اردوغان تشنه نفت و گاز مدیترانه است
روزنامه هفت صبح، مهسا مژدهی | یک: اردوغان به‌تازگی با نیجر، همسایه کشور لیبی یک پیمان بسته است. نیجری‌ها در طول سال‌های گذشته به‌دلیل آشوبی که در لیبی برپاست، دچار مشکلات اقتصادی فراوانی شده‌اند و در عین حال سال‌هاست که از قطع رابطه با این کشور رنج می‌برند. حالا برای این کشور آفریقایی، اردوغان مانند یک فرشته نجات ظاهر شده تا براساس یک توافقنامه نظامی به نجات کشوری که ۸۰درصد آن را بیابان تشکیل می‌دهد، بیاید.
* دو: پیوند اردوغان با نیجری‌ها اما به همین سادگی بسته نشده است. حالا رئیس‌جمهور ترکیه در غرب آفریقا و دیوار به دیوار لیبی دارای یک متحد است. آن‌هم متحدی که مردمش به زبان فرانسوی حرف می‌زنند و تا دهه هفتاد میلادی جزوی از فرانسه بوده است. ترکیه تلاش زیادی به دست‌اندازی بر آفریقا دارد. برای او تمرکز روی آفریقا به معنای داشتن نفت مدیترانه است. این همان موضوعی است که مدت‌هاست بر سر آن با فرانسوی‌ها، قبرسی‌ها و یونانی‌ها چک و چانه می‌زند.
* سه: ترکیه نیاز دارد تا اعتماد کشورها و ملت‌های آفریقایی را به خود جلب کند. به‌نظر می‌رسد که اردوغان در این موضوع چندان بی‌تجربه نباشد. او زبان ملت‌ها را بلد است و هرچند در ظاهر اروپایی‌ها با او سر جنگ دارند اما چون دولت آنکارا سدی برای عبور مهاجران سوری به سمت کشورهای آنهاست، بالاخره باهم کنار می‌آیند.
* چهار: هفته گذشته مناقشات بر سر گاز شرق مدیترانه میان ترکیه و یونان وارد فاز جدیدی شد. اردوغان یک کشتی اکتشاف نفت را به‌همراه بخش مهمی از نیروی دریایی‌اش راهی مدیترانه کرده تا از یونانی‌ها زهر چشم بگیرد. پیش از این دولت آتن گفته بود که این کشتی اجازه ندارد تا در آب‌های مربوط به یونان رفت‌و‌آمد کند. اما مشکل درست در همین‌جا وجود دارد؛ دو کشور سالیان درازی است که بر سر تعیین حدوحدود مرزهای آبی خود با یکدیگر مشکل دارند.
* پنج: اردوغان برای اینکه دست یونانی‌ها را ببندد، قراردادی با دولت لیبی بسته است که براساس آن حریم بخشی از مرزهای دریایی ترکیه در شرق دریای مدیترانه تعیین شده است. یونان و دیگر کشورهای حوزه مدیترانه می‌گویند که چطور بدون حضور و اطلاع آنها چنین قراردادی بسته شده است که می‌تواند سرنوشت این کشورها را تغییر دهد؟
* شش: اردوغان حمایت زیادی از دولت سراج در لیبی دارد. این دولت هرچند قانونی است اما عملا بر تمام کشور تسلط ندارد و تنها بر شمال غرب آن مسلط است. در عین حال ژنرال حفتر که حالا نامش با جنایت و خشونت هم در لیبی گره خورده، از حمایت گسترده غرب به‌ویژه فرانسه، مصر و رژیم صهیونیستی و… برخوردار است. اردوغان همه تلاشش را می‌کند که دولت سراج را که از نظر ایدئولوژیک هم به ترکیه نزدیک است، در قدرت نگه دارد. اما در این امر تقریبا دست تنها مانده است.
* هفت: به‌نظر می‌رسد که اردوغان به این زودی دست از سر آفریقا بر ندارد. او برای اینکه بتواند نقش تعیین‌کننده در لیبی و مدیترانه بازی کند، نیازمند نقش‌آفرینی بیشتر در آفریقاست. این نقش‌آفرینی تنها به مسائل نظامی محدود نخواهد ماند، با قدرت‌گرفتن، محبوبیت و نفوذ ترکیه در این قاره، دست رئیس‌جمهور این کشور برای تحت فشار قرار دادن حفتر، ژنرال سیسی و حتی فرانسوی‌ها بازتر می‌شود.
* هشت: همه تلاش ترکیه این است که حدومرز دریایی را که در توافق با لیبی برای خود تعیین کرده حفظ کند. یونان می‌گوید، اردوغان از ضعف دولت سراج سوءاستفاده کرده و در ازای حمایت نظامی، از او در مدیترانه باج گرفته است. کسی هنوز نمی‌داند که در تعیین حدود مرزهای دریایی بین طرابلس و آنکارا چه گذشته است. اما یونان این ماجرا را کاملا علیه خود دیده و معتقد است که ترکیه می‌خواهد نفت و گاز سفره‌های زیرزمینی را که متعلق به این کشور است، برباید.
* ۹: بعد از فروپاشی عثمانی، راه‌های رسیدن ترکیه به دریای اژه و مدیترانه محدود شد. حالا اردوغان دیگر پذیرای چنین وضعیتی نیست. او به منابع گاز و نفت مدیترانه چشم دارد و ابایی از اینکه این موضوع را مطرح کند ندارد. او لیبی را به‌عنوان یک نقطه عطف می‌بیند تا از این راه بتواند حضورش را در شرق این دریا کلید بزند. با وجود اینکه فعلا یونان طرفدار بیشتری دارد اما شواهد ثابت کرده‌اند که اردوغان کار خود را خواهد کرد و بالاخره اروپایی‌ها هم با او راه خواهند آمد.
