اظهارات فائزه و رنجش‌خاطر خانواده آیت‌الله هاشمی
روزنامه هفت صبح، علی رستگار | یک: اظهارات فائزه هاشمی درباره ترامپ در یک گفت‌وگوی اینترنتی با واکنش برادر او، محسن هاشمی مواجه شده. رئیس شورای شهر تهران علاوه‌بر اینکه خودش در حاشیه جلسه دیروز شورای شهر بابت موضع عجیب خواهرش عذرخواهی کرده، در نامه‌ای گلایه‌آمیز از خود فائزه هاشمی هم خواسته اظهاراتش را پس بگیرد.
در مورد این بخش از مصاحبه فائزه هاشمی صحبت می‌کنیم که در گفت‌وگو با وبسایت انصاف‌نیوز گفته: «دوست داشتم ترامپ رای بیاورد، چون فشارها می‌توانست ایران را مجبور به تغییر سیاست کند. به‌خاطر همین فشارهایی که می‌آورد، بالاخره شاید یک تغییر سیاستی اتفاق بیفتد. شاید اگر فشارهای آقای ترامپ ادامه پیدا می‌کرد، بالاخره ما مجبور می‌شدیم یک تغییر سیاست‌هایی را داشته باشیم». خیلی از چهره‌های اصولگرا و اصلاح‌طلب از این اظهارات به تندی انتقاد کردند.
* دو: محسن هاشمی در حاشیه جلسه دیروز شورای شهر تهران و در گفت‌وگو با خبرنگاران گفت: «صحبت‌‌هایی از فائزه منتشر شده که متاسفانه دل اکثر دلسوزان آیت‌الله هاشمی و دل خانواده ما را رنجاند». از طرفی خبرگزاری برنا هم مدعی شده که اظهارات فائزه هاشمی با واکنش تند سایر اعضای خانواده آیت‌الله هاشمی مواجه شده. در متن این خبر از قول یک منبع نزدیک به خانواده مرحوم هاشمی آمده: «فاطمه، محسن، مهدی و یاسر هاشمی از این اظهارات به‌شدت عصبانی هستند و آن را خلاف دیدگاه‌های آیت‌الله هاشمی و مواضع خانواده آن مرحوم می‌دانند. این واکنش فرزندان آیت‌الله هاشمی به اطلاع فائزه هاشمی رسیده است.»
* سه: در بخش‌هایی از نامه گلایه‌آمیزی که محسن هاشمی خطاب به خواهرش نوشته، آمده: «هنوز چهارمین سالگرد رحلت پدر، سپری نشده بود که انتشار مصاحبه‌ای از تو موجب ناراحتی علاقمندان آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی و البته اعضای خانواده او را فراهم کرد و بهانه‌ای مناسب به افراطیون و تخریب‌گران پدر داد و برگ دیگری بر مظلومیتش اضافه شد. نوشتن این سطور به معنای آن نیست که خود را بزرگ‌تر یا فهمیده‌تر از تو می‌دانم، چراکه تقریبا هم‌سن و سوابق سیاسی تو کمتر از من نیست، ولی احساس وظیفه کردم که تذکراتی که بارها به شکل گفت‌وگوهای خانوادگی طرح شده بود را در قالب نامه سرگشاده بیاورم».
پسر ارشد مرحوم آیت‌الله هاشمی در ادامه نوشته: «قطعا خود خوب می‌دانی و معتقدی که ترامپ کاری جز تهدید، تحریم، بدعهدی، ترور و توهین علیه ایران انجام نداد و سیاستمداری لمپن و قمارباز است و من سقوط ترامپ را به ملت‌های ایران و آمریکا تبریک گفتم. می‌دانم که در سال‌های اخیر برخوردهای نادرستی با تو، خانواده و فرزندت شده است که شاید باعث کشاندن تو به تندروی و خارج شدن از مشی میانه‌روی پدر گردیده، ولی این دلیل نمی‌شود که به رئیس‌جمهور کشور بیگانه امید ببندی و دم از استقلال بزنی! لذا از تو صمیمانه تقاضا دارم صحبت‌های خود را اصلاح و از این موضع عذرخواهی کنی و مانع تخریب پدر از طرف تجدیدنظرطلبان خارجی و افراطیون داخلی شوی».
