسنال/ انگلیس)، پدری (بارسلونا/ اسپانیا)، ژرمی دوکو (رن/ بلژیک)، رایان گراونبرخ (آژاکس/ هلند)، جمال موسیالا (بایرنمونیخ/ آلمان)، فلورین ویرتز (بایرلورکوزن/ آلمان)، جود بلینگهام (دورتموند/ انگلیس)، جیووانی رینا (دورتموند/ آمریکا) و نونو مندز (پی.اس.جی/ پرتغال). در این لیست، جای بازیکنانی چون ادواردو کاماوینگا، رودریگو گوئس و میگل گوتیرس، هر سه از رئالمادرید، رایان چرکی (لیون)، جلسون فرناندز (اسپورتینگ لیسبون)، امیل اسمیترو (آرسنال)، کریم آدیمی (ردبول سالزبورگ)، یوسوفا موکوکو (دورتموند)، ریکاردو کالیفیوری (رم) و البته آنسو فاتی از بارسلونا خالی است. به هر حال، از جمع آن ۱۰ نفر اول، شانس پدری و موسیالا و بلینگهام بیشتر است؛ اما همانطور که قبلا گفتم به احتمال زیاد پدری به این عنوان دست خواهد یافت.
جایزه یاشین
خیلیها معتقدند که یک دروازهبان خوب، ۵۰درصد یک تیم است و قطعاً این تئوری قرین به واقعیت است. به همین سبب فرانس فوتبال توجه ویژهای به دروازهبانان دارد و هر سال جایزه یاشین را به بهترین سنگربان جهان میدهد. امسال هم این ۱۰ دروازهبان کاندیدای دریافت این جایزه باارزش هستند: جان لوئیجی دوناروما (پی.اس.جی/ ایتالیا)، ادرسون (منچسترسیتی/ برزیل)، کاسپر اشمایکل (لسترسیتی/ دانمارک)، ادوارد مندی (چلسی/ فرانسه)، تیبو کورتوا (رئالمادرید/ بلژیک)، مانوئل نویر (بایرنمونیخ/ آلمان)، امیلیانو مارتینز (آستونویلا/ آرژانتین)، کیلور ناواس (پی.اس.جی/ کاستاریکا)، یان اوبلاک (اتلتیکو مادرید/ اسلونی) و سمیر هندانوویچ (اینترمیلان/ اسلونی). از این جمع بهنظر میرسد که شانس ادوارد مندی، یان اوبلاک، تیبو کورتوا و البته مانوئل نویر بیشتر از سایرین است و شاید عکسالعملهای بینظیر ادوارد مندی در چلسی که به قهرمانی چمپیونزلیگ هم منتهی شد، امسال این دروازهبان برجسته سنگالی را شماره یک جهان کند.