اشتباهات سریال گاندو درباره مفهوم و هدف FATF
خبرآنلاین نوشت: پخش سریال گاندو۲ از شبکه سه سیما در تعطیلات نوروز ۱۴۰۰، تاکنون واکنشها و حواشی بسیار زیادی آنهم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری در پی داشته است . در این سریال به مباحث جنجالی از جمله اختلاف افکنی سرویسهای جاسوسی میان شیعه و سنی در مناطق مرزی، مذاکرات برجام و فعالیت جاسوسان در وزارت امور خارجه پرداخته شده بود اما در یکی از سکانسهای این سریال، به FATF و یا همان گروه ویژه اقدام مالی هم اشاره شد
به نظر میرسد عوامل سازنده سریال گاندو قصد داشتند تا از طریق یکی از سکانسها و با سادهسازی برخی مفاهیم تخصصی در خصوص FATF، دلایل مخالفت با تعامل با این گروه را برای مخاطب توضیح دهد. فارغ از ایرادات شکلی وارد به این سکانس، به نوعی احساس تصنعی بودن و سفارشی ساختن را به مخاطب خود القا میکند، برخی از دیدگاههای ادعا شده که از زبان قهرمان اصلی داستان مطرح میشود نیز از نظر محتوایی دچار اشکالات جدی است.
در ادامه، دیالوگ میان محمد( نیروی امنیتی و قهرمان داستان) و همکارانش در سکانس مرتبط با موضوع fatf در قسمت یازدم سریال گاندو۲ آمده است:
- آقا ببخشید من یه سؤال داشتم.
- چه سؤالی؟!
- اگه یکی ازمون بپرسه مشکلمون با FATF چیه، چی باید بهش بگیم؟
- بستگی داره کی بپرسه.
- مردم عادی. میدونید این روزا رسانهها و اخبار و مطبوعات و شبکههای ماهوارهای هی میگن FATF، واقعا یکی نیست با زبون ساده به این مردم توضیح بده مشکل ما با پیوستن به FATF چیه.
- راست میگه آقا منم همینجوریم، واسه یکی که میخوام توضیح بدم، بیشتر خودم گیج میشم.
- ببین FATF نه سازمانه، نه قطعنامه است. به معاهده است که تو اتاق فکر چند تا کشور غربی پرورش پیدا کرده و اینا میخان با زور و قلدوری اینو جهانیش کنن. چرا؟! برای اینکه بتونن روی روابط تجاری و بانکی بقیه دولتها رصد بیشتری داشته باشن. اینا ۴۲ تا توصیه و دستور صادر کردن که هر کشوری که این معاهده رو امضا کنه، گرفتار تله اینا میشه.
- خب اینا مشکلشون با کشور ما چیه؟
- FATF دستپخت یه کشورهایی مثل آمریکا و انگلیس و فرانسه است. اینا به این نتیجه رسیدن که بجای جنگ و تلفات زیاد و هزینه هنگفت بهتره فشار و تمرکزشون رو بزارن روی اقتصاد، رو مسائل مالی، بانکی. مخصوصاً برای کشورهایی که نمیخوان تو زمین آمریکا بازی کنن.
- اوهوم. که اینجوری میتونه باعث مشخص شدن مسیر خریدهای جهانی همه کشورها بشه.
- دقیقاً همینطوره. اینا میخوان هر موقع که خواستن، روی هر کشوری که اراده کردن، فشار بیارن از جمله ما. خیلی جالبه اول نفت ما رو تحریم میکنن بعد میگن هر کی از ایران نفت بخره، تنبیه میشه، چه دلیلی داره آمریکاییها بدونن ما به کی نفت میفروشیم، از کی جنس میخریم؟! آقا هر کشوری دلش بخواد با هر کی میتونه مبادله تجاری کنه، به چه کسی چه ربطی داره؟!
- واقعاً پذیرفتنش عقلانی نیست، اینا رسماً با این معاهده میتونن شرکتهای ایرانی که دنبال مواد اولیه میگردن رو پیداکنن، تحریمشون کنن حتی طرف فروشنده هم تهدید کنن که به ما جنس نفروشه. اینجوری همه کارخونههای ما تعطیل میشه و کارگرها همه بیکار میشن.
- آمریکا دنبال فلج کردن ایرانه، این یه حقیقته. FATF یه معاهده استعماریه، دستورات و توصیههاش استعماریه، ایران هم نمیخاد زیر بار همچین فشاری بره. چرا!؟ چون غربیها چیزی رو که نشونه گرفتن، سفره مردم ماست، امنیت مردم ماست.
- دقیقا!
سطور بالا نشانگر آن است که احتمالاً نویسنده این مکالمات، هرگز از خود این سؤال را نپرسیده که اگر مسئله تعامل با FATF به همین راحتی قابل توضیح بود، چرا تصمیمگیری در خصوص تعامل با گروه ویژه اقدام مالی و یا همان FATF بیش از ۱۰ سال است که در بالاترین سطوح نظام تصمیمگیری در کشور تحت بررسی بوده و نظرات ضد و نقیضی در محافل کارشناساسی پیرامون آن شکل گرفته است، بنابراین این مسئله به هیچ وجه ساده نبوده که بتوان آن را در زمانی کمتر از ۲ دقیقه جمعبندی کرد، سادهسازی مبتدیانه اینگونه مسائل تخصصی که به طور مستقیم با منافع ملی سر و کار دارد، نتیجهای به جز انحراف افکار عمومی در پی ندارد.
برخی از گافها و اطلاعات نادرست نظیر اینکه «FATF ، ۴۲ توصیه استعماری صادر کرده» و «مشکل ما با پیوستن به FATF چیه؟» نشان میدهد عوامل تهیه سریال، فاقد دانش کافی در این زمینه بوده و درک مناسبی برای پرداختن به این موضوع ندارند. این در حالی است که با اندکی جستجو مشخص میشود FATF دارای ۴۰ توصیه در زمینه مقابله با پولشویی و تأمین مالی تروریسم از جمله «لزوم جرمانگاری پولشویی و تأمین مالی تروریسم»، «ضرورت کنترل معاملات مشکوک» و «مقابله با حسابهای جعلی و بینام و نشان» است که اخیراً ۲ مورد از این توصیهها نیز با اصلاحاتی مواجه شده است. همچنین در مقطع فعلی اصلاً قرار نیست کشور ما به FATF ملحق شود، بلکه مناقشه اصلی بر سر انجام برنامه اقدام((Action plan ارائه شده از سوی FATF به ایران (پیوستن به دو کنوانسیون بینالمللی پالرمو و سیافتی) به منظور خارج شدن از لیست اقدامات مقابلهای (Counter Measure) یا همان لیست سیاه است.