از سرنوشت خاندان قذافی چه خبر؟
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | ساعدی قذافی پسر سوم رهبر پیشین لیبی گم شده است و حالا وکیل خانواده به‌دنبال آن است که ساعدی را که به‌نظر می‌آید در زندان باشد آزاد کند. خالد الزاعدی که وکیل شخصی قذافی بود می‌گوید ساعدی را گروگان سیاسی گرفته‌اند و اگر دولت وحدت ملی لیبی او را آزاد نکند، کار را به دادگاه‌های بین‌المللی خواهد کشاند.
وکیل خانواده قذافی مدعی شده: مدیر دفتر عبدالحمید الدبیبه، نخست وزیر لیبی با تحویل گرفتن یادداشتی که به دولت وحدت ملی ارائه شده، مخالفت کرد. باید ساعدی قذافی آزاد شود. من مجبور شدم یادداشتی را از طریق پست برای دولت لیبی بفرستم. این اولین گام در روند حقوقی برای آزادی ساعدی قذافی است.الزاعدی می‌گوید دادگاه متخصص تحقیقات گسترده‌ای را درباره پرونده ساعدی قذافی انجام داده و لیست اتهامی را علیه متهمان ارائه کرده است.
بعد از تحقیقات از سوی دادستانی کل مشخص شد که نباید دادخواست قضایی علیه ساعدی قذافی در این پرونده ارائه شود. دولت سابق علی زیدان در لیبی معامله‌ای را با نیجر امضا کرده و به موجب آن ساعدی را تحویل گرفته و بعد از آن به زندان الهضبه که ریاست آن را خالد الشریف، عضو گروه‌های لیبیایی برعهده داشت، منتقل کرد و او در معرض بدترین انواع شکنجه و خشونت جسمی و روانی قرار گرفت. دادگاه لیبی سوم آوریل ۲۰۱۸ ساعدی را از اتهام قتل در واقعه قتل بشیر الریانی (بازیکن فوتبال) تبرئه کرده بود. ساعدی در سال ۲۰۱۱ از لیبی فرار کرده و به نیجر پناه آورده بود.اما سرنوشت این خانواده ده سال بعد از سقوط معمر قذافی چگونه است؟
* یک: صفیه فرکاش از سال ۱۹۷۰به عقد قذافی درآمد و تا روزی که دیکتاتور لیبی زنده بود، کنارش زندگی کرد. او مادر هفت فرزند این خانواده است. صفیه پیش از ازدواج با رهبر سابق لیبی یک پرستار بود. برخی از شایعات می‌گویند او در اصل لیبیایی نبوده و مسلمانی اهل بوسنی و هرزگوین با ریشه‌های مجارستانی و بوسنیایی است.او بعد از انقلاب لیبی دخترش عایشه را برداشت و با خود به عمان رفت. او حالا یک پناهنده سیاسی با ثروتی باورنکردنی است که درخواست‌هایش برای بازگشت به لیبی بی‌جواب مانده و حتی خانواده با نفوذی که در شرق این کشور دارد هم حاضر نیستند تا واسطه بازگشتش شوند.
سه فرزند او و معمر یعنی «معتصم»، «سیف العرب» و «خمیس» در جریان انقلاب لیبی کشته شدند. خمیس نقش مهمی در سرکوب معترضان در شهر بنغازی به‌عنوان مهد انقلاب لیبی داشت. معتصم قذافی پنجمین پسر معمر قذافی و یکی از اعضای دایره داخلی پدرش بود و یکی از اعضای ارتش لیبی و مشاور امنیت ملی لیبی از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۱ به حساب می‌آمد.
* دو: عایشه دختر بزرگ خانواده، چهره‌ای مشهور و عجیب از قذافی‌ها را به نمایش گذاشته است. او تنها دختر این خانواده است که سه سال بعد از ازدواج پدر و مادرش به دنیا آمد. تا فوق‌لیسانس حقوق را در لیبی خواند و بعد به سوربون فرانسه رفت. اما بعد از جنگ آمریکا و عراق گفت حقوق در واقع وجود ندارد و سوربون را ترک کرد. یکی از نقاط تاریک پرونده عایشه حضورش در میان وکلای حامی صدام حسین بوده. حتی پیش از آنکه دیکتاتور عراق سقوط کند، عایشه بارها به بغداد سفر کرده بود تا شخصا صدام را ببیند و دوستی و صمیمیت زیادی بین این دو نفر جریان داشت.