* چهار: دیروز مصاحبه دیگری از فائزه هاشمی در وبسایت خبرآنلاین منتشر شد که در بخشی از آن می‌گوید: «محسن در بین ما از همه محافظه‌کارتر است یا به قول خودش عاقل‌تر است. خیلی دلش می‌خواهد ما را کنترل کند.» انتشار این مصاحبه تقریبا همزمان شد با نامه سرگشاده محسن هاشمی خطاب به او. به همین دلیل بعضی تصور کردند که این جمله فائزه هاشمی در واکنش به این نامه برادرش بوده، در صورتی که این بخش کوتاهی از یک مصاحبه مفصل است که قطعا قبل از انتشار نامه سرگشاده انجام شده و باید بگوییم هنوز پاسخی از سوی فائزه هاشمی به انتقاد برادرش حداقل در رسانه‌ها مطرح نشده است.
فائزه هاشمی در بخش‌هایی از این مصاحبه با خبرآنلاین البته به وجود اختلاف‌نظرهای درون‌خانوادگی‌شان اشاره کرده؛ به طور مثال در جایی گفته:«مامان برایش هنوز عجیب است؛ مثلا می‌گوید مگر تو چه‌کاره‌ای که این حرف‌ها را می‌زنی؟ یا مثلا مگر سرت می‌شود که تو را دعوت کنند؟» یا از قول مرحوم آیت‌الله هاشمی هم در همین مصاحبه گفته: «بابا به من می‌گفت چرا هرکجا هستی جنجال درست می‌شود.» گفتنی است سه سال پیش محسن هاشمی در یک برنامه تلویزیونی گفته بود:
«زمانی که پدرم فوت کردند، خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم و از ایشان درخواست کردیم که از این پس در حق خواهران و برادران ما پدری کنند و آنها هم قول می‌دهند شما را به عنوان پدر بپذیرند و حرف شما را گوش دهند. مقام معظم رهبری به شوخی فرمودند تا آنجایی که ما می‌دانیم، آنها حتی حرف پدر خود را هم گوش نمی‌کردند و کمی بعید به نظر می‌رسد که بخواهند به حرف‌های ما گوش دهند. من هم خدمت آیت‌الله خامنه‌ای عرض کردم که تمام تلاشم را به کار می‌گیرم که مسیری را ایجاد کنم تا آنها حرف‌های شما را گوش دهند».
* پنج: محمدعلی ابطحی در واکنش به اظهارات فائزه هاشمی درباره ترامپ در توئیتی نوشت: «سرکار خانم فائزه هاشمی کاش آرزو نمی‌کردید ترامپ بماند برای فشار بیشتر به ایران. باور کنید وضع معیشت بیشتر مردم، مثل خاندان هاشمی نیست. رنج بردند از دوران تحریم و فشار. هیچ قوم و ملتی با نگاه به خارجی سربلند نشده.»
* شش: وبسایت عصر ایران هم در یادداشتی با تیتر «اشتباه می‌کنی دختر آیت‌الله» به قلم مصطفی داننده نوشته: «ترامپ، ۴ سال هرکاری که می‌توانست انجام داد. از برجام خارج شد، تحریم کرد، جلوی فروش نفت را گرفت و … چه تغییری در کشور ایجاد شد؟ جز اینکه نگران به قدرت رسیدن جریان افراطی هستیم؟ جز اینکه می‌ترسیم یکی مثل آنهایی که در پارلمان نشسته است، به قدرت برسد و تندروی در سیاست داخلی و خارجی، سکه رایج کشور شود؟
ما داشتیم تغییر می‌کردیم، فائزه خانم! این ترامپ بود که در برابر تغییر گفتمان در ایران ایستاد و دوباره راه را برای افراطی‌ها باز کرد… تاریخ نشان داده است، هرچقدر طرف مقابل سوار بر اسب افراط و تندروی شود، ایران هم همان مسیر را پیگیری می‌کند و به‌خاطر فشار آنها، وادار به تغییر گفتمان نمی‌شود… در پایان باید گفت سخن فائزه هاشمی بیش از آنکه از اندیشه برخاسته باشد، از خشم اوست؛ خشم از رفتاری که در این سال‌ها با او شده است که البته از این نظر شباهتی با پدر ندارد.»
