درباره شیوه‌های محاسبه قیمت در جواهری‌ها
روزنامه هفت صبح، گروه بازار | احتمالا خبرهای رشد قیمت طلا در روزهای اخیر، شما را هم وسوسه کرده تا طلاهایتان را به بازار ببرید و بفروشید. طلا در یک‌سال گذشته تقریبا ۱۳۵هزار تومان و معادل ۴۰درصد گران شده و همین هفته گذشته به بالاترین قیمت خود از مهر ۹۷ تا حالا یعنی ۵۲۰هزار تومان رسیده بود.
در حال حاضر طلا در بازار عموما حدود ۴۸۰ تا ۴۹۰هزار تومان به ازای هر گرم معامله می‌شود. پارسال در هفته پایانی دی‌ماه، هر گرم طلای ۱۸عیار حدود ۳۵۰هزار تومان بود و کسانی که آن زمان طلا خریدند، حالا برای هر گرم حدود ۱۳۵هزار تومان سود کرده‌اند. اشتباه نکنید! اگر طلای اجرت‌دار مثل انگشتر، گردن‌بند یا سرویس طلایتان را برای فروش به بازار ببرید، خبری از سود ۱۳۵هزار تومانی نخواهد بود. چراکه فرمول محاسبه قیمت طلا موقع خرید و موقع فروش به‌کلی متفاوت است.
اگر مصنوعات طلا را برای فروش به بازار ببرید، مبالغی مثل مالیات، سود فروشنده و اجرت ساخت که موقع خرید پرداخت کرده بودید، از قیمت آن کم خواهد شد که باعث می‌شود بازدهی ۴۰درصدی طلا، نهایتا به ۹درصد برسد. این مورد نشان می‌دهد طلا یک کالای مصرفی است، نه محلی برای سرمایه‌گذاری. برای همین بهتر است به جای خرید مصنوعات طلا، سراغ سرمایه‌گذاری‌های پربازده‌تر بروید. پیدا کردن آنها اصلا کار سختی نیست!
اجرت طلا چطور محاسبه می شود
*** فرمول محاسبه قیمت مصنوعات طلا در زمان خرید
اگر بخواهید طلا بخرید، قیمت طلا تنها بخشی از هزینه‌ها را تشکیل می‌دهد. طلاساز‌ها برای هنری که در ساخت طلا به خرج می‌دهند، اجرت می‌گیرند. اجرت طلا بر حسب زیبایی و ظرافت مصنوعات طلا تعیین می‌شود. خود طلافروش‌ها اجرت را با نسبتی از قیمت روز طلا محاسبه می‌کنند. برای مثال اجرت می‌تواند به اندازه ۲۰درصد قیمت روز طلا باشد.
هرچند، آنها این رقم را نه به صورت درصد بلکه به عنوان یک هزینه مستقل به مشتری می‌گویند. برای مثال وقتی اجرت یک انگشتر ۱۰درصد باشد، فروشنده‌ها اجرت طلا را گرد کرده و ۵۰هزار تومان اعلام می‌کنند. برای همین ممکن است با افزایش قیمت طلا، اجرت آن هم افزایش پیدا کند. اجرت طلا‌های ساخت ایران عموما رقمی بین سه تا ۱۰درصد محاسبه می‌شود، اما خارجی‌ها خیلی گران‌تر حساب می‌کنند.
اجرت طلا برای مصنوعات خارجی که بعضا در ترکیه یا ایتالیا ساخته شده‌اند، عموما ۳۰درصد است و نهایتا به ۵۰درصد قیمت روز طلا، یعنی ۲۴۰هزار تومان به ازای هر گرم می‌رسد. اگر اجرت را به قیمت روز طلا اضافه کنید، هنوز راه زیادی برای تعیین قیمت نهایی فاصله باقی مانده است. این قیمت شامل ۹درصد مالیات بر ارزش افزوده و هفت‌درصد سود طلافروش می‌شود.
همچنین اگر بخواهید جواهر بخرید، قیمت سنگ‌های سوارشده روی طلا هم جداگانه محاسبه خواهد شد. یک انگشتر طلا را در نظر بگیرید که با اجرت ۱۰درصد ساخته شده و چهارگرم وزن دارد. با توجه به اینکه آخرین‌قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار ۴۹۲هزار تومان است، هزینه اجرت ساخت برای این طلا، حدود ۵۰هزار تومان به ازای هر گرم محاسبه می‌شود و هر گرم این انگشتر در مجموع ۵۴۲هزار تومان قیمت دارد. اگر این رقم را در وزن انگشتر یعنی چهارگرم ضرب کنیم، به دومیلیون و ۱۶۸هزار تومان می‌رسیم.
