آشنایی با بختهای اصلی در فصل جوایز امسال اسکار
روزنامه هفت صبح، صوفیا نصرالهی| برای خیلی از سینماییها، تقویم سالانه سینما با جشنواره کن شروع میشود و تا اسکار ادامه پیدا میکند. برگزاری کن ۲۰۲۱ بعد از یکسال وقفه، از بازگشت سینما به شرایط عادی خبر داد و از همین حالا بازیهای رسانهای و رقابت برای فصل جوایز آغاز شده. علاوه بر اینکه کن خودش به سکوی پرتاب برای آثاری چون «تیتان» و «قهرمان» تبدیل شد، از همین الان میشود فهرستی از فیلمهای مهم و نزدیک به جریان اصلی را ردیف کرد که کنجکاوی زیادی برای تماشا یا پیشبینی موفقیت احتمالی آنها در اسکار آینده وجود دارد. ۱۰ تا از آثار مهم و ساختههای فیلمسازان نامدار را مرور میکنیم که نمایش هرکدام از آنها بعد از رکود طولانی سینما میتواند به یک اتفاق جذاب برای فیلمبازها تبدیل شود.
تراژدی مکبث (the Tragedy of Macbeth) / تاریخ نمایش: ۲۴ سپتامبر
برادران کوئن همیشه و به هر شکلی میتوانند شما را سورپرایز کنند.اینبار غافلگیریها قبل از ساخت فیلم شروع و معلوم شد که برای اولینبار دو برادر با یکدیگر همکاری ندارند و جوئل به تنهایی روایت خودش از «مکبث» را جلوی دوربین خواهد برد. هنوز معلوم نیست که این قرائت تا چه حد غافلگیرانه است، فقط بدانید که تمام فیلم به صورت سیاهوسفید ضبط شده و دنزل واشنگتن و فرانسیس مکدورمند هم نقشهای اصلی را ایفا کردهاند.
کوئنها بارها در آثار خود به متون کلاسیک و مذهبی نگاه انداختهاند،تا جایی که «ای برادر کجایی؟» خوانشی از «ادیسه» و «یک مرد جدی» روایتی از سرگذشت ایوب در عهد عتیق در نظر گرفته میشود. اما ترکیب جوئل کوئن و تراژدی دستنیافتی شکسپیر چیز تازهای است.«تراژدی مکبث» در جشنواره فیلم نیویورک به روی پرده خواهد رفت و چند روز بعد اکران عمومی میشود و بر روی سرویس استریم اپل پلاس هم برای تماشا در دسترس قرار میگیرد.
فرنچ دیسپچ (French Dispatch) / تاریخ نمایش: ۱۶ اکتبر
بعد از یکسال انتظار، فیلم جدید وس اندرسون در جشنواره فیلم کن به نمایش درآمد و گرچه از سوی هیات داوران تحویل گرفته نشد، در میان منتقدان طرفداران سفت و سختی پیدا کرده است. به گفته خود اندرسون، «فرنچ دیسپچ» ستایشنامهای سینمایی است از روزنامهنگاری قرن بیستم، بهخصوص روزنامه نیویورکر. فیلم ترکیبی است از چند داستان کوتاه که همهشان به نحوی به یک نشریه و کارکنان آن مربوط میشوند. شاید هنوز فیلمهای وس اندرسون برای سلیقه اعضای آکادمی زیادی فانتزی و بدوندغدغه به نظر برسد اما از کنار دستاوردهای فنی و هنریاش نمیتوانند بیاعتنا عبور کنند.در نتیجه دور از ذهن نیست که «فرنچ دیسپچ» به یکی از عناوین مهم فصل جوایز امسال تبدیل شود و حتی در شب اسکار هم مدعی چند جایزه باشد.
تلماسه (Dune) / تاریخ نمایش: ۲۲ اکتبر
دنی ویلنوو قدم به قدم در هالیوود پیشرفت کرده و سکان پروژههای بزرگتری را به دست گرفته و حالا نوبت به بزرگترین پروژه کارنامه خودش و یکی از مهمترین محصولات هالیوود در سالهای اخیر رسیده؛ اقتباس از رمان معروف هربرت فرانک.از «تلماسه» بهعنوان یکی از مهمترین قلههای ادبیات علمی-تخیلی آمریکا در قرن بیستم یاد میشود اما خیلیها اعتقاد دارند که این قله به دست سینما قابل فتح نیست. یکبار الکساندر خودوروفسکی تلاش کرد تا «تلماسه» را به فیلم تبدیل کند که موفق نشد و بعد هم دیوید لینچ جوان در دهه ۸۰ شانس خود را محک زد که نتیجه شکست مطلق بود. حالا باید دید که حاصل کار ویلنوو با لشگری از ستارگان جلو و پشت دوربین چگونه از آب درآمده. با اختلافات شدید میان کریستوفر نولان و استودیوی برادران وارنر بعد از اکران «تِنِت» در سال گذشته، وارنر تمایل زیادی دارد که با میدان دادن به کارگردانان خلاق در پروژههای استودیویی، جای خالی نولان را کمرنگ نشان دهد و در این میان ویلنوو کانادایی گزینهای است که حساب ویژهای رویش باز کردهاند.
