ادامه جنجال بر‌سر واکسن‌های وارداتی
روزنامه هفت صبح | یکشنبه در یک روم کلاب‌هاوس که برای بررسی مسئله واردات واکسن درست شده بود، بخش خصوصی رودرروی نماینده‌های وزارت بهداشت قرار گرفتند. واردکننده‌های واکسن می‌گفتند از پاییز و زمستان درخواست‌شان را برای واردات واکسن داده بودند. آنها معتقد هستند وزارت بهداشت می‌خواهد انحصار واردات واکسن را فقط در دستان خودش داشته باشند. به گفته یکی از اعضای سازمان نظام پزشکی «دولت از سر ناچاری فقط به بخش خصوصی تعارف کرده ولی اجازه واردات را عملا از آنها گرفته است.»
از آن طرف روابط عمومی سازمان غذا و دارو که زیرمجموعه وزارت بهداشت است، سعی می‌کرد با اصطلاح جدید «واکسن گیت» به طور ضمنی این پیام را برساند که واردات واکسن منجر به فساد بزرگی خواهد شد. برای مثال کیانوش جهانپور گفت بخش خصوصی عددسازی می‌کند یا قصد دارد واکسن‌ها را ۵۰ برابر گران‌تر بفروشد.
*** نگرانی برای واکسن‌گیت
در این روم کیانوش جهانپور (سخنگوی سازمان غذا و دارو) و علیرضا رئیسی(سخنگوی ستاد مقابله با کرونا) حضور داشتند. جهانپور سعی کرد نشان دهد که نگران واکسن گیت در ایران است. او قبلا هم از این اصطلاح استفاده کرده بود تا بگوید در بخش خصوصی فساد زیادی برای واردات واکسن وجود دارد. او گفت: «می‌خواهند واکسن را به ۱۲ برابر قیمت وارد کنند. اگر برای واکسن چهار دلاری، پروفورم (پیش فاکتور) ۵۰ دلاری بیاید، علامت سوال جلوی آن وجود دارد و ما حق نداریم مجوز واردات این چنینی بدهیم. وقتی واکسن چهار دلاری، ۱۵ و ۱۶ و ۲۰ دلار می‌خواهد عرضه شود، قطعا یک شکافی وجود دارد.»
او اینطور نقل کرد که با واردکننده‌هایی روبه‌رو شده که در پروفورم‌ها عددسازی کرده‌اند. به گفته او « اکنون هفت خط تولید در روسیه راه افتاده و این کشور تولید بالایی ندارد. پس اینکه در اسفند یا فروردین کسی ادعای خرید ۲۰ میلیون دوز اسپوتنیک در ماه را کند، جای سوال دارد.» سخنگوی سازمان غذا و دارو خبر دیگری هم داد و گفت: « ما به ۳۵ شرکت مجوز واردات واکسن داده‌ایم و اینکه برخی پروفروم ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلیون دوز می‌آورند، معلوم است، پروفروم غیر واقعی است.»
*** حرف بخش خصوصی چیست؟
در مقابل جهانپور، نماینده بخش خصوصی می‌گفتند که اگر مراحل بروکراسی کار سریع‌تر طی و مجوزها صادر شود آنها می‌توانند حداکثر ظرف ۱۰ روز تا دو هفته آینده اولین محموله واکسن‌های خریداری‌شده را وارد کنند. این حرف را به طور مشخص، مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی تهران می‌زد. سلاح‌ورزی هم از اتاق بازرگانی به موضوع همکاری نکردن وزارت بهداشت با بخش خصوصی اشاره کرد. به گفته او ماه‌هاست که شرکت‌ها برای واردات واکسن اعلام آمادگی کرده‌اند؛ آن هم بدون اینکه ارزی از دولت بخواهند اما وزارت بهداشت با آنها همکاری نمی‌کند.