بعد از اضافه کردن ۹درصد مالیات ارزش افزوده و هفت‌درصد سود فروشنده، قیمت نهایی این انگشتر به دومیلیون و ۵۲۸هزار تومان خواهد رسید. باید توجه داشته باشید که ارزش طلای به‌کار رفته در این انگشتر حدود یک‌میلیون و ۹۶۸هزار تومان خواهد بود و ۵۶۰هزار تومان باقی مانده، هزینه‌های جانبی طلا به حساب می‌آیند.
*** فرمول محاسبه قیمت مصنوعات طلا در زمان فروش
احتمالا با بالارفتن قیمت طلا و رکوردشکنی آن شما هم به فکر فروش طلا افتاده باشید، اما باید توجه کنید که موقع فروش، طلا را با قیمت خیلی پایین‌تر از شما خواهند خرید. در چنین حالتی اجرت ۱۰درصدی ساخت طلا، مالیات ۹درصدی ارزش افزوده و سود هفت‌درصدی فروشنده به کلی کنار می‌روند و صرفا ارزش طلا محاسبه خواهد شد.
همان انگشتر چهار‌گرمی را در نظر بگیرید که برای خرید آن دومیلیون و ۵۲۸هزار تومان هزینه کردیم؛ اگر بخواهیم این انگشتر را بلافاصله به مغازه دیگری بفروشیم، آن را تنها دومیلیون تومان قیمت‌گذاری می‌کنند و ما با خرید و فروش این طلا حدود ۵۶۰هزار تومان ضرر خواهیم کرد. هرچند بعضی فروشنده‌ها برای جلب رضایت مشتری‌شان می‌گویند در صورتی که طلا را به خودمان بفروشید، اجرت آن را به شما برمی‌گردانیم.
این مورد عموما درباره طلا‌هایی به کار می‌رود که دارای گارنتی هستند یا ماندگاری زیادی دارند. بعضا طلافروش‌ها این طلا‌ها را بعد از آبکاری به ویترین برمی‌گردانند که غیرقانونی است. برای همین بهتر است موقع فروش طلا از صاحب مغازه بخواهید جلوی چشم خودتان طلا را برش دهد. هرچند، آنها اگر به اصالت طلا شک کنند، خودشان برای محک آن طلا را برش خواهند داد.
*** فرمول تعیین ارزش طلا بر اساس انس جهانی
ارزش واقعی هر گرم طلای ۱۸عیار در بازار، رابطه مستقیمی با قیمت دلار و انس جهانی طلا دارد و بر اساس این دونرخ قیمت‌گذاری می‌شود. هرچند، گاهی ممکن است قیمت طلا در بازار ایران مستقل از انس و دلار نوسان داشته باشد که به عرضه و تقاضا در بازار بستگی دارد. برای مثال در نزدیکی اعیاد مذهبی با بالا رفتن تقاضا و در ایام محرم و صفر با رکود در بازار، قیمت طلا در بازار کمی متفاوت خواهد بود.
انس جهانی برحسب دلار قیمت‌گذاری می‌شود. برای همین با تبدیل دلار به تومان با توجه به نرخ روز بازار ارز، قیمت هر انس طلا در بازار ایران به دست خواهد آمد. آخرین قیمت دلار در بازار ۱۳هزار و ۵۰۰تومان و هر انس طلای جهانی، هزار و ۵۵۵دلار است. با این حساب هر انس طلای ۲۴عیار معادل ۲۰میلیون و ۹۹۲هزار تومان قیمت دارد.
هر انس به اندازه ۳۱٫۱۰۳۴گرم وزن دارد. با این تفسیر برای محاسبه قیمت هر گرم طلای ۲۴عیار، باید ۲۰میلیون و ۹۹۲هزار تومان را بر ۳۱٫۱۰۳۴ تقسیم کنیم که نتیجه آن قیمت ۶۷۵هزار تومان برای هر گرم طلای ۲۴عیار خواهد بود. همانطور که می‌دانید، طلای ۱۸عیار خلوص کمتری دارد و تقریبا ۷۵درصد آن را طلای خالص تشکیل داده است.