او درجه‌دار نظامی و مذاکره‌گر و میانجی سیاسی در دوران حکومت معمر قذافی، سفیر حسن نیت سابق سازمان ملل و وکیل دادگستری لیبیایی به حساب می‌آمد. در سال ۱۳۸۹ و زمانی که اعتراضات لیبی آغاز شده بود، او از قامت یک فعال حقوق بشر پایین آمد و فرماندهی گردان زنان کماندو در ارتش لیبی را بر عهده گرفت. عایشه حالا در عمان است. او پیش از این از الجزایر اخراج شده بود.محمد قذافی برادر بزرگ‌تر خانواده هم که از ازدواج اول قذافی است، مانند خواهرش در تیم حمایت از صدام فعالیت می‌کرد. او هم حالا در عمان است.
* سه: هانیبال قذافی یکی دیگر از عجایب این خانواده است. کسی نمی‌داند که او هنوز در لبنان در زندان به‌سر می‌برد یا در میان جنگ سوریه به این کشور پناه برده است. اما پیش از آنکه اعتراضات در لیبی اوضاع را به‌هم بریزد او وقتش را بیشتر در پاریس می‌گذارد. او مشاور اول اداره حمل و نقل دریایی لیبی بود. در ۱۵ ژوئن ۲۰۰۸ پلیس ژنو در سوئیس او و همسرش الین اسکاف را به اتهام آزار و تهدید دو تن از خدمتکاران‌شان در یکی از هتل‌های ژنو دستگیر کرد.
دو روز پس از آن با سپردن وثیقه، او و همسرش آزاد و سوئیس را ترک کردند. همسر هانیبال یک مدل لبنانی است. از سال ۲۰۱۵ هانیبال در لبنان زندانی شده. به نظر می‌رسد که دولت بیروت به دنبال یافتن اثری از امام موسی صدر هانیبال را دستگیر کرده است. اما همسر این فرزند قذافی ماجرا را تکذیب می‌کند و می‌گوید شوهرش در سوریه است. یکی از ماجراهای تلخ و فراموش‌نشدنی که هانیبال باعث و بانی‌اش بوده، زمانی است که انقلابیون با حضور در خانه او با خدمتکاری دست و پا بسته رو‌به‌رو شدند که با آب جوش سوزانده شده بود. به نظر می‌آید که این زوج لبنانی و لیبایی علاقه ویژه‌ای به شکنجه خدمتکاران خود داشته‌اند.
* چهار: اما سیف‌الاسلام را می‌توان مشهورترین چهره حکومت قذافی دانست. او از سایر برادرانش چهره بهتری دارد و لباس پوشیدنش با معیارهای غربی همخوانی زیادی دارد. برای همین بود که پدرش او را به‌عنوان چهره آرام حکومت که دست به معاملات پرسود با غرب می‌زد، انتخاب کرد. سیف‌الاسلام متولد ۱۹۷۲ است و مدیریت سازمان خیریه جهانی قذافی را به عهده داشت و برخلاف دیگر اعضای خانواده در داخل کشور مسئولیتی را به عهده نمی‌گرفت. او تحصیلاتش را در طرابلس، اتریش و لندن گذرانده و با الفبای همکاری با دیگر کشورها آشنایی داشت.
دومین پسر دیکتاتور سابق در سال ۱۳۸۶ در دیدار با نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور وقت فرانسه قراردادهای اقتصادی شامل خرید موشک منعقد کرد تا این قرارداد تبدیل به نقطه سیاه پرونده رئیس جمهور سابق فرانسه شود. در سال ۱۳۸۹ و در درگیری‌های لیبی او به‌عنوان مسئول نیروهای امنیتی پایتخت ضمن سرکوب مخالفان و انقلابیون، دفاتر شبکه‌های الجزیره و بی‌بی‌سی در لیبی را هم بست.
این فرزند قذافی بعد از روی کار آمدن دولت تازه به زندان رفت اما مدت زیادی در آنجا نماند. او در سال ۲۰۱۷ از زندان با عفو آزاد شد و خود را آماده کرد تا در آینده لیبی نقش بازی کند. به نظر می‌رسد او بازی سیاست در خاورمیانه و به دست آوردن دل غربی‌ها را به خوبی بلد است و بعید نیست که در آینده جهان یک قذافی دیگر را در میان رهبرانش ببیند.