ناصر ریاحی، رئیس اتحادیه واردکنندگان دارو هم حرف‌های جالب دیگری زد. درباره مسیر مجوز بخش خصوصی برای واردات زد. او گفت:« به اشتباه می‌گویند که سازمان غذا و دارو از آذر ماه فراخوان واردات بخش خصوصی را داده است در حالی که این سازمان فراخوانی نداده بود بلکه آن اول شرکت‌هایی که نمایندگی انحصاری تولیدکنندگان واکسن خارجی در ایران هستند (که سه شرکت هم بیشتر نیستند) مراجعه و اعلام آمادگی کردند و سازمان غذا و دارو هم پذیرفت.»
به گفته او واردکنندگان امکان واردات سه واکسن سینوفارم چین، آسترازنکا و اسپوتنیک وی را به کشور دارند اما وزارت بهداشت تمایل زیادی برای برجسته شدن نقش بخش خصوصی ندارد. بسیاری از منتقدان می‌گویند این وزارتخانه بیشتر منتظر است که مذاکرات خود یا حتی شرکت‌های خصوصی که به نحوی با مسئولان این وزارتخانه در ارتباط هستند نتیجه بدهد. به همین دلیل هم بخش خصوصی را معطل یا دست به سر می‌کنند.
برای مثال ریاحی در این نشست که تا نیمه شب طول کشید، گفت: «وزارت بهداشت امور اداری مربوط به واردات واکسن از بخش خصوصی را بسیار معطل می‌کند و برخی از نامه‌ها تا یک هفته زمان می‌برد. مثلا پروفورم‌هایی را یک هفته بعد از درخواست ما با پست برایمان فرستادند که اصلا پنج روز اعتبار داشتند.»
به عقیده بخش خصوصی یکی از مشکلاتی که وزارت بهداشت برای واردات واکسن ایجاد می‌کند، دلایل بوروکراتیک هستند. به گفته تاجرنیا که پیش از این در سازمان نظام پزشکی تجربه واکسیناسیون به کادر درمان را داشته «علاوه بر واردات، برای اینکه خرید واکسن را در اختیار بخش خصوصی قرار دهند، سختگیری‌هایی بوده است. مثلا اداره کل دارویی ما پرونده‌های عجیب و غریبی می‌خواست در حالی که این واکسن‌ها در همه دنیا آمده به هر حال سازمان جهانی بهداشت هم آنها را تایید کرده و پذیرفتند که در این شرایط استفاده شوند. نبود ارز هم مشکل دیگری بر سر راه تهیه واکسن کرونا بود.» این دندانپزشک عقیده داشت که دورنمای مثبتی برای واردات واکسن از سمت بخش خصوصی وجود ندارد.
در این روم بحث‌های تند دیگری وجود داشت. برای مثال زمانی که بخش خصوصی ازسرعت کند واکسیناسیون در ایران انتقاد کردند، جهانپور، سخنگوی مرکز روابط عمومی سازمان غذا و دارو گفت: « سرعت در عراق و دیگر کشورها هم پایین است.» در جواب، شریعتی (یک نماینده دیگر بخش خصوصی) گفت: «من اکنون ساکن عراق هستم. علت پایین بودن سرعت در عراق به دلیل این است که پزشک معروف خبر اشتباهی در عراق منتشر کرد و باعث شد که مردم دیگر به واکسن‌ها کمتر اعتماد کنند.»
علیرضا رئیسی (سخنگوی ستاد ملی کرونا) هم در این نشست حضور داشت. حرف مهم او این بود که فعلا تا شهریور از آن ۶۰ میلیون دوزی که روسیه قولش را داده بود، خبری نیست. او همچنین در انتقاد به بخش خصوصی اینطور گفت:« شرکت‌هایی که به ما واکسن می‌دهند، تعهدی در قبال عوارض جانبی واکسن ندارند، اگر در زمان مقرر واکسن را تحویل ندهند ما حق شکایت نداریم.»
از طرفی سازمان هلال احمر که تا امروز یک میلیون وچهارصد دُز واکسن از چین وارد کرده ،اعلام کرده که به زودی سه میلیون دُز دیگر از چین و طی روابط داخلی‌اش با صلیب سرخ این کشور وارد خواهد کرد. با توجه به این که مجوز هلال احمر تازه در ۱۴ فروردین صادر شده است بسیاری از عدم همکاری سازمان غذا و دارو با وارد کننده‌ای حتی معتمد سخن می‌گویند .