با این حساب برای تبدیل قیمت طلای ۲۴عیار به ۱۸عیار، باید آن را در ۰٫۷۵ ضرب کنیم که با این کار قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار در بازار ایران معادل ۵۰۶هزار تومان به دست می‌آید. اگر می‌خواهید ارزش واقعی طلا را بدون این ضرب و تقسیم محاسبه کنید، می‌توانید قیمت انس جهانی را در قیمت روز دلار ضرب و نتیجه را با ضریب ۰٫۰۲۴۱ به قیمت واقعی هر گرم طلای ۱۸عیار تبدیل کنید.
*** فرمول تعیین قیمت طلا در بازار براساس مظنه
بازاری‌ها قیمت طلا را با مظنه تعیین می‌کنند و کاری به کار قیمت لحظه‌ای هر گرم طلا ندارند. آنها در ابتدای روز قیمت طلا را براساس مظنه محاسبه می‌کنند و تا آخر روز همان قیمت را مبنای محاسباتشان قرار می‌دهند. مظنه را عموما بازیگران اصلی بازار تعیین می‌کنند. برای همین ممکن است در طول روز مظنه در بازارهای مختلف متفاوت باشد.
آنها برای مثال می‌گویند، امروز مظنه طلا ۲۱۳۲ است. این یعنی هر مثقال طلای ۱۷عیار با خلوص ۷۰۵ با قیمت دومیلیون و ۱۳۲هزار تومان فروخته می‌شود. آنها از روی مظنه روز، قیمت طلای ۱۸عیار را محاسبه می‌کنند. برای این کار کافی است مظنه را بر عدد ۰٫۲۳۰۹ تقسیم کنیم. به عبارتی این رقم، نسبت تبدیل مظنه به قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار است.
برای مثال با ضرب کردن این نسبت در مظنه روز یعنی ۲۱۳۲ قیمت طلای ۱۸عیار رقمی معادل ۴۹۲هزار تومان به دست می‌آید که همان قیمت طلا در بازار است.توجه داشته باشید که خلوص طلا صرفا در برخی بازار‌ها مثل ایران با عیار محاسبه می‌شود و در بازارهای جهانی خلوص عیار را با یک عدد سه‌رقمی تعیین می‌کنند.
برای مثال طلای ۲۴عیار با بیشترین درجه خلوص، در بازارهای جهانی به عنوان طلای ۹۹۹ شناخته می‌شود. عبارتی که روی شمش‌های طلا هم قابل مشاهده است. این مورد نشان می‌دهد از هر هزار اتم، ۹۹۹اتم طلای خالص است. طلای ۱۸عیار، درجه خلوص ۷۵۰ دارد و ۷۵درصد عناصر تشکیل‌دهنده آن طلای خالص است.
۲۵درصد باقی مانده را انواع آلیاژ‌هایی مثل نقره، مس و … تشکیل می‌دهد که رنگ طلا را تغییر می‌دهند. برای مثال طلای رزگلد که سرخ‌رنگ است، از آلیاژ مس در تشکیل آن استفاده شده و طلای سفید، آلیاژ نقره دارد. البته طلای با درجه خلوص ۷۴۰ هم ۱۸عیار نامگذاری می‌شود، اما قیمت آن پایین‌تر است. درجه خلوص طلای ۱۷عیار ۷۰۵ است. برای همین اگر بخواهیم قیمت طلای ۲۴عیار را به ۱۷عیار تبدیل کنیم، باید آن را در عدد ۰٫۷۰۵ ضرب کنیم.
هر مثقال طلا معادل ۴٫۶۰۸۳گرم وزن دارد. به عبارتی وقتی می‌گوییم مظنه ۲۱۳۲ است، یعنی هر گرم طلای ۱۷عیار ۴۶۳هزار تومان قیمت دارد. برای تبدیل این رقم به قیمت طلای ۱۸عیار، لازم است آن را در ۷۵۰(درجه خلوص ۱۸عیار) ضرب و بر ۷۰۵(درجه خلوص ۱۷عیار) تقسیم کنیم تا نهایتا عدد ۴۹۲هزار تومان به عنوان قیمت هر گرم طلای ۱۸عیار به دست بیاید. به جای این ضرب و تقسیم‌ها، کافی است همان نسبت مظنه به قیمت طلا یعنی ۰٫۲۳۰۹ را در ذهنمان داشته باشیم.
