آزمون زبان فارسی برای افشاگر بزرگ
روزنامه هفت صبح | برای اینکه بدانید ماجرای توئیت ادوارد اسنودن چیست که دو روز است توئیتر فارسی را بهم ریخته، نه‌تنها به روایت مرتب ماجرا نیاز دارید بلکه باید یکسری اطلاعات دیگر هم داشته باشید که ما خودمان هم با جست‌و‌جو آنها را به دست آورده‌ایم.
ارتباط مرموز دیوار و موش
پنجشنبه غروب ادوارد اسنودن با اکانتش که تیک آبی داشت و شکی در اصل بودنش وجود نداشت، به فارسی توئیت کرد: «دیوار موش داره و موش گوش داره». این توئیت به سرعت بین فارسی‌زبان‌ها دست به دست شد و خیلی‌ها سعی کردند آن را تفسیر کنند.اصلا ادوارد اسنودن که بود توئیتش اینقدر سر و صدا و کرد و چرا مثل موارد قبلی که شاهد فارسی توئیت کردن چهره‌های معروف مثل ترامپ بوده‌ایم صرفا یک ماجرای «جالب» به نظر نمی‌رسید و با انواع تفسیرها رو به رو شد.
جواب می‌تواند یک جمله باشد: اسنودن یک افشاگر حرفه‌ای اطلاعات است. البته اگر از دولت آمریکا بپرسید او را اینطور تعریف نمی‌کند بلکه می‌گوید او جاسوسی است که به واسطه فعالیتش در سرویس‌های اطلاعاتی و امنیتی آمریکا توانسته کلی اسناد محرمانه بدزدد و آنها را به دولت‌های دیگر بفروشد. اگر داستان‌های حول محور اسنودن را بدانید هم به دولت آمریکا حق می‌دهید و هم به طرف مقابل که او را در حد یک قهرمان بالا می‌برد.
دزد یا قهرمان؟
ادوارد جوزف اسنودن ۳۸ ساله که حالا با عنوان افشاگر اطلاعات شناخته می‌شود، کارمند سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا و پیمانکار سابق آژانس امنیت ملی آمریکا است. او سی‌ام اردیبهشت سال ۹۲ (۲۰۱۳) از محل کارش که تأسیسات متعلق به آژانس امنیت ملی آمریکا در هاوایی بود به هنگ‌کنگ پرواز کرد. اوایل خرداد هزاران مدرک طبقه‌بندی شده از آژانس را در اختیار روزنامه‌های محلی گذاشت و وقتی که این گزارش‌ها در روزنامه گاردین و واشنگتن‌پست چاپ شد، اسم اسنودن سر زبان‌ها افتاد.
کم‌کم اطلاعات دیگری هم در اشپیگل و نیویورک تایمز منتشر شدند تا اینکه بالاخره دادگستری آمریکا اسنودن را به جرم نقض قوانین مربوط به جاسوسی و سرقت اسناد متعلق به دولت ایالات متحده متهم کرد. همزمان اسنودن اعلام کرد که جزو هواداران آزادی گردش اطلاعات و افشاگری علیه دولت‌ها است. آمریکا هم گذرنامه‌اش را باطل کرد تا نتواند برای خودش راست راست در جهان بچرخد به همین خاطر او از دوم تیر تا ۱۱ مرداد سال ۹۲ در فرودگاه مسکو زندگی کرد و در این مدت از اکوادور و روسیه درخواست پناهندگی کرد اما کدام کشوری است که بخواهد اینطور واضح با آمریکا سرشاخ شود؟
برای همین ولادیمیر پوتین چند ساعت بعد در یک نشست خبری اعلام کرد که «اگر آقای اسنودن می‌خواهد در روسیه اقامت کند باید فعالیت‌های خود را که به منافع شرکای آمریکایی ما لطمه می‌زند، متوقف کند.» همان روز آناتولی کوچرنا، وکیل روس ادوارد اسنودن اعلام کرد موکلش فرودگاه مسکو را ترک کرده و به مکانی امن رفته است. دو روز بعد اعلام شد که اسنودن توانسته از روسیه پناهندگی موقت بگیرد و دوباره وارد خاک روسیه شود. کتاب «پرونده‌های اسنودن؛ پشت پرده تحت تعقیب‌ترین فرد جهان» نوشته لوک هاردینگ، روزنامه‌نگار گاردین به ماجرای اسنودن می‌پردازد. این کتاب تابستان ۱۳۹۴ از سوی انتشارات میلکان و با ترجمه ارغوان اشتری در ایران منتشر شده است.
