امان از دست این نسخه پیچ‌ها!
روزنامه هفت صبح، فرید عطارزاده | سوژه گزارش امروز ما از رشته توئیت کاربران درباره خاطراتشان از داروخانه‌ها شکل گرفت. یکی از کاربران از تجربه تحویل داروی مشابه توسط داروخانه نوشت و گفت که داروی مشابه برایش آلرژی به همراه داشته اما متصدی داروخانه او را از این موضوع آگاه نکرده بود. این توئیت داغ دل بسیاری از کاربران را تازه کرد و همه از تجربه‌های یکسان خود نوشتند که گرفتار داروی مشابه شدند. آرام آرام کاربران، ابعاد دیگری از ماجرا را رو کردند و گفتند.
در برخی موارد اصلا متصدی فنی داروخانه در آن‌جا حضور ندارد و کسی که نسخه‌ها را می‌خواند و به شما داروها را تحویل می‌دهد همان نسخه‌پیچ خودمان است. فردی که ممکن است حتی لیسانس هم نداشته باشد و به صورت تجربی کار نسخه پیچی را یاد گرفته باشد. برای آنکه بفهمیم چنین موضوعی درست است یا نه، تصمیم گرفتیم دامنه جست‌وجوهایمان را گسترش دهیم و سری زدیم به دوره‌های آموزشی که برای نسخه پیچی برگزار می‌شود… بله درست خواندید با هر مدرکی می‌توانید به دوره نسخه پیچی بروید و در داروخانه‌ها مشغول به کارشوید. داروخانه‌های بسیاری هم آگهی استخدام نسخه پیچ داده‌اند که فقط تجربه عملی کافی است! این گزارش را بخوانید تا ببینید اوضاع از چه قرار است؟
*** چند تجربه شخصی
در ابتدا چند توئیت که کاربران از تجربه شخصی‌شان منتشر کرده‌اند را مرور می‌کنیم.
* مامانم آتورواستاتین ۱۰ مصرف میکنه. رفته داروخانه گفته آتورواستاتین نداریم، رزوواستاتین ۱۰ ببر همونه! مگه داروخانه نباید داروی تجویز شده رو بده؟! تو دانشگاه یاد نمی‌گیرند که استاتین‌ها دوزهاشون با هم فرق میکنه؟ یاد نمی‌گیرند مولکولی که بیمار بهش جواب میده رو عوض نکنند؟
* من خودم رزوواستاتین میخورم موثر‌تره عوارضش هم کمتره دیگه همه چی رو نباید زیر سوال ببریم از دکترش سوال کنید لازم نیست کل دانشگاه و درس و مملکت رو زیر سوال ببرید لطفا به هم احترام بگذاریم ممنونم.
* جناب اونی که او تی سی دارو رد میکنه ۹۹ درصد موارد ادبیات خونده یا مهندسی یا دیپلمه هست و هر رشته‌ای دارن جز داروسازی! پس جواب شما خیر هست، در دانشگاه تفاوت استاتین‌ها رو نخوندند، برای افزایش فروش و در نبود نظارت هر چیزی می‌فروشند.
* یه مدت داروخونه کار می‌کردم، جای استامینوفن ۳۲۵، ۵۰۰ داده بودن به بیمار، دکتر زنگ زد چنان داد و بیدادی راه انداخت که تا مدت‌ها کسی جرأت نداشت از این کارها بکنه. میخوام بگم اگر پزشک‌ها (هرچند شاید وظیفه‌شون نباشه، نمیدونم) پیگیر بشن، تو داروخونه کسی به خودش اجازه همچین کاری نمیده.
* مامانم به خیلی از داروها حساسیت داره، داروخانه خیلی شیک و بی سر و صدا بهش جای آتور، رزووا داده بود، اونم فک کرده مثلا اسم من درآوردی جدیده که هر کارخونه برای خودش میزنه! خوردن همانا و حساسیت دادن همان…
* مشکل اینه در اکثر موارد نسخه یا مریض اصلا به داروساز نمی‌رسه که داروساز بخواد نظر بده و یا جلوی تغییر دارو را بگیره.
من خودم پارسال در ایران، رفتم یه داروخانه یه‌سری دارو می‌خواستم و هیچکدام هم OTC نبود، همه را بهم دادند بدون اینکه از داروساز یه سوال کنند. بیمار باید از داروساز اطلاعات دارویی دریافت کند ولی اصولاً بیماران سراغ نسخه پیچ‌ها میرن و نسخه‌پیچ‌ها هم اطلاعات دارویی غلط به بیمار می‌دهند. در مجموع مهم‌ترین موضوع بحث اقتصادی و دخالت افراد فاقد صلاحیت در حیطه پزشکی و داروسازی است.
* بسیار داروساز با سواد داریم و نقطه مقابل هم کم نیست. مهم‌ترین مشکل عدم تعریف تعرفه و حقوق خاصی برای آموزش و مشاوره به بیمار است و با توجه به رایگان بودن خدمت، عنصر انگیزه از طرف داروساز کمرنگ می‌شه و ازطرفی در بیشتر موارد بیمار وقتی به شما توجه میکنه که بابت خدمتی هزینه کرده.
