آیا ایمنی جمعی می‌تواند ما را نجات دهد؟
روزنامه هفت صبح | اینطور که سخنگوی وزارت بهداشت اعلام کرد، دیروز هم ۱۱۵نفر در کل کشور بر اثر ابتلا به ویروس کرونا جان باختند، یعنی برای هفت‌روز پیاپی تعداد فوتی‌ها سه‌رقمی باقی ماند. بعضی‌ها می‌گویند این یعنی ورود ایران به پیک دوم و بعضی‌ها که شامل مسئولان دولتی هم می‌شوند، می‌گویند اوضاع آنقدرها هم که دسته اول می‌گویند بحرانی نیست و تعداد فوتی‌ها به‌دلیل دقیق‌تر و بیشترشدن آزمایش‌های تخصصی بالا رفته است.
در این بین نموداری که از میزان ابتلای مردم در استان‌های مختلف منتشرشده هم حاوی نکات جالبی است و توانسته توجه عده زیادی را در شبکه‌های اجتماعی به خودش جلب کند. با بررسی این نمودار می‌توان گفت که تقریبا استان‌هایی که پیک ابتلا زودتر در آنها شروع شد، این مرحله را زودتر پشت سر گذاشته و حالا شرایط بهتری نسبت به استان‌هایی دارند که با تاخیر وارد وضعیت قرمز شدند.
مثلا استان قم که اولین مرکز تشخیص و شیوع کرونا بود و زودتر از همه وضعیت بحرانی پیدا کرد حالا در شرایط آبی به‌سر می‌برد. این وضعیت در مورد استان‌های دیگری که بلافاصله بعد از قم وارد مرحله حاد شدند هم صدق می‌کند؛ مثل گیلان، همدان، آذربایجان شرقی و مازندران؛ حتی تهران هم تقریبا در همین دسته جا می‌گیرد و این‌روزها در فهرست استان‌های قرمز نیست.
جالب اینکه براساس اطلاعات این نمودار، بعضی از استان‌ها خیلی زود از مرحله حاد عبور کرده‌اند و مدت‌هاست که وضعیت نسبتا خوبی دارند، مثل یزد، سمنان، گلستان و اردبیل. در واقع در این استان‌ها شرایط قرمز خیلی کوتاه بود، برعکس استان‌هایی مثل تهران، خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، همدان و لرستان.
از آن طرف استان‌هایی که دیرتر وارد مرحله قرمز شدند، این‌روزها شرایط سختی دارند، بارزترین مثال برای این وضعیت استان کردستان است که خیلی دیرتر از بقیه استان‌ها وارد مرحله خطر شد، یعنی در اوایل خرداد و حالا در وضعیت قرمز به‌سر می‌برد. شرایطی که تقریبا برای استان‌های آذربایجان غربی، خوزستان، هرمزگان، کرمانشاه، سیستان و بلوچستان و کرمان صدق می‌کند.
اینطور که به نظر می‌رسد از این نمودار می‌توان دو نکته کلی برداشت کرد؛ یکی اینکه دوره بحرانی کرونا در استان‌هایی که محل رفت‌وآمد بیشتر هستند بسیار طولانی‌تر از استان‌هایی است که ورودی و خروجی جمعیت از آنها کم است. استان‌هایی که وضعیت حاشیه‌نشینی بدی دارند، مثل تهران، خراسان رضوی، خوزستان و… هم همین وضعیت را دارند. انگار گردش جمعیت می‌تواند به طولانی‌شدن دوران بحرانی ویروس کمک کند.
نکته دوم این است که شاید راه‌حل ایمنی جمعی واقعا در مورد ویروس کرونا جواب می‌دهد و استان‌ها بعد از مدتی اوج ابتلا و مرگ و میر را پشت سر می‌گذارند و استان‌هایی که دیرتر وارد این مرحله شوند، بالاخره به شرایط بحرانی خواهند رسید و شاید آنها هم موفق به پشت سر گذاشتن این دوران از طریق ایمنی بیشتر جمعیت شوند. اینطور که اطلاعات نمودار در بخش استان‌هایی که وضعیت قرمز را پشت سر گذاشته‌اند نشان می‌دهد، بحران در آنها تقریبا از اواسط اسفند شروع شده و اواسط اردیبهشت فروکش کرده است.
اگر استان‌های تازه به بحران واردشده هم از همین الگو پیروی کنند، احتمالا اواخر تیرماه شاهد بهترشدن شرایط در آنها خواهیم بود. البته فراموش نکنیم که در این بین یک دوره یک‌ماه‌ونیمه مراعات حداکثری وجود دارد که دقیقا در اوج بحران استان‌های گروه اول قرار گرفت و در بهبود وضعیت آنها نقش کلیدی داشت اما با توجه به نبود آن شرایط برای استان‌های گروه دوم این احتمال وجود دارد که شرایط بحرانی در آنها طولانی‌تر شود.
