آشنایی با هفت زن قدرتمند اکوسیستم استارتاپی
روزنامه هفت صبح | دنیای استارتاپ‌های ایرانی در ۱۵ سال گذشته چهره‌ها و برندهای مختلفی را به چشم دیده است. برندهایی که بیشتر با نام مردان جوان تی‌شرت‌پوش گره خورده‌اند. اما این بیشتر بودن وقتی به جست‌وجوی نام‌های دخترانه بنیان‌گذاران استارتاپ‌ها برمی‌آییم؛ خیلی زود رنگ می‌بازد. اکوسیستم استارتاپی ایران از قضا از معدود فضاهای کسب‌وکاری است که دختران و زنان ایرانی به نسبت سایر بخش‌ها و حوزه‌های دیگر اقتصادی کشور حضور موفق و چشمگیری در آن داشته‌اند.
فضای کار منعطف استارتاپ‌ها، کمرنگ بودن چارچوب‌ها و محدودیت‌های جنسیتی در محیط‌های کار استارتاپی، نیاز به مهارت جدید و از همه مهم‌تر الگو گرفتن از نمونه‌های موفق دنیا که زنان در آنها نقش پررنگی داشته‌اند باعث شده تا در دهه ۹۰ شاهد موفقیت‌های دختران استارتاپی در برخی از معروف‌ترین کسب‌وکارهای آنلاین باشیم. شاید اگر بخواهیم لیست دختران موفق استارتاپی را تهیه کنیم باید سراغ یک فهرست حداقل ۱۰۰ نفره برویم که در آن نام‌های دیگری چون:
نغمه مصطفوی (کاربانک)، اسما کروبی (وبسیما)، فاطمه جعفری (سهام‌یاب)، فرناز ولوی، نرگس شایق (آرانیک)، سوگل ثابتی (شفاجو)، فائزه درخشانی (دستاست)، امینه ملک حسینی (کیک خونه)، مینا کامران (روستاتیش)، سحر بختیاری (آوایار)، نیکو نیکنام (نیک‌پرینت) و… هم بیاید. اما در این گزارش می‌خواهیم تنها هفت زن قدرتمند اکوسیستم استارتاپی که توانسته‌اند استارتاپ‌های موفق و بالغی را در این فضای پرتلاطم بسازند معرفی کنیم.
* یک: نازنین دانشور(متولد ۱۳۶۲، تهران) / تخفیفان: مبارز و همیشه پرخبر
نازنین دانشور اولین سایت تخفیف گروهی ایران را با نام تخفیفان راه انداخته، سایتی که ابتدای دهه ۹۰ راه افتاد و هنوز شیرینی راه‌اندازی‌اش تمام نشده بود که با رقیب سرسختی به نام نت‌برگ روبه‌رو شد و رقابتی سخت بین دو بنیان‌گذار این دو کسب‌وکار یعنی نازنین دانشور و علیرضا صادقیان در گرفت. کسی فکرش را نمی‌کرد دانشور از مبارزه با یکی از اعضای خاندان صادقیان که صاحب برندهایی چون تک‌ماکارون هستند جان سالم به در ببرد. اما در نهایت با ادغام نت‌برگ در تخفیفان، دانشور پیروز این نبرد شد.
نازنین دانشور که به خاطر حضورش در کنفرانس استارتاپی آی‌بریج برلین، مدت زیادی تحت فشار رسانه‌های اصولگرا بود، یکی از سرسخت‌ترین و موفق‌ترین دختران استارتاپی است و چندبار به عنوان کارآفرین برتر آسیا و خاورمیانه هم انتخاب شده است. می‌توان با به جان خریدن حمله رقبا و منتقدانش از جمله در میان دختران استارتاپی، او را قدرتمندترین زن استارتاپی ایران نامید. زنی که در آخرین چالشش، کاندیدای هیات مدیره سازمان نظام صنفی رایانه‌ای شد و با رای بالایی انتخاب شد.
* دو: تبسم لطیفی(متولد ۱۳۶۴، خرم‌آباد) / مامان‌پز: جان‌سخت در بازار غذای آنلاین
تبسم لطیفی را شاید خیلی‌ها به اسم نشناسند اما استارتاپ غذایی او یعنی مامان‌پز از اولین کسب‌وکارهای استارتاپی بود که بین جوان‌ها شناخته شد. کسب‌وکاری آنلاین که غذای خانگی را با کمک شبکه‌ای از زنان خانه‌دار تولید و توزیع می‌کند. تبسم کم‌هیاهوتر و رسانه‌گریزتر از دیگر دختران استارتاپی است .
اما مامان‌پز را بدل به یک استارتاپ بالغ کرده که حالا با بیزنس‌مدل شرکتی پیش می‌رود.
مامان‌پز در بازاری که اسنپ‌فود با کنار رفتن رقبایی چون چیلیوری و ریحون بیشتر از همیشه آن را در انحصار دارد؛ یکی از معدود نام‌هایی است که رشد مشخصی را در همه این سال‌ها دنبال کرده و به پیش آمده. شاید هیچ‌کس به اندازه لطیفی این ظرفیت را نداشته باشد که به عنوان دومین زن قدرتمند استارتاپی ایران معرفی شود. اگرچه که ممکن است خیلی‌ها او را کاندیدای شماره یک این فهرست هم بدانند.
* سه: آسیه حاتمی(متولد ۱۳۵۸، تهران) / ایران‌تلنت: مهر تایید از همه سو!
