افتتاح تلویزیون ثابت‌پاسال؛ از شش بعدازظهر تا ۱۰شب
روزنامه هفت صبح، آرش خوشخو | در دهه ۵۰ میلادی تلویزیون به یک پدیده فراگیر در اروپا بدل شده بود. در ایران بعد از کودتا هم تلاش‌هایی برای ایجاد تلویزیون شکل گرفته بود. مجلس در حال چندوچون قوانین انتشار تصویر بود. فیلمساز مهاجری به نام کازرونی هم چند اقدام برای تاسیس ایستگاه خصوصی تلویزیون انجام داد و به جایی نرسید.
در سال ۱۳۳۶ ایرج ثابت، پسر حبیب ثابت، تاجر مشهور بهایی ایران از آمریکا یک تلویزیون مداربسته به تهران آورد. پدرش، حبیب ثابت آن را به مهمانی مادر شاه (تاج‌الملوک) برد و با گذاشتن سیستم ضبط در یک اتاق کاخ و پخش تصاویر در سالنی دیگر مهمانان را سرگرم کرد. مشهور است که در اتاق دخترکی ۷ساله آواز می‌خوانده که همان فائقه آتشین بوده.
این عرضه حیله‌گرانه کالا موجب می‌شود که حبیب ثابت همان‌جا مجوز تاسیس ایستگاه تلویزیون خصوصی را از محمد‌رضا پهلوی دست بیاورد. حبیب ثابت متولد ۱۲۸۲ در کاشان بود. در مدرسه سن لویی دیپلم گرفت و معلم خصوصی پسر محمد مصدق بود. اولین سرمایه‌هایش را در دوچرخه‌سازی و بعد اتومبیل به کار انداخت و با پشتیبانی بهاییان بیروت و حیفا، به وارد کردن اتومبیل از این شهرها به تهران پرداخت و سودهای سنگینی هم به دست آورد.
او سپس با تکیه بر ناوگان موتوری خود انحصار توزیع مرسولات پستی را کسب کرد. در دوران ارتباط خوب رضاشاه با آلمان هیتلری، نمایندگی چند شرکت لوازم اداری آلمانی را به دست آورد و کارخانه خودش را هم به راه انداخت. او اولین شرکت حمل‌ونقل مسافر در ایران را تاسیس کرد و با کمک دیگر تاجران بهایی کارتل بزرگ ساخت مبلمان را برپا کردند.
در سال ۱۳۲۰ و در هجوم متفقین ترجیح داد با تکیه بر ثروتش به نیویورک برود. ۱۱سال در آنجا اقامت کرد و از همان‌جا به هر وسیله‌ای کالاهای آمریکایی را به تهران صادر می‌کرد. او نمایندگی چندین کمپانی را به دست آورد؛ مثل جنرال تایر، پپسی، جانسون اند جانسون، فیلیپس، گودریچ، لیفتراک، روغن اسو و… او در سال ۱۳۳۱ به تهران بازگشت و بلافاصله به دربار وصل شد.
علمای قم از میانه دهه ۳۰ متوجه نفوذ این سرمایه‌دار بهایی در جامعه اقتصادی کشور شدند. ایجاد کارخانه پپسی و سپس تلویزیون خصوصی اعتراض شدید حوزه علمیه را که به‌شدت به قدرت گرفتن جامعه بهاییان معترض بودند به دنبال داشت (دیروز در سرگذشت حاج اسماعیل رضایی به این موضوع پرداخته‌ایم).
او از اواخر دهه ۳۰ بنای کاخ مجلل و کم‌نظیر خود را در خیابان جردن بنا نهاد؛ خانه‌ای که تا همین امروز جنجالی و خبرساز بوده است. روابط او با چهره‌هایی مثل هویدا و علا و دکتر ایادی و همینطور خواهران شاه بسیار گسترده بود و از رانت‌های این روابط بیشترین استفاده را می‌کرد. از طرفی او از حامیان مالی جشن‌های دو هزار و ۵۰۰ ساله هم بود.
در جنگ شش‌روزه اعراب و اسرائیل در سال ۱۹۶۷ او به پشتیبانی اسرائیل به جمع‌‌آوری کمک‌های مالی بهاییان پرداخت و شهروند افتخاری اسرائیل شد و حتی خیابانی هم به اسمش شد. ثروت او در ابتدای دهه ۵۰ شمسی از میلیارد دلار فراتر رفته بود. ثابت پاسال در سال ۱۳۵۵ و در سن ۷۳سالگی به آمریکا مهاجرت کرد و در سال ۱۳۶۸ و در سن ۸۶سالگی در لس‌آنجلس فوت کرد.
هرچه بود، تلویزیون ثابت پاسال در ۱۱ مهرماه سال ۱۳۳۷ برنامه‌های خود را شروع کرد. پخش پیام محمدرضاشاه که از کاخ اختصاصی‌اش قرائت شد، به‌اضافه پخش فیلم مسافرت او به ژاپن، قرائت پیام نخست‌وزیر و صحبت‌های وزیر پست و تلگراف و حبیب‌الله ثابت و پسرش ایرج (مدیرعامل تلویزیون) و پخش چند برنامه نمایشی و موسیقایی از دیگر برنامه‌های روز افتتاح تلویزیون بود.
بعد از آن هم هر روز از ساعت ۶ بعدازظهر تا ۱۰ شب تلویزیون ثابت پاسال برنامه پخش می‌کرد. سریال‌های آمریکایی و آوازهای ایرانی و مسابقات تلویزیونی. در همین دوران کم‌کم سروکله مغازه‌های خرید‌وفروش دستگاه‌های تلویزیون در تهران و تبریز و اصفهان و آبادان پیدا شد. تعداد زیادی از آگهی‌های روزنامه‌ها و مجلات، تبلیغ شرکت‌های مختلف تولیدکننده دستگاه تلویزیون بود.
اشاره به نمونه‌هایی از آن آگهی‌ها خالی از لطف نیست: «تلویزیون وارد شد - اکو، شاهکار صنعت تلویزیون انگلستان»، «با تلویزیون سییرا مناظر را چنان زیبا و دلپذیر می‌بینید که خود را روی صحنه طبیعت می‌پندارید»، «فیلیپس، تلویزیون مدل ۱۹۵۸ - مطابق مشخصات کامل فرستنده طهران ساخته شده و مزایا و برتری آن محرز است»، «تلویزیون و رادیو گرتس - رادیو گرتس هیچگاه به مهندس احتیاج ندارد- رادیو تلویزیون اتوماتیک گرتس در روز روشن بدون تاریک نمودن اطاق قابل استفاده است - تغییر جریان برق و حرارت در عکس تلویزیون گرتس هیچ‌گونه اثری ندارد و کار آن همیشه ثابت است - دوام لامپ‌های گرتس تضمین شده و هرگز فرسوده نخواهد شد».
فراگیری سریع تلویزیون ثابت پاسال موجب شد که بعد از طی مراحلی و ارزیابی‌های یک گروه کارشناس فرانسوی در نهایت در سال ۱۳۴۸ دولت این ایستگاه را از ثابت پاسال بخرد و رادیو و تلویزیون ملی را عرضه کند…