دیشب در سوهو (Last Night in Soho) / تاریخ نمایش: ۲۹ اکتبر
ادگار رایت در میان نسل جدید خورههای فیلم حکم یک قهرمان را دارد و «بیبی درایور» هرچند بهترین ساختهاش نبود، موفقترین گیشه در کل کارنامهاش را داشت و در نتیجه دستش را برای پروژههای بزرگتر باز کرد. با اینکه فیلمهای رایت هنوز برای آکادمی و دیگر محافل هنری زیادی سرگرمکنندهاند،ولی «دیشب در سوهو» این شانس را دارد که به یکی از آثار محبوب و پرسروصدای ۲۰۲۱ تبدیل شود. داستان درباره دختر نوجوانی است که به طرزی مرموز زندگی در یک جسم دیگر و در لندن ۱۹۶۶ را تجربه میکند و این زندگی دوگانه به تدریج رنگ یک کابوس را به خود میگیرد. فیلم قرار بود سال پیش اکران شود که خورد به بحران کرونا. البته این تعویق خیلی هم به ضرر فیلم تمام نشد چون در این مدت با پخش مینیسریال «گامبی وزیر»، آنیا تیلور جوی به شهرت و محبوبیتی فوقالعاده دست پیدا کرده و اولین حضور جدی او بر روی پرده بعد از موفقیت کاراکتر بث هارمن جالب توجه خواهد بود. «دیشب در سوهو» در بخش خارج از مسابقه جشنواره ونیز هم به نمایش درمیآید.
خاندان گوچی (House of Gucci) / تاریخ نمایش: ۲۴ نوامبر
ریدلی اسکات امسال دو تا فیلم دارد که جفتش هم کنجکاویبرانگیز به نظر میرسد، گرچه «خاندان گوچی» در مقایسه با «آخرین دوئل» شانس و هیاهوی بیشتری دارد؛ هم به دلیل ترکیب بازیگران (آدام درایور، لیدی گاگا، آل پاچینو و جرد لتو در مقابل آدام درایور، مت دیمون، جودی کومر و بن افلک) و هم به دلیل سوژه که روایتگر یک جنایت خانوادگی واقعی در بالاترین سطح از صنعت مد و فشن است. اسکات سالهاست که از رادار آکادمی خارج شده و در دو دهه اخیر کمتر پیشتاز فصل جوایز بوده، ولی امسال شرایط کمی تغییر کرده و یونیورسال برای اکران «خاندان گوچی» حسابی برنامه دارد و در مقابل هم از الان اعضای خانواده گوچی خود را برای حمله به فیلم آماده کردهاند.
ساگی باتم (Soggy Bottom) / تاریخ نمایش: ۲۶ نوامبر
بدون شک هر فیلمی از پل توماس اندرسون برای علاقهمندان سینما میتواند کنجکاویبرانگیز باشد. تقریبا در دو دهه گذشته، در فهرست فیلمهای منتخب هر طیفی از منتقدان، اثری از این فیلمساز صاحب سبک و سلیقه را پیدا میکنید. هنوز به صورت کامل، رسمی و دقیق اطلاعات فیلم جدید پل توماس اندرسون منتشر نشده و همه چیز در حد چند عکس غیررسمی، خلاصه داستان و عوامل فیلم است که مانند «نخ خیال» شاید همهشان قابل اعتماد نباشند. تا این حد قضیه مشخص شده که قصه درباره پسری دبیرستانی است که در مقام بازیگر کارش میافتد به یک تهیهکننده هالیوودی، در دهه ۷۰ میلادی. نقش تهیهکننده را بردلی کوپر بازی میکند و نقش پسر نوجوان را فرزند فلیپ سیمور هافمن فقید.اندرسون قبلا هم بازسازی فضای دهه ۷۰میلادی را تجربه کرده و هم به پشتصحنه صنعت نمایش سرک کشیده. باید دید که اینبار چه برگ برندهای برای رو کردن دارد.