یکی از پرونده‌هایی که اسنودن منتشر کرد و اتفاقا از همه اسناد منتشر شده توسط او بیشتر سر و صدا کرد نشان می‌داد سازمان امنیت ملی ایالات متحده آمریکا این اختیار قانونی را داشته که بدون نیاز به حکم قضایی، اقدام به جاسوسی از «ایمیل‌ها»، «پیامک‌ها» و «مکالمات تلفنی» شهروندان آمریکایی کند. این قانون که در سال ۲۰۱۱ میلادی به تصویب رسیده بود، در تضاد با اظهارات باراک اوباما رئیس‌جمهور وقت آمریکا و بقیه مقام‌های اطلاعاتی در کنگره و سنای آمریکا درباره حمایت و حفاظت دولت از حریم خصوصی شهروندان آمریکایی بود و توانست خشم و بدبینی زیادی به وجود بیاورد.
یک افشاگری در راه است؟
احتمالا حالا فهمیده‌اید که چرا وقتی اسنودن فارسی توئیت می‌کند و در توئیتش از موش داشتن دیوار و گوش داشتن موش حرف می‌زند پای انواع تفسیرها به ماجرا باز می‌شود؛ مثل اینکه احتمالا افشاگری در مورد ایران در جریان است؟ عده‌ای این احتمال را دست گرفتند و شروع کردند به گمانه‌زنی که اسنودن قرار است در چه مورد افشاگری کند. این توئیت توانست ۵۰ هزار لایک بگیرد و بیشتر از سه هزار نفر هم با کوت کردنش درباره هدف اسنودن اظهار نظر کردند. خیلی‌ها هم این وسط ماجرا را به شوخی و خنده برگزار کردند. کاربران زیادی به شوخی اعلام کردند حالا باید بیشتر مراقب رفتارشان در فضای مجازی باشند چون ادوارد اسنودن فارسی بلد است و می‌تواند پته آنها را روی آب بریزد.
بعضی از کاربران انگلیسی‌زبان هم وارد میدان شدند و به توئیت اسنودن واکنش نشان دادند، جالب اینکه بعضی از توئیت‌های کاربران شناخته شده آمریکایی هم به فارسی نوشته شده بود؛ مثلا یک وکیل آمریکایی معروف در جواب اسنودن نوشت: «شما افشاگر نیستید، شما خیانتکار هستید.» این توئیت‌های فارسی خارجی‌ها هم مورد توجه قرار گرفت اما بامزه‌ترین واکنش به کاربری تعلق داشت که در مورد این توئیت‌ها نوشت: « ببخشید اساتید محترم عذر می‌خوام اما اگر همه شما تو آمریکای شمالی تا این حد فارسی‌رو بلد هستید میشه این ILTS رو برای مهاجرت کاری کنسل کنید؟»
توئیت دوم و ادامه ماجرا
تقریبا ۲۴ ساعت بعد از توئیت اول، انگار که خود اسنودن از حجم و جنس واکنش‌ها به وجد آمده باشد دوباره سر و کله‌اش پیدا شد و این بار نوشت:« من فقط می‌گویم دلیلی وجود دارد که گربه‌ها محبوب هستند.» با این توئیت هیجان کاربران فارسی‌زبان به اوج خودش رسید تا اینکه کم‌کم افرادی که گویا در جریان ماجرا بودند، وارد صحنه شدند و سعی کردند خیال ایرانی‌ها را راحت کنند که افشاگری در کار نخواهد بود.
طبق توضیحات آنها معلوم شد که سازمان «آرتیکل نوزده» یا «ماده نوزده» قرار بوده به مناسبت روز جهانی اینکریپشن یک پنل تخصصی برگزار کند که اجرا کننده آن افسانه بیگوت یکی از کارمندان فارسی‌زبان این سازمان بوده، اسنودن هم برای اینکه با بیگوت شوخی کرده باشد یا مثلا سطح آمادگی‌اش را برای این پنل تخصصی نشان دهد یا حتی برای بازارگرمی بیشتر یک توئیت به زبان فارسی می‌نویسد. حالا احتمالا می‌پرسید اینکریپشن و سازمان آرتیکل ۱۹ اصلا چه هستند؟ اینکریپشن یعنی رمزگذاری؛ در واقع به رمزگذاری اطلاعات در فضای مجازی گفته می‌شود.