* به نظرم مشکل ساختاری است. سه پوزیشن برای داروساز در هر بیمارستان وجود داره، در صنعت ۴ الی ۵ پوزیشن برای داروساز وجود داره ولی ٨٠درصد داروساز‌ها تمایل دارند فعالیت در داروخانه شهری رو داشته باشند که دردسر کمتر دارد.
* اسمش روشه نسخه پیچ و یه دوره آموزشی هم داره که میگذرونن اما طبق استاندارد مسئول فنی چک میکنه که درست باشه …حالا البته استاندارد چقد رعایت بشه الله اعلم.
*** دوره آموزشی نسخه پیچی
کافی است سری به آموزشگاه‌های معتبر بزنید تا ببینید دوره‌های آموزش نسخه پیچی با چه شور و حالی در حال برگزاری است. در حدود ۷۵ ساعت برای شما دوره می‌گذارند و سپس گواهی تکنسین داروخانه دریافت می‌کنید! شهریه‌های دوره‌ها نیز بسته به اعتبار آموزشگاه‌ها بین ۶۰۰ هزار تومان تا یک میلیون تومان متغیر است.
اپراتور یکی از این آموزشگاه‌های مشهور درباره دوره‌های نسخه پیچی خود می‌گوید: «با گذراندن کلاس‌های آموزشی تکنسین داروخانه و خواندن کتاب و تمرینات مخصوص نسخه خوانی و طی دوره کارورزی در یک داروخانه، در مدت چند ماه می‌توانید نسخه پیچ و یا همان تکنسین داروخانه شوید. در واقع افرادی که اطلاعات کافی در مورد نسخه خوانی، قیمت زنی، چیدن داروها در قفسه‌های داروها و آشنایی با داروها را فرا می‌گیرند، به عنوان تکنسین داروخانه شناخته می‌شوند.
ما در دوره‌هایمان تبحر لازم در خواندن نسخه کامل که شامل نوع دارو، شکل دارو، و تعداد دارو است را به طور کامل آموزش می‌دهیم. همچنین با دسته بندی داروها و توانایی چیدن داروها در قفسه‌ها آشنا می‌شوید و علاوه بر آن به دلیل این که در داروخانه‌ها علاوه بر داروهای شیمیایی داروهای گیاهی، فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی و تجهیزات پزشکی نیز عرضه می‌شود با این موارد نیز آشنایی لازم را به دست می‌آورید.»
از او درباره مدرک تحصیلی مورد نیاز می‌پرسم که در پاسخ می‌گوید: «ببینید اصولا برای این حرفه به مدرک تحصیلی خاصی نیاز نیست و با دیپلم نیز می‌توانید در آن مشغول شوید اما توجه کنید که شما باید هزاران نام علمی‌و شیمیایی را یاد بگیرید و توانایی آن را داشته باشید. بهتر است رشته‌های تجربی یا شیمی خوانده باشید.»
*** نسخه‌پیچ تجربی نیازمندیم
کافی است به سایت‌های استخدام سر بزنید تا ببینید داروخانه‌های بی‌شماری هستند که همین حالا شما را به عنوان نسخه پیچ استخدام می‌کنند. برخی از آن‌ها فقط داشتن تجربه کاری عملی (نه مدرک) را ملاک استخدام قرار داده‌اند و برخی دیگر نیز حتی بی‌خیال آن شده‌اند و نوشته‌اند پس از طی دوره کارآموزی سه ماهه شما را به عنوان نسخه پیچ استخدام می‌کنند. حقوق‌ها هم با توجه به ساعت کاری متفاوت است. از یک میلیون تومان تا ۳ میلیون تومان (برای کار در داروخانه‌های شبانه‌روزی)
*** وزارت بهداشت: نسخه پیچ‌ها حق ندارند
احتمالا تا این جای کار متوجه شدید ماجرا از چه قرار است. در واقع و به شکل قانونی نسخه‌پیچ‌ها حق ندارند حتی به مراجعه‌کنندگان دارو تحویل دهند اما گاهی اوقات در عمل این اتفاق رخ نمی‌دهد. در این رابطه «کیارش جهانپور» مدیر روابط عمومی وزارت بهداشت به هفت‌صبح می‌گوید:«طبق قانون مسئول فنی داروخانه‌ها مسئولیت صفر تا صد خدمات دهی دارویی به مراجعه‌کنندگان را به عهده دارند. آن‌ها که حداقل تحصیلاتشان دکترای حرفه‌ای داروسازی است باید نسخه بیمار را دریافت کنند، داروها را دقیقا مطابق نسخه ارائه دهند و به بیماران شرح کاملی از مصرف دارو، عوارض احتمالی و تداخل‌های دارویی را توضیح دهند.
تکنسین‌های داروخانه‌ها یا همان نسخه‌پیچ‌ها فقط مسئولیت کمک به مسئول فنی داروخانه‌ها را دارند و حتی حق ندارند یک قرص سرماخوردگی به مراجعه‌کنندگان دهند. اگر داروخانه‌ای به علت اشتباه نسخه‌پیچ خود مورد شکایت قرار گیرد نه تنها نسخه‌پیچ بلکه مسئول فنی داروخانه مقصر اصلی خواهد بود و قصور به نام او نوشته خواهد شد.»