کوچه کابوس (Nightmare Alley) / تاریخ نمایش: ۳ دسامبر
حتی اگر طرفدار گییرمو دلتورو نباشید،موفقیت «شکل آب» در نودمین مراسم اسکار از این نظر جذاب بود که ژانر فانتزی بالاخره خودش را به اعضای آکادمی تحمیل کرد. دلتورو اینبار به سراغ اقتباس از رمانی رفته که پیشتر دستمایه ساخت یک نوآر بحثبرانگیز در دهه ۴۰ شده بود و لشگری از ستارگان هالیوودی چون بردلی کوپر، کیت بلانشت، رونی مارا، ویلم دفو، تونی کولت و… را نیز با خود همراه کرده است. قصه درباره همراهی یک زوج رمال و روانکاو برای سرکیسه کردن مردم به بهانه ذهنخوانی است. شاید تکرار موفقیت «شکل آب» دور از دسترس به نظر برسد، ولی این احتمال وجود دارد که دلتورو با «کوچه کابوس» طرفداران تازهای پیدا کند.
داستان وستساید (West Side Story) / تاریخ نمایش: ۱۰ دسامبر
کم نیست تعداد کسانی که اعتقاد دارند «داستان وست ساید» یکی از بزرگترین فیلمهای تاریخ سینما و شاید بزرگترین موزیکال تاریخ هالیوود باشند. در نتیجه فقط باید استیون اسپیلبرگ باشی تا جرات کنی بعد از شصت سال بروی سراغ بازسازی موزیکالی که قبلا رابرت وایز یک اقتباس شاهکار از آن داشته. مرور کارنامه اسپیلبرگ نشان میدهد که تقریبا به تمام ژانرها سرک کشیده و فقط جای موزیکال خالی مانده.
البته چنین تجربهای الزاما نمیتواند موفقیتآمیز باشد، چرا که تلاش قبلیاش برای طبعآزمایی در ژانر کمدی با فیلم «۱۹۴۱» که یک شکست تمامعیار بود. اگر «داستان وست ساید» جدید ناامیدکننده از آب در نیاید، شانس بالایی برای موفقیت در فصل جوایز خواهد داشت، به چند دلیل؛ اول اینکه مهمترین محصول فاکس قرن بیستم در سال جاری است، دوم به دلیل محبوبیت و اهمیت تاریخی ژانر موزیکال برای اعضای آکادمی و سوم هم مایههای نژادی قصه که میتواند به جریانات روز متصل شود.
نهنگ (the Whale) / تاریخ نمایش: نامشخص
خیلی از تماشاگران «حرکت ناگهانی ممنوع» (فیلم جدید استیون سودربرگ) از دیدن ظاهر جدید برندن فریزر به وحشت افتادند که چرا این شکلی شده؟ این از عوارض حضور در فیلم جدید درن آرونوفسکی است که بر اساس نمایشنامه «نهنگ» نوشته ساموئل دی هانتر ساخته شده و داستان یک مرد میانسال ۳۰۰ کیلویی را روایت میکند که تمام زندگیاش را به گند کشیده و حالا میخواهد رابطه با دختر نوجواناش را ترمیم کند. آرونوفسکی از آن دست فیلمسازانی است که بازیگران برای حضور در آثارش حاضرند به هر سختی و چالشی تن بدهند. فریزر هم دارد راه ناتالی پورتمن و میکی رورک را میرود و احتمالا «نهنگ» به یک نقطه عطف در کارنامهاش تبدیل خواهد شد. فیلم بهار امسال جلوی دوربین رفته و الان در مرحله پیشتولید است و اگر بنا به تخمینها تا آخر سال میلادی جاری برای نمایش آماده شود، حتما یکی از مدعیان جدی فصل جوایز خواهد بود.
بالا رو نگاه نکن (Don't Look Up) / تاریخ نمایش: نامشخص
آدام مککی با کمدیهای نامتعارف «رکود بزرگ» و «معاون» چنان موفقیتی را تجربه کرد که دیگر کسی یادش نیست او سالیان زیادی از عمرش را به همکاری با ویل فرل برای ساخت کمدیهای عامهپسند گذرانده. «بالا رو نگاه کن» هم داستان دو منجم درجهدو را روایت میکند که میخواهند مردم را از خطر قریبالوقوع برخورد یک سیارک با زمین باخبر کنند. لئوناردو دیکاپریو، جنیفر لارنس، مریل استریپ، جونا هیل، کیت بلانشت، تیموتی شلمی، آریانا گرانده، متیو پری، تایلر پری، کریس اونس و…؛ این ترکیب بازیگران آنقدر عجیب و وسوسهکننده است که بودجه کلان نتفلیکس برای ساخت فیلم جدید مککی را کاملا توجیه میکند. هنوز زمان نمایش فیلم دقیقا مشخص نشده اما به نظر میرسد که «بالا رو نگاه نکن» برگ برنده نتفلیکس در فصل جوایز امسال باشد. اگر به آدام مککی امید ندارید، حداقل به هوش دیکاپریو اعتماد کنید که بیدلیل سر هیچ پروژهای نمیرود.