* هفت: جواد امام، فعال اصلاح‌طلب و مدیرعامل بنیاد باران هم در واکنش به اظهارات فائزه هاشمی به انصاف‌نیوز گفته: «خیلی نباید خود را مشغول پاسخ دادن به خانم هاشمی کنیم… فشار خارج؛ چه از سوی ترامپ یا بایدن مورد قبول ما نیست… جامعه آمریکا ترامپ را نپذیرفت، در کشور خودش فجایعی ایجاد کرد و ظلم‌هایی که بابت برهم زدن برجام و تحریم‌ها به ما وارد کرد حتما مقبول نیست و ما هیچ‌گاه از ترامپ استقبال نمی‌کنیم و نخواهیم کرد.
وجود ترامپ برای جامعه بشری یک سم مهلک بود. به‌ویژه برای ایران». درعین‌حال محمدحسن قدیری‌ابیانه، فعال اصولگرا هم در همین زمینه گفته: «ایران نمی‌تواند بر اساس تحریم‌های بانکی یکسری از داروهای مورد نیاز مردم را به داخل کشور بیاورد. این به این معنی است که خانم فائزه هاشمی برای رسیدن به اهداف سیاسی خود حاضر است مردم ایران را قربانی کرده و هر فشاری بر مردم ایران بیاید تا نظرات آنها در ایران حاکم شود». این مشاور پیشین آیت‌الله هاشمی (بعدها موضعش نسبت به رئیس فقید مجمع تشخیص مصلحت نظام تغییر کرد)، تعابیر تندتری هم در این مصاحبه نسبت به فائزه هاشمی به کار برده است.
*** خانواده آقای هاشمی
محسن هاشمی در نامه اخیرش خطاب به فائزه هاشمی می‌گوید: «ما تقریبا هم‌سن هستیم و سوابق تو از من کمتر نیست». این جمله محسن هاشمی به نظر می‌رسد بیشتر به سوابق سیاسی فائزه هاشمی اشاره دارد، چون خود محسن هاشمی در دوران فعالیت خود بیشتر یک مدیر اجرایی بوده. حتی همین حزب کارگزاران سازندگی که الان محسن هاشمی رئیس شورای مرکزی‌اش است، فائزه هاشمی یکی از پایه‌گذاران اصلی آن در سال ۱۳۷۸ بوده.
محسن هاشمی متولد آبان ۱۳۴۰ است و فائزه متولد دی ۱۳۴۱٫ فرزند ارشد این خانواده اما فاطمه هاشمی است که کمتر از بقیه در اتمسفر سیاسی کشور فعال است به‌جز موارد انگشت‌شمار. فاطمه هاشمی‌رفسنجانی متولد ۱۳۳۸ است. دو عضو کوچک‌تر این خانواده مهدی و یاسر هاشمی‌رفسنجانی هستند متولد ۱۳۴۸ و ۱۳۵۰ در تهران. بین این دو نفر هم مشی مهدی بیشتر به فائزه هاشمی نزدیک است و یاسر به محسن هاشمی. مهدی هاشمی از چندسال پیش مشغول سپری کردن حکم حبس خود است. یاسر هاشمی هم فعالیت‌هایش مثل محسن هاشمی معطوف به مسئولیت‌های اجرایی است.
فائزه هاشمی از سال ۱۳۶۹ ریاست فدراسیون اسلامی ورزش زنان را برعهده داشت و در دوره پنجم هم به عنوان نماینده تهران وارد مجلس شورای اسلامی شد. در دوران دوم خرداد، مدیریت او در روزنامه زن با جنجال‌های زیادی همراه بود. در سال‌های بعد از وقایع ۸۸ هم حواشی پیرامون فائزه هاشمی ادامه داشت و اتفاقاتی رقم خورد، از جمله حمله به او در شهرری که با انتقاد مسئولان ارشد کشور هم مواجه شد.
محسن هاشمی اما در تمام این دوران به دور از حواشی سیاسی به کار اجرایی مشغول بود. از سال ۶۸ تا ۷۶ در کسوت مشاور رئیس‌جمهور و رئیس دفتر ویژه بازرسی نهاد ریاست‌جمهوری مشغول کار بود. بعد برای مدت کوتاهی رئیس دفتر رئیس‌جمهور در اواخر دوران ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی شد. ۱۳ سال مدیرعامل متروی تهران بود و در سال ۱۳۹۶ هم در انتخابات شورای شهر به عنوان نفر اول تهران وارد انتخابات شد. از او به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ نام برده می‌شود.
