ایاصوفیه رسما مسجد شد
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: ۸۶سال پس از آخرین باری که از ایاصوفیه به عنوان مسجد استفاده شد، حالا یک بار دیگر مسلمانان شانس خواندن نماز در یکی از مشهورترین مساجد جهان را پیدا کردند. روز جمعه اولین‌بار بود که استانبولی‌های مشتاق، در صحن ایاصوفیه حاضر شدند تا نماز جمعه را در این بنای تاریخی که حالا مسجد است، به جا بیاورند. این نمازگزاران پیش از این برای اعتراض به سیاست‌های سکولارها نماز جمعه را در خیابان و کنار ایاصوفیه برگزار می‌کردند.
* دو: امامت نماز جمعه در ایاصوفیه را علی ارباش رئیس اداره امور دینی برعهده داشت. او لباسی تماما سفید مخصوص روحانیون در ترکیه را به تن داشت و شمشیر بزرگی را با خود حمل می‌کرد. استاندار استانبول از نمازگزاران خواسته بود تا ماسک بزنند، سجاده‌های خود را بیاورند و صبور باشند. اما به نظر می‌آید که او فراموش کرده تا توصیه کند که حاضران فاصله اجتماعی را به خاطر کرونا رعایت کنند. از جمله کسانی که به این دستور عمومی برای جلوگیری از بیماری بی‌اعتنایی کرد، اردوغان رئیس جمهور ترکیه بود.
* سه: یک روز قبل از مراسم روز گذشته اردوغان همراه با همسرش به ایاصوفیه رفت. امینه اردوغان اولین بانوی اول محجبه در ترکیه در طول این سال‌هاست. رئیس جمهور این کشور با وجود این روز جمعه هم در میان نمازگزاران حاضر شد و در حالی که ماسک با خود داشت در کنار دیگران نشست. گفته می‌شود که تقریبا هزار نفر در این مراسم حضور داشته‌اند. تعداد بسیار زیادی هم در آفتاب استانبول در بیرون از ایاصوفیه نمازخوانده و در مراسم شرکت کردند.
* چهار: بنایی که امروز به عنوان مسجد ایاصوفیه شناخته می‌شود، در قرن شش میلادی به عنوان یک کلیسا ایجاد شده و بعدها با فتح قسطنطنیه به دست عثمانی‌ها تبدیل به مسجد شده است. با روی کار آمدن آتاتورک او بر این تصور بود که تبدیل این مکان به یک موزه می‌تواند در روند سکولار سازی ترکیه کمک کرده و مانع از اختلافات مذهبی بین مسلمانان و مسیحیان شود. امروزه پاپ هم تصوری مانند آتاتورک دارد و معتقد است که اتفاقی که به دست اردوغان برای ایاصوفیه افتاده، دردناک است.
* پنج: در کنار حواشی نماز جمعه روز گذشته، پارچه کشیدن روی شمایل‌های موجود در ایاصوفیه بود. ویژگی این بنا به آن است که روی دیوارهای آن رد تاریخی که از سر گذرانده را به خوبی می‌شود دید. نقاشی‌های مربوط به عیسی مسیح(ع) مربوط به قرون اولیه میلادی و ساده‌اند. حالا پس از آنکه ایاصوفیه تبدیل به مسجد شده، روی این نقاشی‌ها پوشیده شده است. مشخص نیست که این تصمیم همیشگی است یا تنها مربوط به روزهای جمعه است که مسلمانان برای خواندن نماز به ایاصوفیه می‌روند.
* شش: اردوغان در سخنرانی‌اش از سلطان محمد فاتح، فاتح استانبول حرف می‌زند. بسیاری می‌گویند روحیه عثمانی‌گری رئیس‌جمهور ترکیه بار دیگر در حال خودنمایی است و او تبدیل موزه ایاصوفیه به مسجد را در ادامه مسیر سلطان عثمانی برای مسلمان ساختن شهر رومی قسطنطنیه می‌داند.