ایران‌تلنت به زبان ساده یک سایت کاریابی است. سایتی که می‌گوید شکل تازه‌ای از پیدا کردن نیروهای ماهر را برای شرکت‌های مختلف رقم زده و این امکان را فراهم کرده که نیروهای مستعد جای درست و مناسب خود را در شرکت‌ها پیدا کنند.
مغز متفکر ایران تلنت، آسیه حاتمی است. زنی که اگرچه چراغ خاموش جلو آمد اما به یکباره در میان دختران استارتاپی چهره شد و با استقبال خوبی که رویدادهای مختلف از جمله برنامه‌های مختلف دولتی از سخنرانی‌های او کردند به چهره‌ای شناخته‌شده در بین استارتاپ‌ها بدل شد.ایران تلنت اگرچه رقبای ریز و درشت بسیار زیادی دارد و در یک حوزه تقریبا اشباع‌شده فعالیت می‌کند اما توانسته با تفکر حاتمی به یک استارتاپ بالغ تبدیل شود.
* چهار: آرزو خسروی (۱۳۵۹، تهران) / مادری در یک بازار مردانه
آرزو خسروی بنیان‌گذار فرش‌آنلاین است. شاید اگر ۱۰ سال پیش از فروش آنلاین فرش می‌گفتید، یک ایده غیرممکن به نظر می‌رسید اما راهی که خسروی باز کرد حالا با چندده کسب‌وکار آنلاین در این حوزه ادامه پیدا کرده.آرزو خسروی، خیلی روش و منش تیپیکال استارتاپی ندارد. در رویدادهای مختلف استارتاپی با بچه‌هایش دیده می‌شود.
اما شخصیت صمیمی و کسب‌وکار موفق او در یک حوزه سخت مردانه؛ از او چهره‌ای شناخته‌شده در استارتاپ‌های ایرانی ساخته است. استارتاپ او از معدود استارتاپ‌هایی است که صادرات و درآمد دلاری هم داشته. اگرچه رشد کسب‌وکارش به نسبت مقیاس‌های استارتاپی خیلی چشمگیر نبوده اما او را می‌توان در میانه لیست هفت زن قدرتمند استارتاپی نشاند.
* پنج: ثنا خالصی (متولد ۱۳۶۹، شیراز) / کمدا: یک شیرازی در تهران
کمدا یک پلتفرم برای فروش لباس‌هایی است که دیگر نیازی به آنها ندارید. کسب‌وکاری آنلاین که از شیراز پا گرفت و با سرمایه‌گذاری اسمارت‌آپ سر زبان‌ها افتاد. استارتاپی که برندش بیشتر روی توانایی‌های دختری به نام ثنا خالصی استوار بود و خیلی زود با سرمایه‌گذاری دیجی‌کالا به یک کسب‌وکار پرخبر بدل شد.
ثنا خالصی از بین همه چهره‌های این گزارش، کوتاه‌ترین مسیر را برای رسیدن به موفقیت داشته. اگرچه به نسبت دیگر دختران این لیست هنوز کسب‌وکارش در جامعه شناخته‌شده نیست اما بازار جذاب حوزه لباس از یک سو و حمایت‌های سرمایه‌گذارانش احتمالا باعث خواهد شد در آینده از خالصی بیشتر بشنویم.
* شش: لنا وفایی (متولد ۱۳۶۷، تهران) / پیاده: عاشق شهر و معماری و تجربه
لنا وفایی با یک صفحه اینستاگرامی به نام پیاده که مسیرهای پیاده‌روی در تهران را معرفی می‌کرد شناخته شد اما خیلی زود ایده شهرگردی‌اش را تبدیل به یک کسب‌وکار آنلاین شهری کرد که از تورهای شهری گرفته تا مکان‌های تاریخی و پاتوق‌های جوان‌پسند را معرفی می‌کرد. پیاده با سرمایه‌گذاری گروه هزاردستان (کافه‌بازار) به یک بلوغ دیگر رسید و با تغییر در برخی خدمات خود از جمله رفتن به سمت معرفی بیشتر کافه‌ها و پاتوق‌های شهری به عنوان خدمت اصلی‌اش، هنوز در حال مزه کردن شهر است. لنا وفایی که خیلی تصادفی وارد اکوسیستم استارتاپی شد حالا یک زن شناخته‌شده و موفق در این حوزه به حساب می‌آید.
* هفت: نغمه عقیلی (متولد ۱۳۵۹، تهران) / استاد سلام: رقابت با گاج دیگر کنکوری‌ها
بنیان‌گذار استادسلام که یک پلتفرم برای تدریس خصوصی است از دخترانی است که با چنگ و دندان کسب‌وکار آنلاینش را از بین رقبای پولدار سنتی به سلامت عبور داده. رقبای گردن‌کلفتی چون گاج که خیلی دیر متوجه شدند که نغمه عقیلی چقدر می‌تواند با استادسلام سهم بازار آنها را بگیرد اما با ورود پرهزینه به حوزه آنلاین سعی کردند جلوی رشد زیاد عقیلی و کسب وکارش را بگیرند. عقیلی را می‌توان یکی از هفت دختر موفق استارتاپ‌های ایران دانست که در حوزه آموزش آنلاین توانسته یک کسب وکار بالغ را تا پایان دهه ۹۰ بکشاند.
*** عکس‌ها به ترتیب از راست: نازنین دانشور، تبسم لطیفی، آسیه حاتمی، آرزو خسروی، ثنا خالصی، لنا وفایی، نغمه عقیلی
