امضای پررنگ آقای مهدویان پای «سقوط»
روزنامه هفت صبح، گرووه تلویزیون| دومین قسمت از مینیسریال «سقوط» چهارشنبه هفته پیش از طریق پلتفرم فیلیمو عرضه شد. این قسمت به ماجرای گرفتاری یک دختر ایرانی (آیسان با بازی الناز ملک) در میان گروهک داعش اختصاص داشت و تصویری تکاندهنده از گمراهی همسر او (ژاکان با بازی سجاد بابایی) را نشان داد. «سقوط» یک ویژگی بارز هم دارد و آن حرکت بر شیوه فیلمسازی محمدحسین مهدویان است. او در این سریال، در قامت مشاور کارگردان، سجاد پهلوانزاده را همراهی کرده و امضای خود را پای این اثر گذاشته است.
مورد اول| شیوه قصهگویی
داستان سریال «سقوط» را میتوان به دو بخش کلی تقسیم کرد. بخش اول عاشقانه آیسان و ژاکان است و بخش دوم قرار گرفتن آنها در موقعیتی خاص. قسمت عاشقانه سریال، فیلم «لاتاری» را یادآور میشود که شخصیتهای اصلی برای ساخت آینده خود، رویاها در سر دارند. حالا همان حال و هوا، در قسمت اول «سقوط» هم دیده میشود. ضمن آنکه در قسمت دوم، اشارهای کوتاه به مفهوم «قهرمان» با بازی حمید فرخنژاد شد و این عنصر در قسمتهای بعد پررنگتر میشود.
در «لاتاری» و فیلمهایی چون «ماجرای نیمروز» و «مرد بازنده» هم مهدویان قهرمان خاص خود را خلق کرد. با این حساب میتوان در ادامه، شاهد تاثیر بیشتر او در شیوه قصهگویی بود. فیلمنامه «سقوط» را اعظم بهروز براساس طرحی از بهجت شریف نوشته است اما مهدویان فیلمنامه همه آثار را از فیلتر خود میگذراند. کما اینکه در سریال تحسینشده «زخم کاری» و فیلمهای سینماییاش چنین کرده بود.
مورد دوم| شیوه روایت تصویری
محمدحسین مهدویان جزو کارگردانهای تجربهگراست و پیرو همین، شخصیت حاجاحمد متوسلیان را در فیلم «ایستاده در غبار» با شیوهای متفاوت روایت کرد. در آثار دیگر هم، علاقه او به دوربین روی دست، فاصله گرفتن از شخصیتها، قابهای متنوع و… مشهود است. این اتفاق نیز در «سقوط» رخ داده است و اگر سریال بدون تیتراژ میبود، ذهن غالب مخاطبان به سمت مهدویان میرفت.
مورد سوم| جمع دوستان همیشگی
در مرور کارنامه مهدویان یک نکته جالب بهچشم میآید و آن تاکید بر همکاری مداوم با گروهی مشخص است. در سریال «سقوط» هم نامهای آشنای آثار قبلی مهدویان در تیتراژ دیده میشود: هادی بهروز فیلمبردار، بهزاد جعفریطادی طراح صحنه و حبیب خزاعیفر آهنگساز. سجاد پهلوانزاده که حالا بر صندلی کارگردانی «سقوط» نشسته، تدوينگر آثار قبلی مهدویان ازجمله «لاتاری»، «ایستاده در غبار»، «ماجرای نیمروز» و «زخم کاری» بوده است. این همکاری، عامل دیگری است که «سقوط» را شبیه آثار قبلی مهدویان کرده؛ اتفاقی که پهلوانزاده از آن هراس نداشته و وقتی پذیرفته مهدویان مشاور او در کارگردانی باشد، به قواعد بازی تن داده است.
مورد چهارم| اهمیت کار گروهی
«مهم نتیجه است؛ نقشها اهمیت چندانی ندارند»؛ این جمله را مهدویان و تیمش در فیلمسازی بارها معنا کردهاند. همانطور که او در سریال جدید، به مشاور کارگردان تغییر موقعیت داده و همکار قدیمیاش بر مسند کارگردانی نشسته است. از قضا روز گذشته مصاحبهای با پانتهآ قدیریان (بازیگر کاراکتر عطیه) در خبرگزاری ایسنا منتشر شد که شاهدی است بر پایبندی حرفهای تیم مهدویان بر کار گروهی.
او گفته است: «این اولین همکاری من با سجاد پهلوانزاده بود؛ کما اینکه از نظر کارگردانی نیز سریال بسیار سختی محسوب میشد و او تسلط زیادی بر تمام برنامهها و پلانها داشت. چنین پروژههای سنگینی، هم برای عوامل و هم برای بازیگران سختی و حوادث بسیاری را به همراه دارد.
مهدویان نیز از بزرگترین کارگردانهای دهههای اخیر سینما محسوب میشود و کار کردن مقابل دوربینی که او بر آن ناظر باشد، افتخار بسیاری دارد. حضور ایشان هم باعث دلگرمی بود و هم کار را مستحکمتر میکرد.» این مصاحبه وجه دیگری هم دارد و آن تاکید دیگری است بر نقش مهدویان در سریال «سقوط»؛ با حفظ شأن پهلوانزاده بهعنوان کارگردان.
مورد پنجم| آینده درخشان سجاد
در سینما قانونی وجود دارد که کارگردانهای اول باید یک کارگردان باتجربه را بهعنوان مشاور معرفی کنند. بارها به این مسئله اشاره شده که مشاور در غالب پروژههای سینمایی امری تشریفاتی است و فیلم را باید محصول خود کارگردان فیلم اولی دانست. طبعا کارگردانی «سقوط» هم به اسم سجاد پهلوانزاده نوشته میشود چراکه او تایید نهایی را داده است.
با این حال هوشمندانه، زمین بازی را در اختیار دوست قدیمی خود گذاشته و اجازه داده است امضای پررنگ مهدویان هم پای کار باشد. پهلوانزاده ضمن نگاه کردن به دستخط مهدویان، از سریال «سقوط» بهرهای درست در کارگردانی برده و حالا صاحب تجربهای گرانبهاست که در کارهای بعدی سودش را خواهد برد. در آینده از پهلوانزاده بیشتر خواهیم شنید؛ چه مهدویان کنارش باشد و چه به تنهایی اثری را کارگردانی کند.